Dorost wostanje wažna naležnosć

srjeda, 27. decembera 2017 spisane wot:

Na nachilace so lěto zhladuje jednaćelka Budyskeho wokrjesneho rjemjeslnistwa Sabine Gotscha-Schock w rozmołwje z Axelom Arltom. Wukubłanska tematika­ ju dale jara jima.

Kajka je bilanca Budyskeho wokrjesneho rjemjeslnistwa w lěće 2017?

S. Gotscha-Schock: Naše rjemjeslniske zawody zhladuja přewažnje pozitiwnje na lěto 2017. Wjetšina z nich wuchadźa z dobreho połoženja nastupajo nadawki, mnohe su derje wućežene. Na čole steja, kaž hižo loni, twarske a wutwarne přemysła a nětko tež wozydłowe rjemjesło.

Ćerpja zawody pod zwyšenymi płaći­znami za surowizny a w nakupje?

S. Gotscha-Schock: Wjace hač połojca rjemjeslniskich zawodow bě wot toho potrjechena. Wone pak su tele zwyšenja jeno zdźěla kupcam nabrěmjenili.

Kak posudźujeće ličbu zawodow?

S. Gotscha-Schock: Wjeselimy so nad přirostom nowych zjednoćenstwowych zawodow. Runje tak njemóžemy woči před faktom zawrěć, zo přiběrajcy starobnych přičin dla zawody dale njewobsteja, dokelž njeje so poradźiło naslědnika namakać. To je lětsa wosebje elektrowobłuk potrjechiło.

Hodowna hra jónu hinak

pjatk, 22. decembera 2017 spisane wot:
Christoph Rummel

Tróšku hinak hač hewak předstaja dźěći lětsa patoržicu w Hodźijskej cyrkwi hodownu stawiznu. Kaž přeco přińdźetaj Marja a Józef do hródźe, w kotrejž so Bože dźěćo narodźi. Tež kralojo sćěhuja po zwučenym wašnju hwězdu a přinjesu dary k žłobikej – złoto, woruch a myru. Po tym pak zo so ći třo zaso na dompuć po­dadźa, přińdźe skupina do hródźe na kromje wsy, wo kotrejž biblija we woprawdźitosći ničo njepowěda. Cwólba rubježnikow, kotraž wokoło Betlehema hrozne njepočinki ćěri, je wo bohatych darach z daliny přichwatanych wopytowarjow zhoniła. A te chcedźa měć. Na najlěpše rubježne wašnje so woni do chuduškeje hródźe zadobudu, zo bychu sej złoto žadali. Marja a Józef pak spěwataj dale kolebawku. Tajke něšto bjezčućiwi kadlojo hišće ženje dožiwili njejsu. Jedyn po druhim hlada do žłobika a wuhlada w nim dźěćo. Jedyn po druhim pytnje, kak so jemu wutroba mjechknje. Jedyn po druhim kolebawku Marje mjelčo sobu spěwa. Na kóncu so samo wjednik cwólby Horificus při tym lepi, kak wón swój spěrawy rubježny tekst hižo dawno na melodiju kolebawki spěwa.

Stare šerjenje njech so zminje

wutora, 19. decembera 2017 spisane wot:
Marian Wjeńka

Čłowjek njeby wěrił, ale najskerje so tola hišće dźiwy stawaja. Tak znajmjeńša začuwach, jako wjesnjanosta Pančic-Kukowa na minjenym posedźenju gmejnskeje rady zdźěli, zo je gmejna bywši hosćenc při Klóšterskej wodźe wosrjedź Pančic za symboliski euro kupiła, zo móhła jón zwottorhać a ležownosć zrunać dać. Sam hižo nimale 18 lět we wsy bydlu, ale zo tole woprawdźe hišće dožiwju, z tym tak prawje ličił njejsym.

Chorownje w zamołwitosći

póndźela, 18. decembera 2017 spisane wot:

Zo by nuzowe medicinske zastaranje wobydlerjow přeco zawěsćene było, budu přichodnje chorownje hišće wjace nadawkow přewzać dyrbjeć. Měrćin Weclich je so wo tym z jednaćelom Kamjenskeje chorownje maltezow Florianom Ruppom rozmołwjał.

Kak wuwiće lěkarskich praksow na wsach posudźujeće?

F. Rupp: Za lěkarjow na wsach je dźeń a ćešo, naslědnikow za swoje praksy namakać. Hladajo na starobny přerězk domjacych lěkarjow w Sakskej budźe přichodnje přeco wjace z nich falować. To etab­lěrowanych lěkarjow přećežuje.

Što woznamjenja situacija za chorownju maltezow w Kamjencu?

F. Rupp: Za chorownju to rěka, zo wjace ludźi do nuzoweje ambulancy chorownje swj. Jana přichadźa. Tele wuwiće pak nowe njeje. Hižo někotre lěta mamy wobstajne stupace pacientowe kontakty w nuzowej ambulancy. Nimo toho jako maltezojo wo tym rozmyslujemy, kotre poskitki móžemy k zawěsćenju ambulantneho zastaranja rozšěrić.

Što měła politika rozrisać a změnić?

A styki k Čěskej a Pólskej?

pjatk, 15. decembera 2017 spisane wot:
Axel Arlt

Po Biedenkopfje, Milbradće a Tilichu nětko Kretschmer. Sakska ma noweho ministerskeho prezidenta, z 42 lětami tuchwilu najmłódšeho w Němskej. Michael Kretschmer je minjene tydźenje wšudźe za swoje předstawy wabił, kak móhła sakska CDU a z njej kraj mizeru přewinyć, kotruž su wólby zwjazkoweho sejma 24. septembra wotkryli.

Słyšeć bě wo palacych temach, kotrež zamołwitym politikarjam snano bjezsparne nocy wobradźeja. Słowje „Pólska“ a „Čěska“ pak namakaš we wozjewjenju wotpohladow koaliciskeho wuběrka CDU a SPD wot minjeneje póndźele kóžde jenož jónu, we wotrězku nutřkowna wěstota pod dypkom B: „... na pućach do Pólskeje a Čěskeje, zo bychu hranicu překročacej kriminaliće zadźěwali.“ Nimatej knježerstwowej frakciji woprawdźe wjace k tomu rjec? Njejstej wonej na spomóžnych saksko-čěskich a saksko-pólskich stykach zajimowanej?

Jeho markantny hłós je jeho znateho sčinił, jeho wuprajenje „Waldemar, Waldemar“! sławneho na přeco. Jako reporter bě Heinz-Florian Oertel wobydlerjow NDR nimale štyrceći lět přewodźał. Jeho na fakty bohate reportaže z olympiskich hrow abo koparskich swětowych mišterstwow su legendarne. Dźensa swjeći wón doma w Berlinje 90. narodniny, byrnjež jemu minjene dny infekta dla hłós za­prajił. Wulka party žana njebudźe. Mandźelska Hannelore škita swojeho muža před rozbudźenosću a přećemi za interviewom. 60 lět so wonaj hižo znajetaj. „Chcemy nětko měr měć! Chcu, zo budźe wón 95“, wona rjekny. Wobaj dopomi­nataj so na stary ritual, zo byštaj dračowany hłós muža šonowałoj: „Jónu nygać rěka haj, dwójce nygać ně.“

W Choćebuzu rodźeny bě wot lěta 1946 najprjedy jako dźiwadźelnik a re­žijny asistent w Choćebuskim dźiwadle angažowany,­ doniž njezabsolwowa 1948 wukubłanje na nowowučerja němčiny a sporta. Wot 1949 hač do 1991 dźěłaše w rozłosu NDR. Jeho prěnja reportaža bě ze Stadiona přećelstwa domizniskeho města.

Runje nětko, w počasu, hdyž njemóža dźěći krótkich dnjow dla dołho wonka być, je čitanje zaso hobby dołhich wječorow. Budyska dźěćaca biblioteka zwěsća tuchwilu přiběracy zajim młodeje generacije na tamnišim knižnym poskitku. Mali kaž tež wjetši čitarjo wužiwaja za to dobre wuměnjenja w knihowni, wosebje rady pak doma čitaja. Foto: Dźěćaca biblioteka/Holger Hinz

Swědomity parlamentarizm

pjatk, 08. decembera 2017 spisane wot:
Bosćan Nawka

Wólbny wuslědk Čěskeje wotbłyšćuje powšitkowne towaršnostne połoženje wulkich dźělow Europy. Stare, po zdaću wěste koaliciske modele njedocpěwaja wjace wjetšinu. Nětko Andrej Babiš ze swojej stronu ANO wo tym rozmysluje, wutworić mjeńšinowe knježerstwo a so při tym, hdyž žno njepodpěrać, da znajmjeńša tolerować dać wot zapósłancow SPD a KSČM. Tejle stronje stejitej sej w politiskim spektrumje diametralnje napřećo. Přezjednej pak stej sej nastupajo EU, kotruž wobě – skedźbliwje zwuraznjene – kritisce wobhladujetej. Što by to za našich južnych susodow woznamjenjało, wokomiknje nichtó wěsće rjec njemóže. Je pak fakt, zo njeje tajkile mjeńšinowy konstrukt w Čěskej njeznaty – štož mjez druhim tež za Dansku, Šwedsku, Norwegsku, Portugal a Španisku płaći. Tam njeje so najebać to politiski proces sypnył, a wo njespušćomnych partnerach so znajmjeńša hladajo na Skandinawisku njerěči.

Struktury najprjedy tworić

štwórtk, 07. decembera 2017 spisane wot:

Mjeztym dlěje hač lěto ma tež Budyšin tak mjenowany „House of Resources“, kotryž zwjazkowy zarjad za migraciju a ćěkancow spěchuje. Što za tym tči, wo tym je so Cordula Ratajczakowa z koordinatorku syće Corneliju Natusch rozmołwjała.

Móžeće nam prošu předstajić, što za wašim mjenom tči a kajki nadawk maće?

Fundamenty krok po kroku nastanu

srjeda, 06. decembera 2017 spisane wot:

Na wulkim twarnišću noweho Slepjanskeho šulskeho kompleksa so mócnje twari. Wottam pak njejsu jeno zwjeselace powěsće słyšeć, kaž bě wčera na posedźenju gmejnskeje rady zhonić.

Slepo (AK/SN). Njepřijomnych wjedrowych wobstejnosćow dla je twar Slepjanskeho němsko-serbskeho šulskeho centruma tydźeń w zastatku. „Budyska twarska firma je wot póndźele do pjatka wot 7 do 18 hodź. stajnje z 25 dźěłaćerjemi na twarnišću. Jich dźěło dźe doprědka“, podšmórny nawoda twarskeho wotrjada Slepjanskeho zarjadniskeho zjednoćenstwa Steffen Seidlich na wčerawšim posedźenju Slepjanskeje gmejnskeje rady.

nowostki LND