Lětsa nimale 7 500 hosći
Dohromady 26 razow serbski žnjowy nałožk swjećili
Ličba kralownow w Delnjej Łužicy a w Braniborskej je chětro wulka. Winowa, róžowa, žnjowa, jabłukowa, rybowa, kórkowa a hišće mnohe dalše tajke kralowny móhli naličić, kotrež kóžde lěto wuzwoleja, zo bychu wone swoje město abo swój region w zjawnosći zastupowali a prezentowali. Štóž pak hlada za někajkim wuzwolenym kralom, tón dyrbi trochu dlěje pytać. W serbskich kónčinach Delnjeje Łužicy staj młodźencaj, kotrajž mataj tajkele wysoke zastojnstwo: serbski kral w Bórkowskim hamće a superkral, najlěpši we wubědźowanju dobyćerjow wjesnych łapanjow kokota.
Na wubědźowanjach so 220 jěcharjow wobdźěliło
„A nichtó njezapřimnje“
Wojerowska kulturna fabrika cilwinej kuraži dźěłarničku wěnowała
Diskriminacija wšědny dźeń njeje tak widźeć, přiwšěm je jara rozšěrjena. Njeje jenož na jednotliwcow wusměrjena, ale předewšěm přećiwo skupinam. Tole je projektny dźeń „Ciwilna kuraža“ Wojerowskeje kulturneje fabriki (Kufa) składnostnje Mjezynarodneho tydźenja kulturow w Budyskim wokrjesu pod hesłom „Wšelakorosć město jednorosće“ wujewił. Wjac hač 50 šulerjow a šulerkow 11. lětnikow, kotřiž na Wojerowskim Lessingowym gymnaziju kurs etiki wopytuja, so na dźěłarničce wobdźěli. „Wažne je něšto tež sam emocionalnje dožiwić. Šulerjo měli so do skućićelow a woporow zažiwić. Woni dyrbja klišeje, předsudki a njepřećelskosće začuwać“, podšmórny sobudźěłaćerka Kufa Sabine Proksch. Ze swojej koleginu Annu Völkl bě wona projektny dźeń organizowała.
Štyri hudźbne prapředstajenja na temu „Inwokacije“
Njewšědnu instrumentalnu kombinaciju, pozawnu z pišćelemi, tež dźensa hišće rady nałožuja.
„Inwokacije“, to rěka „wołanja“, běše hesło koncerta, kotryž wuhotowa Sakski hudźbny zwjazk minjenu sobotu w Budyskej Marje-Marćinej cyrkwi. Titul poćahuje so na twórbje, kotrejž běše jedyn z najwuznamnišich čěskich komponistow druheje połojcy 20. lětstotka, Petr Eben, w lěće krótko do tamnišeje somoćaneje rewolucije za pozawnu a pišćele za festiwal New Prague w USA spisał. W dramatiskej dobje wołaše wón w nadźiji na swobodu patrona Čěskeje, swjateho Wjacława, wo zastupnu próstwu. Historiski choral wužiwaše hudźbnik jako temowy zakład. W Lipsku zadomjenjeny a mjezynarodnje skutkowacy pozawnist Hendrik Reichardt kaž tež organist tamnišeje Tomašoweje cyrkwje Stefan Kießling, kiž je runje tak we wukraju požadany a so tohorunja jako interpret młodeje generacije hudźbje klasiskeje moderny wurjadnje wěnuje, wědźeštaj Ebenowej kompoziciji, ale tež wšě dalše poskitki z wirtuoznosću a zdobom wěstej elegancu připosłucharstwu zbližić.
Město Zhorjelc njeje hišće hłosakmany
Na wčerawšim posedźenju kulturneho konwenta Hornja Łužica-Delnja Šleska w Budyskim Kamjentnym domje su wažny rozsud na próstwu wokrjesa Budyšin přesunyli. Za to rozdźělichu přidatne spěchowanske srědki, tež Serbskemu ludowemu ansamblej.
Hižo prěni nadawk dóstał
Josef Maštálko
Serbscy komponisćaznowa sylnje zastupjeni
Intendant Choćebuskeje hudźbneje nazymy Bernd Weinreich
Foto: Sabine Weinreich
Wot 1. oktobra hač do 19. nowembra wotměwa so lětuša mjeztym hižo 42. Choćebuska hudźbna nazyma. Alfons Wićaz je so z intendantom tohole tradicionalneho hudźbneho festiwala, Choćebuskim komponistom Berndom Weinreichom, rozmołwjał.
42. Choćebuska hudźbna nazyma – njeje tole za Was hižo wěsta rutina?
B. Weinreich: Wězo wukonjamy za wěste zarjadowanja, kotrež so kóžde lěto wotměwaja, stajnje zaso samsne přihoty. Ale to rozsudne při tym je, zo zaklinča na nich přeco z druhimi wobsadkami nowe twórby. Wosebje mje zwjesela, zo komponisća a interpreća derje sobu dźěłaja, tak zo móžemy tež komplikowane nadawki kóždolětnje předstajeć.
Štó su ći komponisća, kotřiž Was w přihotach wosebje podpěruja?
Awtentisku slepjanšćinu za přichod zachować
„Płachta“, trawna płachta, słušeše w lětach 1925 do 1945 w Slepjanskej wosadźe k wšědnemu dnjej w domjacnosći, na dworje a w holi. Wona słužeše jako rubiško, wačok, šórcuch abo samo jako kryw za rěblowany wozyčk. Do trawneje płachty běchu žony něhdy ze serpom čerstwu trawu žnjeli. Do njeje zběrachu tež hable abo zela. W njej nošachu dźěłansku drastu, napoje abo twory na wiki. Z jeje pomocu tež běrny sadźachu. Młode maćerje wužiwachu ju samo jako kolebawku. „Trawna płachta bě ludźom kaž druha koža na ćěle. Móžachu ju po potrjebje prědku, zady abo na boku wjazać“, piše Juliana Kaulfürstowa w předsłowje 105stronskeje knihi „Płachta pełna hulicowańkow. Slěpjańska serbšćina w słowje a pismje“ z dwěmaj CDjomaj. 2. oktobra je wona wudźěłk – projekt župy „Jakub Lorenc-Zalěski“ – w Serbskim kulturnym centrumje (SKC) Slepo předstajiła. Wjac hač sto hosći bě přišło. Towarstwo Kólesko zawjeseli přitomnych z pěsnjemi kaž „Som Serbow cerska gólica“, „Slěpe jena rjana wjeska“, „Mužakowski góli“ a „Dyž kwětki rosće“.
Swoju wědu rady dale dawa
Strowe zežiwjenje je Ćišćance Katrin Ludwig runje tak wažne kaž jeje mandźelskemu Dirkej Lohr-Ludwigej. Tohodla sej tež sama kisykał dźěła. Na Ćišćanskim statoku swoju wědu rady na ludowych swjedźenjach dale dawa a tam zhromadnje z mandźelskim tež předstaja, kak su něhdy kisykał teptali.
