Krótkopowěsće (03.01.23)
Financna lobby pře sylna
Berlin. Banki, zawěsćernje a dalši akterojo financneje branše spytaja ze stami lobbyistow zakonje w zwjazkowym sejmje wobwliwować. Po posudku wobydlerskeho hibanja „Finanzwende“ njeje žana branša mjez 100 lobbyakterami z najsylnišimi financami tak mócnje zastupjena kaž financna branša z jědnaćomi. To z lobbyjoweho registra parlamenta wuchadźa, do kotrehož ma zjawnosć dohlad.
Podhlad politiskeje motiwacije
Budyšin. W silwesterskej nocy bu wukładne wokno běrowa zapósłanče zwjazkoweho sejma Caren Lay a wokrjesneje jednaćelnje Lěwicy na Budyskej Šulerskej ćežko wobškodźene. Lay kaž tež tudyša Lěwica politisku motiwaciju při tym njewuzamknjetej. Runje tak móže so wo njekedźbliwe wobškodźenje wěcy jednać njepřiměrjeneho wobchadźenja z praskotakami dla, wobě zdźělitej.
Róčnicu dźělenja spominali
Krótkopowěsće (02.01.23)
Sakska: CDU dale před AfD
Drježdźany. Bychu-li nětko wólby krajhneho sejma w Sakskej byli, by CDU z 32 procentami najsylniša strona wostała. Na druhim městnje je AfD (28 procentow). Z wulkim wotstawkom sćěhuja Zeleni (12), SPD (8) a Lěwica (7). Tute wuslědki aktualneho woprašowanja su Sakske Nowiny wozjewili. Demoskopojo instituta „Civey“ su woprašowanje w času 18.12.2022 do 01.01.2023 přewjedli.
Kulow: Peticija po prědowanju
Kulow. Prědowanje patera Joachima w Kulowskej cyrkwi w Božej nocy je wulku diskusiju zbudźiło. Tak wěnowaše so wón křesćanskemu wobrazej swójby a druhe konstelacije hač muž/žona/dźěćo jako njepřirodne kritizowaše. Po tym bu peticija na stronje change.org zahajena, kotruž je 534 ludźi podpisało. Iniciatorkomaj dźe wo to, zjawnosći pokazać, zo ludźo wuprajenjam znapřećiwjeja.
Rekord we Wojerecach
Krótkopowěsće (30.12.22)
Hannah a Matteo cyle prědku
Ahrensburg/Drježdźany. Hannah a Matteo – to stej lětsa najwoblubowanišej dźěćacej předmjenje w Sakskej. Na slědowacymaj městnomaj namakaš pola holcow Miu a Claru a pola hólcow Finna a Emila. Statistiku hobbyjoweho ekspertu za předmjenow Knuda Bielefelda su dźensa w Ahrensburgu w Schleswigsko-Holsteinskej wozjewili. Wón zaběra so z tym wot lěta 2006.
Wutworja nowu towaršnosć
Zhorjelc. Zamołwitosć za Łužiski festiwal ma swójska towaršnosć zwr ze sydłom w Zhorjelcu přewzać. Předewzaću stej Zhorjelska a Choćebuska měšćanska rada přihłosowałoj. Towaršnosć Lausitz-Festival GmbH swoje dźěło 1. apryla 2023 zahaji. Choćebuz a Zhorjelc podźěl po 50 procentach zdźeržitej. Dotal měješe Zhorjelska kulturnoserwisowa towaršnosć nošerstwo. Zwjazk jako spěchowar pak je sej swójsku formu žadał.
Čechow w Bayerskej zastarać
Krótkopowěsće (29.12.22)
Ryby we Wódrje přěhrački lěta
Berlin. Ryby we Wódrje słušeja za wobswětowu załožbu WWF k wulkim přěhračkam fawny w lěće 2022. Mrěće rybow je jako „wot čłowjeka zawinowana katastrofa“ zdobom jěra poražka za znowazasydlenje baltiskeho jasotra we Wódrje, zdźěli WWF w swojej kónclětnej bilancy nastupajo dobyćerjow a přěhračkow w zwěrinstwje.
Bywši intendant zemrěł
Zły Komorow. Złokomorowske Nowe jewišćo žaruje wo swojeho bywšeho intendanta Manuela Soubeyranda. Režiser a dźiwadźelnik je druhi dźeń hód w starobje 65 lět zemrěł, kaž dźiwadło wčera informowaše. Zastojnstwo intendanta w Złym Komorowje je Soubeyrand wot 2014 hač do 2022 wukonjał. W tym času je so tamniše dźiwadło z krajnym jewišćom stało.
Słowacy čitaja čěsce
Krótkopowěsće (28.12.22)
Benedikt „je jara chory“
Rom. Eremitowany bamž Benedikt XVI. je po słowach swojeho naslědnika Franciskusa „jara chory“. Aktualny pontifeks je dźensa na kóncu generalneje awdiency we Vatikanje wěriwych wo „wosebitu modlitwu“ za 95lětneho Benedikta prosył. Dalše nadrobnosće pak Franciskus a Swjaty stoł dotal mjenowałoj njejstaj.
Hornjołužiske słowo lěta 2023
Kotmar. Maksimalnje tři namjety za słowo lěta w hornjołužiskej narěči z wobłuka „nałožki“ móža zajimcy hač do kónca meje na pósłać. K dobyćerjam 2022 słušeše „Kuhploapperch“ (planc). Towaršnosć za wobchowanje hornjołužiskeje narěče chce mjez zapodarjemi słowniki a keramiske wudźěłki wulosować. Wozjewjenje wuslědka juryje budźe 21. awgusta 2023.
Zarjadnica za Romow
Krótkopowěsće (27.12.22)
Kolebka rewolucije w Sakskej
Drježdźany. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) widźi swobodny stat jako najlěpše stejnišćo za planowany centrum přichoda Němskeje jednoty a europskeje transformacije. „Posrědkowanje stawiznow trjeba awtentiske městnosće. Tajkej stej Plauen a Lipsk wosrjedź Europy“, Kretschmer njedawno wuzběhny. Lipsk a Plauen stej kolebce měrliweje rewolucije we wuchodnej Němskej a zhromadne požadanje za centrum zapodałoj.
Dźeń a wjac „papjercow“
Flensburg. Po informacijach Zwjazkoweho zarjada za motorske jězdźidła je ličba registrowanych awtow typa Trabant w minjenych dwanaće měsacach dale přiběrała. Aktualnje je něhdźe 40 000 awtow tohole fabrikata na němskich dróhach po puću, z wjace hač štwórćinu cyłkownje dopušćenych jězdźidłow najwjace z nich w Sakskej,
Ze žurnala budźe hamtske łopjeno
Krótkopowěsće (23.12.22)
Dalša kritika na Wićazu
Drježdźany/Berlin. Kritika na hodownym postrowje Budyskeho krajneho rady Uda Wićaza (CDU) zaměstnjenje ćěkancow nastupajo njewomjelknje. Berlinska socialna senatorka Katja Kipping (Lěwica) komentuje tón jako „překročenje prawa a zapowědźenje dźěła“. Sakska justicna ministerka Katja Meier (Zeleni) wumjetuje Wićazej, zo demokratiju, prawnostatnosć a dostojnosć čłowjeka z nohomaj tepta. Sakska předsydka FDP Anita Maaß rěči wo wulkim spodźiwanju, kotrež je Wićaz mjez demokratami wubudźił.
Kniha na dobro rewitalizacije
Groß Köritz. Nowa publikacija „Serbsku rěc dožywiś – Sorbisch erleben“ je tele dny wušła. Wona bu we wobłuku idejoweho wubědźowanja Załožby za serbski lud mytowana. Wuměłča Karen Ascher a žurnalistka Dörthe Ziemer stej „knihu sobučinjenja za dorosćenych“ wuhotowałoj.
Božemje City
Krótkopowěsće (22.12.22)
Policajski rewěr přepodali
Budyšin. Modernizowany Budyski policajski rewěr bu wčera w přitomnosći sakskeho ministra nutřkowneho Armina Schustera (CDU) přepodaty. 2017 běchu bywšu žurlu přetwarili, lěto pozdźišo hosćenc zapřijeli. W nětko wotzamknjenym třećim twarskim wotrězku su rumnosće zajeća, garderoby a sanitarne wobłuki wobnowili.
Wysoki chorobny staw
Drježdźany. Wo rekordnym chorobnym stawje informuje chorobna kasa technikarjow (TK) w Sakskej. Mjez pola njeje zawěsćenymi ludźimi, kiž wšědnje na dźěło chodźa, je aktualnje 5,19 procentow chorych pisanych. To je wjace hač hódnota 4,16 procentow loni. Hišće wšitke daty njekmanosće dźěłać njepředleža, tola „ležimy z choropisanjemi hižo nětko nad ličbami minjenych lět“, zwěsći Alexander Krauß, nawoda TK w Sakskej.
Začuće wěstoty skrućić
Krótkopowěsće (21.12.22)
Wusud podpěry mordarstwa dla
Itzehoe. 97 lětna Irmgard F., něhdyša sekretarka koncentraciskeho lěhwa Stutthof pola Gdańska, bu podpěry mordarstwa dla na dwulětne chłostanje z pruwowanskim časom zasudźena. Krajne sudnistwo Itzehoe dóńdźe k wusudej na zakładźe młodźinskeho chłostanskeho prawa, dokelž běše wobskoržena za čas njeskutka hakle mjez 18 a 19 lětami stara.
SMiLE-studije wozjewjene
Washington. Smithsonian institut we Washingtonje je nětko wšitke studije projekta SMiLE wo rěčnej rewitalizaciji w sydom europskich mjeńšinach wozjewił. Mjez nimi je tež nastawk wo hornjo- a delnjoserbšćinje dr. Cordule Ratajczakoweje (Budyšin) a prof. dr. Nicole Dołowy-Rybińskeje (Waršawa). Wozjewjenje bu na Budyskej SMiLE-konferency w juniju 2019 připowědźene.
Prěni Leopard w Čěskej
Krótkopowěsće (20.12.22)
Noweho předsydu wuzwolili
Budyšin. Na zhromadźiznje towaršnikow Marketingoweje towaršnosće Hornja Łužica-Delnja Šleska su wčera noweho předsydu wuzwolili. Tak budźe w přichodźe krajny rada Budyskeho wokrjesa Udo Wićaz (CDU) na čole skutkować. Jako městopředsydu su towaršnicy jeho Zhorjelskeho kolegu w zastojnstwje dr. Stephana Meyera (CDU) pomjenowali.
Wodarnja jenož zdźěla dopušćena
Wojerecy. Wšelakich njeregularnosćow dla, kotrež běchu při přepruwowanjach w Ćiskowskej wodarni zwěsćili, je planowany dźensniši zazběh dźěła jenož zdźěla móžny. Po wuprajenju jednaćela Wolfa-Thomasa Hendricha su kritiski dźěl w naprawje lokalizowali a dźěłaja na tym problem rozrisać. Pitna woda je w Němskej najlěpje pruwowane zežiwidło.
Kosowo chce do EU
