Konflikt bamža starosći

póndźela, 19. oktobera 2020 spisane wot:

Rom (B/SN). Bamža Franciskusa přiwótřacy so konflikt mjez Armenskej a Azerbajdźanom wulce starosći. Wón namołwja wšitkich wěriwych, za krizowu kón­činu w Kawkazu so modlić, a je konfliktnej stronje napominał, „dobru wolu po­kazać. Njeje móžno, sej z brónjemi rozrisanje wunuzować.“ Mjez křesćan­skimi armenskimi a muslimskimi azerbajdźanskimi wojakami dochadźa zas a zaso k ćežkim bitwam. Pozadk konflikta je region Hórski Karabach, kotryž je swoju samostatnosć wobzamknył.

Wućek z rezignacije

Mnichow (B/SN). Mnichowski farar a aw­tor­ Rainer Maria Schießler liči z tym, zo trend wustupow z cyrkwje dale traje. To pak je za njeho skerje přičina, rezignaciji wućeknyć, rjekny 59lětny dźenikej Münchener Abendzeitung. „Nětko je wažne na to skedźbnić, zo nochce cyrkej ničo druhe być hač domizna, kotraž je kóždemu wotewrjena. Mamy hladać na žiwjenje Jězusa a cyle jednorje z nim sobu hić. Tak mamy tež my ludźi přeprosyć, k nim hić a nječakać, doniž woni njepřińdu“, Schießler potwjerdźi.

Z dźesać wosadow jedna fara

Ratarsku politiku ponowić

póndźela, 19. oktobera 2020 spisane wot:

Luxemburg (dpa/SN). Ratarscy ministrojo čłonskich statow Europskeje unije su dźensa w Luxemburgu wo reformje zhromadneje ratarskeje politiki za přichodne lěta wuradźowali. Dokelž Němska hišće hač do kónc lěta Radu EU jako zastupnistwo čłonskich statow EU nawjeduje, měješe ratarska ministerka Julia Klöckner (CDU) předsydstwo konferency. Hłowny zaměr je, zo so kraje na wotpowědne naprawy hoberskeho projekta dojednaja. Tuchwilu nałožuje EU 40 procentow swojeho etata za ratarstwo.

Předpisy dale přiwótřene

Rom (dpa/SN). Trěći króć w běhu dweju tydźenjow je Italska předpisy w boju přećiwo koronawirusej přiwótřiła. Raznje přiběracych ličbow nowych infekcijow dla knježerstwo gastronomiju dale wobmjezuje. Ministerski prezident Giuseppe Conte je wobydlerjow k „maksimalnej kedźbnosći“ namołwjał, zo njebychu so z koronawirusom natyknyli. W telewiziji rěčeše wón wčera wječor wo „kritiskim połoženju“. Po najnowšich předpisach smě w hosćencach jenož hišće najwjace šěsć ludźi za blidom sedźeć.

Wo integraciji wuradźowali

Chorobny lisćik korony dla zaso telefonisce

póndźela, 19. oktobera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Přiwótřeneho połoženja koronapandemije dla móža sej ludźo ze symptomami nazymnjenja wot dźensnišeho zaso chorobny lisćik telefonisce wobstarać. Wuwzaćne rjadowanje płaći hač do kónc lěta. To je zhromadny wuběrk za strowotnistwo w Zwjazkowym sejmje wobzamknył. Pacienća ze snadnymi zjawami schorjenja dychanskeho puća njetrjebaja so hižo do lěkarskeje praksy podać, jenož zo bychu sej po chorobny lisćik doběželi. Tole ma pomhać, połnym čakarnjam a tak dalšim natyknjenjam zadźěwać. Wotpowědny chorobny lisćik płaći sydom dnjow. Lěkarjo dyrbja so pacientow telefonisce za jich strowotniskim stawom prašeć. Woni maja nimo toho prawo, telefonisce posrědkowany chorobny lisćik wo tydźeń podlěšić.

Kubicki: Parlament zapřijeć

póndźela, 19. oktobera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wiceprezident zwjazkoweho sejma, Wolfgang Kubicki, warnuje před negatiwnymi sćěhami za demokratiju, dyrbjeli-li rozsudy w boju přećiwo koronapandemiji dale wot knježerstwow Zwjazka a zwjazkowych krajow wuchadźeć a nic wot zwjazkoweho sejma. „Jeli jako parlament nětko swoje nadawki njespjelnimy, je demokratija trajnu škodu poćerpjeła“, rjekny Kubicki wčera ­wječor w telewiziji.

Tež prawniski fachowc SPD, Florian Post, skorži pobrachowaceho zapřijeća zwjazkoweho sejma do rozsudow přećiwo koronawirusej dla. „Nimale tři štwórć ­lěta postupuje knježerstwo z wukazami w Zwjazku, krajach a komunach, kotrež prawa a swobody wobydlerjow w hišće nihdy njesłyšanym wašnju w powójnskej Němskej wobmjezuja, bjez toho zo by woleny parlament wo tym wothłosował. Městopředsyda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Carsten Linnemann rěči wo „znjeměrnjowacym wuwiću“.

Iniciatiwa tež Serbam pomha

póndźela, 19. oktobera 2020 spisane wot:

Minority SafePack skónčnje w Europskim parlamenće wobjednawali

Brüssel (SN). „W minjenych lětach su zakładne prawa a hódnoty wjace wuznama dóstali. Mjeńšinowe prawa słušeja k zakładnym prawam a su zdobom europska hódnota“, wuzběhny sobustaw Europ­skeho parlamenta a prezident organizacije FUEN Loránt Vincze na słyšenju woby­dlerskeje iniciatiwy Minority SafePack (MSPI) minjeny štwórtk w Europskim parlamenće. Koronapandemije dla njewotmě so zarjadowanje na městnje w Brüsselu. Internetnje su zastupjerjo mjeńšin zapósłancam parlamenta EU iniciatiwu rozkładli, na straty skedźbnjeli a namjety podawali.

To a tamne (19.10.20)

póndźela, 19. oktobera 2020 spisane wot:

Kuriozne zasadźenje policije w Essenje: Muž bě zastojnikow informował, zo je z mječemi wojowacych na łuce wobkedźbował. Wobrónjeny policist spěchaše k pozdatnemu městnu njeskutka – a zetka tam čłonow kluba tesakowarjow. Tući běchu so rozsudźili, koronakrizy dla radšo pod hołym njebjom zwučować.

Lětaceho čłowjeka w powětře wuhladali su pječa pilotojo nad metropolu USA Los Angelesom. Wosoba z raketowym nachribjetnikom bě po jich informacijach 1 800 metrow wysoko po puću, jědnaće kilometrow sewjernje mjezynarodneho lětanišća. Zarjad za wěstotu lětarstwa FAA chce pad nětko z pomocu policije přepytować. Je to druhi pad tajkeho razu w běhu něšto tydźenjow. Hižo w awgusće běchu muža z raketowym nachribjetnikom njedaloko pasažěrskeho lětadła wobkedźbowali. Tole móže strašne być.

Mjeno Sakskeje relatiwowane

pjatk, 16. oktobera 2020 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Saksku njemóžeš po měnjenju wědomostnikow njewobmjezowanje jako srjedźišćo prawicar­skeho ekstremizma wobhladować. W někotrych wobłukach tomu prosće tak njeje, rjekny Maximilian Kreter, doktorand na Instituće Hanny Arendt za slědźenja wo totalitarizmje TU Drježdźany, powěsćerni dpa. Dźensa su w instituće w přitomnosći sakskeho ministerskeho pre­zi­denta Michaela Kretschmera (CDU) ediciju „Sakska – srjedźišćo prawicarskeho ekstremizma?“ z přinoškami wjacorych ekspertow předstajili.

Po słowach Kretera njehodźa so wuslědki přepytowanjow lochce do jednoho směra interpretować. Prawicarstwo nastupajo njeje porno tamnym zwjazkowym krajam žanoho mjenowanjahódneho rozdźěla. Sakski specifikum je wjetša njepřećelskosć islamej napřećo, štož pak za wšitke kraje na wuchodźe płaći. „Sakska jewi so jako srjedźišćo prawicarskeho ekstremizma w jadrje potajkim jenož w přirunanju ze zapadnymi zwjazkowymi krajemi. W kruhu wuchodnych krajow wona lědma abo scyła njewusahuje“, Maximilian Kreter wuzběhny.

Znowa so njedojednali

pjatk, 16. oktobera 2020 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Britiski premierminister Boris Johnson chcyše dźensa wujasnić, hač a kak Wulka Britaniska z Europskej uniju dale wo wikowanskim zrěčenju jedna. Po wčerawšich wobzamknjenjach wjerška EU bě zastupjer kraja David Forst přesłapjeny. Do intensiwnišich jednanjow přichodny tydźeń namołwja zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) ke kompromisam. Hižo ­měsacy dźěłatej EU a Wulka Britaniska na wikowanskim pakće, a po planach Johnsona mějachu zamołwići hač do wčerawšeho chwile so dojednać.

Wólbny bój w telewiziji

Miami/Philadelphia (dpa/SN). Po wotprajenju duela w telewiziji staj prezident USA Donald Trump a jeho konkurent wo zastojnstwo Joe Biden wčera runočasnje w dwěmaj telewizijnymaj sćelakomaj na prašenja wolerjam wotmołwjałoj. Nimale tři tydźenje do wólbow 3. nowembra mějachu so wobydlerjo USA rozsudźić, koho z wobeju chcychu na kotrym sćelaku sćěhować. Wobaj wustupištaj w krajomaj, hdźež jeju wjetšina ludźi njepodpěruje.

Pačenje so přiwótřa

W Budyskim wopomnišću wotewrěchu wčera pućowansku wustajeńcu „1989 ­Zeitenwende: Osteuropa zwischen friedlicher Revolution und Gewalt“. Přehladka pokazuje wobrazy w Chorwatskej rodźeneho fotoweho reportera Mirka Krizanovica, kiž bu za čas přewróta wot swojeho dźěłodawarja, nowiny FAZ, do ćežišćowych ­kónčin na ­wuchodźe Europy pósłany. Tak su nimo wobrazow z NDR tež fota z Čěskosłowakskeje, Juhosłowjanskeje a Rumunskeje widźeć. Bywši sakski nutřkowny ­minister Heinz ­Eggert a Georg Kanig (wotprawa) staj so na wotewrjenju wustajeńcy intensiwnje rozmołwjałoj. Foto: Carmen Schumann

Iniciatiwa pozitiwny wothłós žnjała

pjatk, 16. oktobera 2020 spisane wot:
Brüssel (SN). Zjawne słyšenje europskeje wobydlerskeje iniciatiwy Minority Safepack (MSPI) wčera w Europskim parlamenće je wjele pozitiwneho wothłosa žnjało. Zapósłancy wuběrkow za swobodu wobydlerjow, za justicu, za nutřkowne naležnosće a kubłanje kaž tež peticiskeho wuběrka su słyšenje sćěhowali. Zastupjerjo europskich narodnych mjeńšin rozłožichu jim namjety, kak móhli mjeńšinowe prawa kaž tež rěčnu a kulturnu mnohotnosć lěpje spěchować. „Za europsku demokratiju je dźensa dobry dźeń. Wuslědki słyšenja žadaja sej dokładne wuhódnoćenje“, wuzběhny předsyda Domowiny Dawid Statnik. Tež Serbja su MSPI podpěrali. Po cyłej Europje nazběra wona milion podpismow, tak zo dyrbješe so Europski parlament z jeje namjetami zaběrać.

nowostki LND