Dobry wothłós na kulturnu nóc
Budyšin (CS/SN). Dołha nóc kultury sobotu je tež lětsa zaso sta zajimcow přiwabiła. 19 Budyskich kulturnych zarjadnišćow, mjez druhim Serbski ludowy ansambl, Serbski muzej a Němsko-Serbske ludowe dźiwadło, so wobdźěli, z čimž njeběchu wšitke móžnosće hišće wučerpane. Wšako njejstej na přikład Zuseum a Marje-Marćina cyrkej tónkróć personalnych přičin dla pódla być móhłoj. Za to pak běštej powołanska akademija a antikwariat Keller prěni raz swoje durje wotewrěłoj.
Poskitk bě jara wšelakory a sahaše wot čitanjow přez přednoški hač k hudźbnym přinoškam. Dokelž we hłownym domje SLA twarja, přećahnychu wuměłcy do Hamornika (Hammermühle). Tam na dworje natwarjene jewišćo pak njewjedra a dešćika dla tež wužiwać njemóžachu, tuž předstajištej orchester a chór program nutřka w młynje. „Blunjanski kwas“ je mjez hosćimi, mjez kotrymiž běchu tež kandidaća za Budyskeho wyšeho měšćanostu, jara dobry wothłós žnjał. Ansamblowcy běchu z ćežkich městnostnych wuměnjenjow to najlěpše sčinili.
Waršawski koncert w Chrósćicach
Wosebity wječor duchowneje hudźby je sobotu 1. serbska kulturna brigada w Chrósćicach wuhotowała. Z mnohimi twórbami serbskeje a mjezynarodneje hudźby postarachu so spěwarki a spěwarjo wo kulturne dožiwjenje njewšědneho razu.
Chrósćicy (RŠ/SN). Chwalbyhódny koncert dožiwi derje wobsadźena Chróšćanska cyrkej sobotu po wječornych kemšach. Cyłe wołtarnišćo wupjelnichu spěwarjo a spěwarki 1. serbskeje kulturneje brigady pod wuměłskim nawodom cyrkwinskeho direktora Friedemanna Böhmy. Chór, jón čućiwje přewodźowaca pianistka Gina Hentsch a młody, nadarjeny organist Michał Donat předstajichu naročny a jara derje zestajeny program duchowneje hudźby, z kotrymž podachu so dźensa, póndźelu, na wuprawu do pólskeje stolicy Waršawy. Tam wobrubja mjez druhim lětni swjedźeń w němskim pósłanstwje a wuhotuja swójski koncert w uniwersitnej cyrkwi swj. Hany.
Jank a Hanka w srjedźišću stałoj
Radwor (CRM/SN). Stajnje nowe ideje dyrbiš měć, chceš-li kóždolětny chórowy koncert pod hołym njebjom tematisce hinak zarjadować. Mejenjo njerozsudźichu so lětsa za wróćozhladowanje na 25 lět koncertowanja na historiskim městnje wosrjedź wsy. Michaelis Šusterowa zestaji program lóštneho razu, poskićeny wčera popołdnju zaso na zahrodźe při Starej cyrkwičce, tónkróć pod temu „Jank a Hanka“.
Koncert pod lipu w Choćebuzu
Wjace pjenjez za kulturny rum
Zhorjelc (CoR/SN). Dobru powěsć su před něšto dnjemi sakske kulturne rumy dóstali. Swobodny stat přewostaji jim lětsa a 2016 dohromady dźesać milionow eurow wjace. Konkretnje rěka to za kulturny rum Hornja Łužica-Delnja Šleska, zo ma lětsa 723 000 eurow wjac k dispoziciji. Etat wučinja nětko 10,7 mio. eurow. Nimo toho přewostaji Sakska kulturnym rumam za inwesticije lětsa a klětu dohromady pjeć milionow eurow přidatnje. Z toho dóstanje kulturny rum Hornja Łužica-Delnja Šleska 617 000 eurow. Mjez druhim spěchuja tež přetwar SLA.
Zwyšenje etata pak njewuruna milion eurow, kotryž je kulturny rum wot lěta 2010 krok po kroku mjenje dóstawał. „Smy so w zajimje zachowanja kultury za zwyšenje zasadźeli“, rjekny zapósłanc krajneho sejma Marko Šiman (CDU), „smy přez spěchowanje krajnych jewišćow wjele zhubili. Regiony su wulke reformy přewjedli, SLA samo tři. Nětko maja kulturne cyłki wulkich městow swoje nadawki spjelnić, zo by mjez regionami a centrami k runowaze dóšło.“
Wo knihach a kniharni (12.06.15)
Po puću mjez Baćonjom a Prawoćicami wuhladaš z awtom nimo spěchajo nimale kóždy dźeń jednotliwych putnikow z wačokom a kijom, kotřiž du po Jakubowym puću. Što jich pohnuwa so na puć podać a z pěši putnikowanjom zwjazane ćeže na so wzać? Kóždy z nich ma swoje přičiny. Kotre móža to być, móžeće sej na přikład w nowostce „Ze žohnowanjom na puć. Serbja ducy k hnadownym městnam“ čitajo wotkryć. W knize, kotruž je Gerat Wornar njedawno w LND wudał, je wjace hač třiceći žiwych awtorow ze swojimi přinoškami zastupjenych.
Tak je so mjez druhim Günter Měrćink na putnikowanje nastajił, po tym zo běštaj jeho přichodnaj staršej nahle zemrěłoj a mandźelska na raka schorjeła: „Wědźach a začuwach, zo budźe nam paćer k Janej Pawołej II. wo zastupnu próstwu pola Boha Knjeza pomhać a zo so nam pokaza wupuć z ćmoweje nocy, kotraž nas wobdawaše ... Wot toho dnja podach so wědomje na putnikowanje po slědach Jana Pawoła II., wopytujo najwšelakoriše městna jeho skutkowanja a česćowanja. Na tutych městnach prošach přeco zaso, zo by moja žona ćežu chorosće přewinyła a Bóh ju a našu swójbu njewopušćił ... “
Přihotuja so na festiwal
Wot 9. do 12. julija wotměje so w Budyšinje, Hochozy a Chrósćicach 11. mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica 2015“. Smjerdźečanska rejwanska skupina, sobuwuhotowarka swjedźenja, so na njón intensiwnje přihotuje. Alfons Wićaz je so z nawodu Gabrielom Krawcom rozmołwjał.
Njesłušeće hižo k najmłódšim, ale nawjedujeće ze Smjerdźečanskej rejwanskej skupinu hižo wjele lět młodych ludźi. Što Was k tomu pohnuwa?
G. Krawc: Wukonjam tule čestnohamtsku funkciju hižo 38 lět. Započach ze 14 lětami jako młody rejwar, ze 16 přewzach nawod skupiny. Tehdy njebě to tajka wulka skupina. Běchmy šěsć, sydom porikow, ale tež z dorostom. Dźensa ma naš ansambl něhdźe 90 čłonow. Wosebje dźěło z młodostnymi mje zahorja. Wšako tak sam młody wostanješ. Za mnje njeje to dźěło, ale priwileg, z młodymi ludźimi dźěłać směć. Wězo při tym tójšto swobodneho časa wopruju, štož pak rady činju.
Chce-li tajki ansambl wobstać a publikum zawjeselić, trjeba wón stajnje nowe ideje. Kak jako nawoda k tomu přinošujeće?
Serbske blido na hosćinje „Dresden isst bunt“ było
Drježdźany (cry/SN). Wulku hwězdu tworjachu wčera blida a ławki na Drježdźanskim Starym torhošću. Něhdźe 3 000 ludźi bě hesło „Dresden isst bunt“ přiwabiło z wuhladom zhromadnje jěsć, so rozmołwjeć, fotografować, hudźbu a dźiwadło dožiwić. Štož wupadaše kaž poradźena spontana Facebook-party, bě wuslědk mudreho planowanja. Spěšnje bě 81 blidow kryte a wobdate z wjesołymi ludźimi. Amnesty International, skupiny z wysokeje šule a ludoweje uniwersity, institucije, rjemjeslniske zawody, dźiwadła a towarstwa a dalši běchu pódla.
„Rejwać mje zahorja a wočerstwja“
Na sobotnej probje Smjerdźečanskeje rejwanskeje skupiny knježi dynamika. Wuměłski nawoda Dieter Wendisch zwučuje „Delansku reju“ z pjatnaće porami. Rejwarki a rejwarjo so poća. Mjez nimi je tež 17lětna Lydija Matikec z Łazka. „Rejwać mje zahorja a wočerstwja“, powěda wona w přestawce. Hižo jeje dźěd, wowka a nan, haj nimale cyła swójba, su w Smjerdźečanskej skupinje rejwali. „Snano mam to w kreji, zo rady rejuju.“
Jako bě Lydija w 7. lětniku Ralbičanskeje šule, bě ju jeje sotra na zwučowanje sobu wzała. Atmosfera so holcy hnydom spodobaše. „Hižo na prěnim wopyće su mje zapřijeli a mje tam a sem ćahali. A mi je so wot prěnjeje mjeńšiny lubiło. Wot toho časa sym z čłonku Smjerdźečanskeje rejwanskeje skupiny.“
Splećenja – instalacije z wołmy
Wustajeńca k 450lětnemu wobstaću klóšterskeje cyrkwje w Kamjencu
„Splećenja – instalacije z wołmy“ mjenuje so nowa wustajeńca, kotruž su minjeny pjatk w Kamjenskej Haninej cyrkwi wotewrěli. „Běła wołma w rumje woznamjenja zwiski, poćahi, wotwisnosće, pokazuje přeco zaso nowe formacije a skići widy na a přez instalaciju w sakralnym rumje“, zwurazni młoda wuměłča Susanne Hanus na wotewrjenju přehladki w něhdyšej Serbskej cyrkwi.
Wjele lět wuměłča hižo instalacije na najwšelakorišich městnach nutřka kaž tež pod hołym njebjom w kraju a wukraju předstaja, mjenujo je tež „splećenje ruma“. Prěni raz pak pokazuje swoje wuměłstwo w cyrkwi, štož je zdobom jeje dotal najwobšěrniša wustajeńca.
