Wčera su so po štyrjoch dnjach 21. mjezynarodne Praske knižne wiki „Svět knihy“ zakónčili, na kotrychž je so tež Ludowe nakładnistwo Domowina wuspěšnje wobdźěliło.
Praha (SN/CoR). „Smy jara spokojom z lětušimi knižnymi wikami w Praze. Tójšto ludźi je naše stejnišćo wopytało a so za aktualne połoženje Serbow kaž tež za nowe wudaća LND zajimowało“, rozłožuje jednaćelka Marka Maćijowa. Wosebje prašane běchu knihi za wuknjenje serbšćiny kaž na přikład „Rěču serbsce“. Tež zajim uniwersitnych bibliotekow za wědomostne wudaća bě wulki. „Powšitkowna tendenca w Praze je, zo so wiki dźeń a bóle k wikam za šěrši publikum wuwiwaja. To je na jednym boku hladajo na předań derje, na druhim pak fachowa wuměna mjez nakładnistwami po tym tróšku ćerpi.“ Lektorka za dźěćacu literaturu Weronika Žurowa je sej wjacore originalne dźěćace knihi čěskich nakładnistwow wobhladała. LND nětko pruwuje, kotre z nich hodźeli so serbsce wudać.
Pančicy-Kukow (CRM/SN). Z lóštnym spěwom „Hdźež so módrja, zelenja“, kiž pohonjuje hižo mnohe generacije Serbow won do krasy Božeje stwórby, zahaji wčera popołdnju chór młódšich šulerjow Budyskeho Serbskeho gymnazija ze swojej dirigentku Bernadet Hencynej a při pianje jeje dźowka Katharina swój program. Najmłódši gymnaziasća běchu lětsa hosćo chóra Lipa w klóšterskej zahrodźe, kiž ma w tymle počasu swój wosebity powabk za młodych kaž staršich wopytowarjow. W tutej atmosferje skutkowaše přinošk šulskeho chóra z jeho čerstwymi a při tym tež dosć wěsće klinčacymi hłosami jara přijomnje a dosć wuwaženy. Tak přednjesechu gymnaziastki, kotrymž přidruži so bohužel jenož jenički hólc, ze swojeho repertoira někotre serbske pěsnje wo nalěću a pućowanju, poda pak so tohorunja do němskeho wobkruha. K wjeselu přitomnych zaklinča k tomu tež woblubowany morawski ludowy spěw „Na tú svatú Katerinu“. Přihladowarstwo, mjez nimi tohorunja starši šulerjow, měješe za chór wjele chwalby, dokelž dźěći w nim z wjeselom spěwaja.
Ingrid Kalensee a Brigitte Mahnkopf stej zhromadnje wudałoj knihu „Krabat und Schadowitz. Geschichte einer Spurensuche in der Lausitz“. Awtorka Ingrid Kalensee wuwučowaše na wysokej šuli za socialnu pedagogiku w Mannheimje z ćežišćom dźěćaca a młodźinska literatura. Při zaběrje z figuru Krabat nasta přeće, wjace zhonić wo nim a wo Łužicy jako njeznatej krajinje. Wot lěta 1991 sćěhowachu lětne wopyty zhromadnje z přećelku Renatu Schedler a 1997 samo přednoški. Po lěće 2005 (awtorku je boža ručka zajała) bě nadźija na wudaće swójskeje knihi wo Krabaće wotewrjena. Pomoc přińdźe wot jeje něhdyšeje koleginy Brigitty Mahnkopf. Wona přestudowa wšitke materialije, wupytane we wšelakich archiwach a krajach, a noticy, přehlada fota a spisa město awtorki tutu knihu. Zawěsće budu so w Kulowje, Čornym Chołmcu, Ždźarach a w druhich serbskich wsach nad wudaćom tuteje knihi z awtorkomaj a knjenju Schedler wjeselić.
Něhdźe 600 wopytowarjow dožiwi minjenu njedźelu napjeće wočakowany a horliwje přiwzaty zakónčacy koncert z Wojerowskim sinfoniskim orchestrom tónraz pod nawodom Evy Meitner jako wjeršk hudźbnych dnjow. Koncepcija połna wariantow mustwa „Łužiskeje hale“ wokoło Carmen Hoffmann k jubilejnym dnjam bě wulki wuspěch. Dohromady 3 000 ludźi dožiwi hudźbne dny, kotrež mnohich zajimcow přiwabichu.
Lubowarjo klasiskeje hudźby dachu sej Nowu łužisku filharmoniju z twórbami Wagnera a Straussa lubić, swjećachu na Mozartowym wječoru briliantneho wirtuozu na wiolinje Valeryja Oistracha a hódnoćachu wulke wukony 50 lět wobstejaceho Wojerowskeho sinfoniskeho orchestra.
Tež moderna měšeńca, tak mjenowany overcross, bě pódla. Klasiska, filmowa a improwizowana hudźba w powabnym dueće pišćelow a panoweje pišćałki we wulkotnej akustice Janskeje cyrkwje wostanje mnohim hišće dołho w pomjatku.
Swoju wuspěšnu premjeru jako dirigentka Wojerowskeho sionfoniskeho orchestra dožiwi minjenu njedźelu Eva Meitner z Lipska. Nawod ćělesa bě wona 1. januara z rukow Lutza Michlenza přewzała, kiž bě orchester 52 lět dirigiował. Z njej je so Ulrike Herzger rozmołwjała.
Čehodla sće so we Wojerecach požadała?
E. Meitner: Najprjedy hladaš, hdźe je městno swobodne. Potom pytaš za orchestrom, kotryž ma ambicije a wěstu tradiciju. Woboje nańdźech we wupisanju sinfoniskeho orchestra. Tutón hižo dlěje wobsteji, a jeho dotalny repertoire je tež atraktiwny. To je mje wabiło.
Sće dźiwajo na wjelelětnu tradiciju lajskeho orchestra přeco pod samsnym dirigentom měła ćeže, z hudźbnikami dobry poćah nawjazać?
Praha (SN/CoR). Praske knižne wiki zahaja so lětsa štwórtk w Přemysłowym palasće w Holešovicach. Jedynadwacety króć wuhotuje je Zwjazk čěskich knihikupcow a nakładnikow „Svět knihy“, a to ze stupacym wobdźělenjom ze wšeho swěta. Wot spočatka je Ludowe nakładnistwo Domowina mjez tamnišimi stajnymi wustajerjemi. Kóždolětnje wužija wosebje čłonojo towarstwa Společnost přátel Lužice móžnosć, so na městnje wo nowostkach nakładnistwa informować. Tež Slovenská biblioteka wužije tutu składnosć a sej swój wobstatk słowjanskeje literatury z wudaćemi serbskeho nakładnistwa wudospołnja. Wiki so njedźelu skónča. Na tradicionalnym zarjadowanju nakładnistwa čita lětsa basnik Jurij Łušćanski ze swojich serbskich a čěskich twórbow, a to pjatk w Hórnikowej łužiskoserbskej knihowni.
Wěm so na njeho hišće z młodych lět dopomnić, kak je z ćěłom a hłójčku we wobwodnej klasy a lize pola Traktora Ralbicy-Hórki w tehdyšim Hórčanskim stadionje jako lěwy nadběhowar kopańcu hrał. Swoje pohiby ze stilom je sej mjeztym nimale 60lětny zubny lěkar dr. Beno Wałda hač do dźensnišeho wobchował. Wón skutkuje dale młody, a kaž mi powěda, jemu dźensa blidotenis we wobłuku Worklečanskeje sportoweje jednotki Viktoria dale ćělnu čerstwosć spožča. Tole zmóžnja jemu čiłosć w powołanju jako zubny lěkar we Worklecach. Je pak hišće dalše polo, kotrež jemu přeco zaso duchownu cyrobu dawa: Wot lěta 1997 skutkuje wón tež oficialnje jako čestnohamtski gmejnski chronist.
Loni bě Bus wuměłstwa swjatki mjez Budyšinom, Lubijom a Korzymjom po puću. Lětsa je termin kónc tydźenja 27./28. junija. Čara bu mjeztym rozšěrjena, a tež ličba wobdźělacych so zarjadnišćow.
Budyšin (SN/CoR). Měsacaj do mjezynarodneho folklorneho festiwala „Łužica“, wotmějaceho so 9. do 12. julija w Budyšinje, Hochozy a Chrósćicach, je wčera přihotowanski wuběrk wuradźował. „Smy jara daloko lětsa při přihotowanju festiwala“, rjekny SN napřećo předsyda wuběrka Marko Kowar. Wón wuchadźa z toho, zo wšitke dźesać ansamblow z wukraja – z Mexika, Georgiskeje, Paraguayja, Estiskeje, Indiskeje, Madźarskeje, Słowjenskeje, Słowakskeje, Čěskeje a Pólskeje – tež přijědu a přileća. Jeničce rejwanski ansambl z Rudolstadta je wotprajił.
Doraznišo chcedźa za zahajenje festiwala w Budyšinje wabić, a to tež z tym, zo dóstanu Budyske domjacnosće direktne informacije. Přichodny tydźeń ma so kooperaciske zrěčenje ze Zaměrowym wobchadnym zwjazkom Hornja Łužica (ZVON) podpisać. Za kóždeho něšto změje Chróšćanska specialita lětsa na třoch dworach. Tak zahraje sydom folkrock-skupin, tróšku měrniša budźe čěska cymbalowa hudźba, a štóž chcył rejwać, změje wězo k tomu přiležnosć.