Na blidźe leži róžojta wobalka. Wćipny so dźiwam: Što to je? Što so za tutej barbu chowa? Je to jenož něšto za žony a holcy? Ně! We wobalce chowa so feministiska antologija „POZBĚH JE ŽÓNSKI“. Zhromadnje ze sydom serbskimi młodostnymi je so Jessy James LaFleur w tutej knize prašenju wěnowała, kajke to je, hdyž sy jako młoda žona we Łužicy žiwa, ale tež cyle powšitkownje na našim swěće. A dohlady, kotrež awtorki skića, su hustohdy wótre kaž mječ, kiž mužam tutoho swěta hłuboko do ega kałaja. Zda so, jako bychu młode poetki z tutej knihu skónčnje raz wotličić chcyli: ze swojej frustraciju na našu towaršnosć, ale tež ze systemom, kotryž je jako žony pječa „konsekwentnje potłóčuje“.

Na wopyće pola serbskeho hudźbnika, producenta a komponista Symana Hejduški

W bywšim bydlenju swojeje zemrěteje wowki w Hórkach wón wot spočatka lěta při tym je, zo by sej w dwěmaj stwomaj natwarił swójske hudźbne studijo. „To je mój dawny són, kotryž chcu nětko skónčnje zwoprawdźić“, powěda mi 28lětny Syman Hejduška. Wobě rumnosći, z kotrejuž woknow do wsy hladaš, wupadatej tuchwilu hišće kaž twarnišćo. Łopač, wjetše sudobjo za změšenje twarskeje malty, wodowaha a dalše twarske graty steja abo leža na wšelakorych městnosćach. Syman powěda, hdźe budźe sej zarjadować rumnosć z mikrofonami za nahrawanje spěwow a instrumentalnych twórbow,  w dalšej chce potom hudźbu produkować. Při powědanju so jeho wóčce błyšćitej. Wučitaš z mjezwoča, zo přewjedźe swój projekt hač do kónca konsekwentnje. „Mi wšak tež mojej staršej, starši bratr a dalši ludźo při přetwarje pomhaja. Njedźěłamy kóždy tydźeń. Tuchwilu čakam na dalšich rjemjeslnikow. Nadźijam so, zo tule hač do kónca lěta prěnje produkcije změju.“

Serbski komponist Jan Cyž je dotal serbskej „klasiskej“ hudźbje bohaće ­přinošował a tole dale z wulkej akribiju wukonja. Alfons Wićaz je so z nim ­rozmołwjał.

Ličba serbskich komponistow, kotřiž so z často tak mjenowanej klasiskej hudźbu zaběrachu, je so pomjeńšiła. Wy z horstku dalšich tworićelow hudźby na tutym polu dale aktiwnje produkujeće. Što je w minjenym času z Wašeho pjera wušło?

J. Cyž: Pola mnje běžnje nowe kompozicije, nowe twórby nastawaja. Ja tak dźěłam, zo to přesadźu, štož runje začuwam abo štož na doporučenje přećelow hudźby tworju. Nimo toho sym w Braniborskim towarstwje Nowa hudźba, wuhotowarja kóždolětnje wotměwaceho so festiwal za nowu hudźbu pod hesłom „Intersonanzen“. Na tutón festiwal přeproša so stajnje dobri a hinaši mjezynarodni wuměłcy a ćělesa kaž tež ansamble. Čłonojo našeho towarstwa stajnje za wobdźělnikow festiwala nowu twórbu komponuja. Swój lětuši přinošk „pax optima rerum – pokój zgoda“ za violoncello a klawěr sym za Krakówksu dwójku Cracow Duo spisał. Prapremjera budźe 26. apryla w Krakowje.

Za Milu Palme z Noweje Łuki njejsu nukle jeno něžne domjace zwěrjata, kotrež móže wona majkać. Jědnaćelětna wě, zo měli zwěrjata pod optimalnymi wobstejnosćemi žiwe być. Za nju je to nimo plahowanja nuklow tež prawa zaběra za nje.

Zhromadnje ze swojej sotru stara so Mila wšědnje wo hladanje nuklow, kotrež woni doma maja. „Wudospołnjamoj so a dźělimoj sebi dźěło při picowanju, ­rjedźenju a hdyž kontrolujemy, hač je ze zwěrjatami wšitko w porjadku“, po­wěda lubowarka zwěrjatow. Wot lońšeho julija je Mila nimo toho ze sobustawom towarstwa za plahowanje rasowych nuklow S28 a plahuje sama družinu Módre Holicery, kotrychž kožuch w słóncu namódrje swěći. Tute nukle njenarostu ­přewulke. Zwěrjata su čłowjekam jara přitulene a přećelne. Tež tute kajkosće běchu za Milu přičina, so za tutu družinu nuklow rozsudźić. Zo by so Mila cyle hobbyjej wěnować móhła, je swójba jej wulki chlěw natwariła, zo bychu zwěrjata rjane doma měli. Plahowanje nuklow – za to hori so tež dźěd Mile. Tež wón je ­sobustaw plahowarskeho towarstwa ­a steji Mili ze wšej swojej wědu poboku.