To a tamne (09.03.20)

póndźela, 09. měrca 2020 spisane wot:

Najdlěše a najćeše wubědźowanje psyčich sankowych zapřahow swěta w Alasce, tak mjenowany „Iditarod“, wjedźe wot Anchoragea, najwjetšeho města zwjazkoweho stata USA, do 1 600 kilometrow zdaleneho Nome nad Beringowym morju. Prěnje z wjacorych dźesatkow mustwow wočakuja tam po dźewjeć dnjach. „Iditarod“ wotměwa so wot lěta 1973.

Přewulka dowěra do nawigaciskeho nastroja wjedźeše šofera Pkw-ja w Dortmundźe do zahuby. Wón zajědźe sobotu rano do přistawoweho basenka tamnišeho Dortmundsko-Emsoweho kanala, dokelž bě dróha „nadobo ke kóncej“. Na zbožo móžeše so 25lětny z podnurjaceho so awta wuchować a na pobrjóh płuwać. Přemokany a přemjerznjeny wołaše na to wo pomoc. Muž wšak bě do jězby alkohol pił a drogi brał, kaž wón policiji pozdźišo sam přizna.

Tobias Dünow pola Delnich Serbow

pjatk, 06. měrca 2020 spisane wot:
Braniborski statny sekretar za wědomosć a kulturu a zamołwity Braniborskeje za serb­ske naležnosće Tobias Dünow (2. wotprawa) wopyta wčera wšelake serbske institucije a zarjadnišća Delnjeje Łužicy. Zahajił je swój mjeztym druhi wopyt pola Delnich Serbow na Krabatowej zakładnej šuli w Janšojcach. Dalše stacije běchu rozhło­sowy sćelak RBB, Rěčny centrum WITAJ (na foće), Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu, Dźěłanišćo za serbske kubłanske wuwiwanje ABC, Serbski muzej a redakcija Noweho Casnika. Hižo spočatk lěta bě Dünow mjez druhim Załožbu za serbski lud, Serbski institut a Domowinu wopytał. Foto: NC/Jill-Francis Ketlicojc

Płaćizny wolija dale niske

pjatk, 06. měrca 2020 spisane wot:

Singapur (dpa/SN). Wolij je so dźensa dale potuńšił. Wiki su dale nerwozne, wšako njejsu sej producenća wo zhromadnej strategiji produkcije surowizny přezjedni. Dokelž corona-wirus tež konjunkturne wočakowanja pohubjeńša, naprašowanje za wolijom woteběra. Kartel Opec, pod kotrehož třěchu su kraje wolijowych producentow zjednoćene, chce tuž wšědnu produkciju wolija nětko pomjeńšić. Ruska, kotraž kartelej njepřisłuša, je přećiwo naprawje.

Chcedźa kooperować

Brüssel/Bonn (dpa/SN). Strowotniscy ministrojo Europskeje unije, mjez nimi zwjazkowy strowotniski minister Jens Spahn (CDU), wuradźuja dźensa w Brüsselu wo corona-wirusu. Zaměr zetkanja je wuska kooperacija mjez krajemi EU. Hač do wčerawšeho wječora běchu ně­hdźe 4 200 infekcijow po cyłej Europje registrowali.­ Wosebje potrjechena je Italska­ z wjac hač 3 800 padami, w Němskej je 400 inficěrowanych.

Žadaja sej agrarne płoniny

Wuradźuja wo Syriskej

pjatk, 06. měrca 2020 spisane wot:

Zagreb (dpa/SN). Krótko po wujednanju přiměra w syriskim Idlibje zetkaja so wonkowni ministrojo EU dźensa w Zagrebje, zo bychu wo situaciji wuradźowali. Ruska zasadźa so we wobydlerskej wójnje za syriske knježerstwo, mjeztym zo Turkowska rebelow podpěruje.

Połoženje w Idlibje je so naposledk dramatisce přiwótřiło. Nimale 950 000 z cyłkownje něhdźe třoch milionow wobydlerjow je ćeknyło. Kak móhli humanitarne zastaranje ludźi zaručić, je tuž jedna tema dźensnišeho zeńdźenja. Dale chce němski zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) ze swojimi kolegami wo situaciji na hranicy mjez Turkowskej a Grjekskej rěčeć. Knježerstwo w Ankarje je mjezu do EU tydźenja wotewrěło, ranjo tak dojednanje z EU.

Fantomowy wobraz muža wozjewili

pjatk, 06. měrca 2020 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Dobre tři měsacy po zadobyću do Drježdźanskeho Zeleneho wjelba su přepytowarjo nětko fantomowy wobraz podhladneho wozjewili. Policija a statne rěčnistwo mjeztym z toho wuchadźatej, zo bě znajmjeńša sydom wosobow wobdźělenych, kaž wčera zdźělichu. Krajny kriminalny zarjad bě za to wobšěrny widejowy material wuhódnoćił. Zdobom předleža nowe informacije w zwisku z awtom, kotrež běchu skućićeljo wužiwali. Tak je priwatna wosoba loni w awgusće Audi typa S 6 njeznatemu předała. Něhdźe 25lětny młody muž je awto w Magdeburgu wotewzał. Pře­pytowarjo z toho wuchadźeja, zo ma tón něšto z padom činić.

Dźensa prěni raz wuradźuja

pjatk, 06. měrca 2020 spisane wot:

Nowy zakoń wo kóncu wudobywanja brunicy nastupajo liča z ćežemi

Berlin/Choćebuz (dpa/SN). W zwjaz­kowym sejmje rozjimuja zapósłancy dźensa na prěnim wuradźowanju naćisk zakonja wo zakónčenju wudobywanja brunicy a zahaja parlamentariske wothłosowanje. Koncern Łužiska energija a milinarnje (LEAG) wočakuje w zwisku ze zakonjom wulke financielne poćeženja. Tak nastanu kóšty, dokelž dyrbja přistajenych w běhu krótkeho časa pušćić. Dale pak je wjac pjenjez trěbnych, zo móhli kónčiny wokoło brunicowych jamow za hinaše wužiwanje přihotować. Wuhlowe jamy dźě hižo swój planowany geologisce optimalny kónčny staw njedocpěja. Nimo toho změje předewzaće dźeń a mjenje dochodow, zdźěli nawoda financneho wobłuka pola LEAG Markus Binder němskej powěsćerni dpa. Koncern trjeba přidatne inwesticije, zo móhł ludnosć pod nowymi ramikowymi wuměnjenjemi z milinu a ćopłotu zastarać.

Doba znapřeći- wjenja nimo

pjatk, 06. měrca 2020 spisane wot:

Grünheide (dpa/SN). Doba zapodaća znapřećiwjenjow nastupajo twornju koncerna Tesla w Grünheidźe pola Berlina je so wčera skónčiła. Po nazhonjenju rěčnicy wobswětoweho ministerstwa Frauki Zelt runje w poslednich hodźinach a mjeńšinach wjele listow dochadźa. Hač do wčerawšeho popołdnja je tak 270 znapřećiwjenjow dóšło. Tež ći wobydlerjo, kotřiž su hač do poslednjeje mjeńšiny čakali, njetrjebaja so starosćić, zo njebudu jich pokazki w zwisku z přepytowanjom wobswětoweje znjesliwosće wobkedźbowane.

Mnohe pokiwy nastupajo wodu, lěs, přirodoškit a wobchad běchu dóšli. Jednotliwe temy budu nětko do wěstych wobłukow rozrjadowane a spřihotowane za termin 18. měrca w Erkneru, hdźež chcedźa je rozjimać. Tam smědźa so potom jeno ći wobydlerjo a zwjazki wuprajić, kotřiž su so pola ministerstwa přizjewili.

Hač do kónca měsaca liči ministerstwo z prěnim zarywom za fabriku. Poslednje dowolnosće maja w běhu lěća předležeć. Hižo klětu wosrjedź lěta chce Tesla w Grünheidźe 500 000 elektro-jězdźidłow typa Model 3 a Y a dalše twarić započeć.

To a tamne (06.03.20)

pjatk, 06. měrca 2020 spisane wot:

Z wudu je sej paduch w awstralskim Melbournje wosebitu debjenku přez dźěru wukładneho wokna wobchoda „popadnył“. Dokelž njebě z małkej wudu wuspěšny, sej spěšnje wulku wobstara. Po třoch hodźinach měješe złoćany medaljon skónčnje na hóčce. Policija je drje sej akciju na nahrawanym pasku wobchoda wobhladała, pakostnika w treningowych cholowach pak dotal hišće nima. Wosebje drohotny wšak medaljon njeje, při­wšěm je šef wobchoda zludany. Wšako njeje so ani alarm zaswěćił.

Nuznikowa papjera je hladajo na wupřestrěće corona-wirusa tež w Awstralskej chětro požadana twora. Lokalna nowina je sej tuž žort dowoliła ­a wčera wosom prózdnych ekstrastronow aktualnemu wudaću připołožiła, z kotrychž móža sej ludźo papjeru přitřihać. „Nimaće žanu hajzlowu papjeru? NT News so wo was stara, a to z limitěrowanej ediciju nuznikowych nowinskich łopjenow“, nowina k tomu pisa.

Burja su sej přezjedni

štwórtk, 05. měrca 2020 spisane wot:

Wčera w Smochćicach hižo z frakciju CDU wo wjace podpěrje diskutowali

Smochćicy (CS/SN). Ratarjo w Sakskej maja syte. Tež dźensa běchu z traktorami zaso w Drježdźanach, zo bychu tam krajnemu knježerstwu swoju situaciju signalizowali. Hižo wčera bě frakcija CDU sakskeho sejma za stajne blido do Smochčanskeho Domu biskopa Bena prosyła a z něhdźe 60 ratarjemi z Hornjeje Łužicy, ale tež z Mišnjanskeje kónčiny rěčała. Mjez přitomnymi běchu ratar Georg Ludwig von Breitenbruch, kiž je zdobom městopředsyda frakcije CDU, wiceprezident sakskeho burskeho zwjazka Tobias Pelz kaž tež ratar a skótny lěkar Hagen Stark, zastupowacy zjednoćenstwo „Wjesne kónčiny zwjazuja“.

Strach chutnje dosć njebrali

štwórtk, 05. měrca 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Prezident zwjazkoweho sejma Wolfgang Schäuble (CDU) žada sej wjace zasadźenja ze stron stata hladajo na bój přećiwo prawicarskemu terorej w Němskej. Nadpad w Hanauwje z dźesać smjertnymi woporami žada sej přede­wšěm sprawne přiznaće stata, zo njeje strach chutnje dosć brał. Z prawniskimi srědkami měł radikalne syće wotkryć a je dospołnje rozbić. Tež zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je dźensa na debatu zwjazkoweho sejma přišoł.

Seehofer ma swědk być

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) ma prawdźepodobnje w aprylu jako swědk w přepytowanskim wuběrku zwjazkoweho sejma nastupajo zwrěšćenu mawt wustupować. To chcyše wuběrk na swojim dźensnišim posedźenju wobzamknyć. Dźensa maja zastupjerjo hospodarskeho, wobchadneho a justicneho ministerstwa před wuběrkom rěčeć. CSU bě w koaliciskim zrěčenju z lěta 2013 mawt jako žadanje přetłóčiła.

Šule zawrěć njetrěbne

nowostki LND