Zastanišća dyrbja wostać

štwórtk, 14. měrca 2019 spisane wot:
W Gołkojcach pola Choćebuza nastajichu zawčerawšim tafle, z kotrymiž sej wobydlerjo žadaja zachować dotalne zastanišća železnicy. Ta wšak chcyła někotre z nich zawrěć. Foto: Michael Helbig

Pomjezny region klětu hosćićel

štwórtk, 14. měrca 2019 spisane wot:

Brüssel (SN/at). Němsko-danski pomjezny region wuhotuje přichodnu hłownu zhromadźiznu Europskeje swobodneje aliancy (EFA) klětu w aprylu. Wo tym informowachu na lětušim schadźowanju njedawno w Brüsselu. Klětuši hosćićelski region zastupuje Južnoschleswigski wolerski zwjazk (SSW) w EFA.

Zetkanje budźe we wobłuku swjatočnosćow składnostnje stoteje róčnicy referenduma wo samopostajowanju, organizowaneho za ludnosć w pomjeznej kónčinje Němskeje a Danskeje 1920. We wuslědku tehdyšeho ludoweho wothłosowanja dósta so sewjerna Schleswigska do Danskeje, srjedźna a južna Schleswigska wostaštej w Němskej.

Delegaća su w Brüsselu na dobu třoch lět nowych čłonow běrowa EFA wuzwolili. Prezidentka organizacije je Baskowka Lorena Lopez de Lacalle, generalny sekretar je Katalan Jordi Solé. W Serbach znatej politikarce SSW Anke Spoorendonk dowěrichu­ zastojnstwo pokładnicy EFA. Mjez dźesać wiceprezidentami stej Słowjance, Marta Bainka z Hibanja za awtonomiju Šleskeje w Pólskej a Nelida Pogačić z Lisćiny za Rijeku w Chorwatskej.

To a tamne (14.03.19)

štwórtk, 14. měrca 2019 spisane wot:

Ručne puta jako žort su w Schwerte pola Dortmunda zasadźenje policije zawinili. 32lětny muž je swojeho 50lětneho znateho w ćahu jako žort do putow zwjazał, kotrež bě w interneće kupił. Hakle po tym pytnyštaj, zo pobrachuje klučik. Jako chcyše železnicar jězdźenki kontrolować, so puta strašnje hromadźe sćahnychu. Zastojnicy přijědźechu z wulkim klučowcom a móžachu pomhać: Jedyn ze starych klučikow so hodźeše.

Mjetanje ze sekeru w korčmach ma w USA­ dźeń a wjace přiwisnikow. Dokelž maja mnozy dart abo kehelowanje mjeztym za wostudłe, hotuja so korčmarjo přiběrajcy na nowy trendowy sport. Po krótkim zapokazanju móže kóždy na drje­wjanu taflu jednu sekeru ćisnyć. Trend běchu lěta 2011 w Kanadźe zrodźili, kotryž so spěšnje tež po Americe rozšěri. Započatkarjo jón pječa jara spěšnje nawuknu.

Zajim druhich skupin zbudźił

srjeda, 13. měrca 2019 spisane wot:

W Europskej swobodnej aliancy nazhonjenja Serbskeho sejma prašane

Brüssel (SN/at). „Europska unija ma domizna wšěm ludźom kontinenta być. Dajće nas Europu zhromadnje tworić; Europu ludźi, narodow a regionow.“ Tak rěka w zakónčacym politiskim wozjewjenju hłowneje zhromadźizny Europskeje swobodneje aliancy (EFA) wot 7. do 9. měrca w Brüsselu. Wšitcy ludźo, a zapřijate su mjeńšinowe zhromadźenstwa kaž tež tajke w diasporje, zasłužeja sej wjace respekta. Hesło zetkanja „Samopostajowanje je prawo, žane złóstnistwo“ zwurazni so zdobom w nominowanju politikarja za njewotwisnosć Katalonskeje Oriola Junquerasa, kiž sedźi w španiskim jastwje, za načolneho kandidata EFA k wólbam Europskeho parlamenta. Wobdźělnicy Łužiskeje aliancy a jako hosćo Serbskeho sejma mějachu nominowansku proceduru „za jara symboliski akt“.

Bliži so njerjadowany brexit

srjeda, 13. měrca 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po nowym wotpokazanju zrěčenja wo wustupje Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije přez delnju komoru britiskeho parlamenta je njerjadowany wustup po słowach wonkowneho ministra Heika Maasa (SPD) dźeń a prawdźepodobniši. Wčerawši rozsud je w jeho wočomaj lochkomyslny a njezamołwity, Maas nowinarjam rjekny. Nětko zbywa hišće 17 dnjow, njerjadowanemu brexitej tola hišće zdźěwać. Němska so, kaž Maas praji, tak derje kaž móžno na tutón „najšpatniši pad“ přihotuje.

Wuhódnoća zapisowak

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Awtomatiski zapisowak znjezboženeho pasažěrskeho lětadła Boeing 737 Max 8 chcedźa we wukraju wuhódnoćić. To je rěčnica přede­wzaća Ethiopian Airlines dźensa připowědźiła. W kotrym kraju chcedźa zapiski analyzować, njeje hišće jasne. Mašina bě njedźelu šěsć mjeńšin po wotlěće na zemju zrazyła. Wšitcy 157 pasažěrojo su žiwjenje přisadźili. Wotběh katastrofy je podobny njezbožu mašiny samsneho typa loni w oktobru w Indoneziskej.

Koch: Mjelčeć přestać

Mjeńšiny do přisłušnosće EU

srjeda, 13. měrca 2019 spisane wot:

Kiel (SN). Politika na dobro narodnych mjeńšin dyrbjała so po słowach schleswigsko-holsteinskeho ministerskeho prezidenta Daniela Günthera (CDU) widźomnje a trajnje w komisiji Europskeje unije zakótwić. Za to dyrbjeli wobłuk přisłušnosće jednoho z čłonow komisije wo wobłuk mjeńšiny rozšěrić, rjekny Günther minjeny tydźeń w krajnym sejmje w Kielu. Na te wašnje hodźał so škit narodnych a rěčnych mjeńšin polěpšić.

Mjenowany model móhł na lěpšinu kulturneje a rěčneje mnohotnosće w Europskej uniji być, Daniel Günther dale rjekny. Njeńdźe wo to, komisiju EU po wólbach Europskeho parlamenta rozšěrić, nawopak! „Zajimy mjeńšin hodźeli so derje do wobstejacych strukturow zarjadować. Móžno by było mjeńšiny, runo­stajenje a zakaz diskriminacije do jednoho wobłuka splesć.“ Günther na to skedźbni, zo konflikty mjez wjetšinami a mjeńšinami zwjazanosć Europy wohrožeja. „Mjeńšinowa politika je w Schleswigsko-Holsteinskej jara wažna. Sylna a widźomna mjeńšinowa politika móže tež w druhich kónčinach Europy zhromadnosć ludźi polěpšić“, ministerski prezident potwjerdźi.

Wuradźuja wo znjewužiwanju

srjeda, 13. měrca 2019 spisane wot:

Lingen (dpa/SN). Třeći dźeń nalětnjeho zetkanja Němskeje biskopskeje konferency su dźensa wo tym wuradźowali, kak měła katolska cyrkej z padami splažneho znjewužiwanja wobchadźeć. Społnomócnjeny biskopskeje konferency za prašenja znjewužiwanja, Trierski biskop Stephan Ackermann, chcyše zjawnosć w běhu dnja wo aktualnym stawje informować. Hižo k zahajenju konferency bě jeje předsyda, Mnichowski kardinal Reinhard Marx, polěpšenja nastupajo wobchadźenje z padami znjewužiwanja připowědźił.

Zwjazk woporow Róžkate blido žada sej wot biskopow konkretne wobzamknjenja. Za wšitke cyrkwinske institucije měli škitny koncept nastupajo splažnu namóc wosebje přećiwo dźěćom a młodostnym­ zdźěłać. Při předźěłanju padow znjewužiwanja měli wopory bóle zapřijeć. Trěbnej stej tež njewotwisna komisija a přiměrjene wotškódnjenje wo­porow. Po přepytowanjach biskopskeje konferency je w lětach 1946 do 2014 w Němskej k 3 677 padam znjewužiwanja z 1 670 duchownymi dóšło.

To a tamne (13.03.19)

srjeda, 13. měrca 2019 spisane wot:

Kwětki kupować a runočasnje kofej pić móža ludźo nětko w New Yorku. W dźeń a wjace nowych kofejownjach ameriskeje metropole tež kwětki předawaja. Tak maja wobsedźerjo přidatne dochody, a ludźo móža sej w pisanej atmosferje šalku kofeja popřeć. Jedna kofejownja w měšćanskim dźělu SoHo předawa mjeztym samo wěcy za wupyšenje bydlenja.

Pomocnu posyłku nuznikoweje papjery je němski předewzaćel do Bucking­hampalasta w Londonje pósłał. Düsseldorfske předewzaće reaguje tak na rozprawy medijow, zo hrozy Wulkej Brita­niskej po brexiće kriza w zastaranju z hajzlowej papjeru. Wšako kraj najwjetši dźěl papjery importuje. Znajmjeńša kralowski palast měł zastarany być, kaž rěkaše. Nakładne awto z 1 440 rólemi ma tam hišće dźensa dojěć.

Nowa šansa za Lěwicu

wutora, 12. měrca 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Předsydka frakcije Lěwicy Sahra Wagenknecht njebudźe nazymu strowotniskich přičin dla hižo za zastojnstwo kandidować. Zeleni widźa nětko šansu na čiłu debatu wo zwjazkarstwach. SPD a Zeleni mějachu Wagenknecht stajnje zaso za přičinu, z Lěwicu hromadźe njedźěłać. Po wólbach zwjazkoweho sejma w lěće 2013 bě opcija zhromadneje koalicije móžna. Wagenknecht pak je so hladajo na móžne zwjazkarstwo z SPD a Zelenymi přeco wróćo dźeržała.

AfD hrozy wysoke chłostanje

Berlin (dpa/SN). Po słowach předsydy AfD Jörga Meuthena hrozy nastupajo aferu wokoło pjenježnych darow nětko samo chłostanje 400 000 eurow. Jeli to zarjadnistwo zwjazkoweho sejma postaji, chce strona tomu znapřećiwić, Meuthen dźensa wobkrući. AfD bě wot Šwicarskeje wabjenskeje agentury Goal AG podpěru za wólby krajneju sejmow w Badensko-Württembergskej a Sewjerorynsko-Westfalskej dóstała, štož ma zarjadnistwo zwjazkoweho sejma za ilegalne.

Dźensa dalše wothłosowanje

Waršawa/Praha (dpa/SN). Sylny wichor je zawčerawšim, njedźelu, kaž tež wčera w susodnymaj Pólskej a Čěskej wulke škody načinił a zastaranje ludźi z milinu ma­siwnje haćił.

Jeničce w Pólskej bě nimale 400 000 domjacnosćow bjez miliny, kaž wěstotny centrum knježerstwa zdźěla. Něhdźe 700 domow bu wobškodźenych. Wohnjowa wobora bu nimale 3 000 króć wołana, zo by spowalane štomy zrumowała a wobškodźene třěchi zawěsćiła. Znajmjeńša pjeć ludźi so za čas wichora zrani, mjez nimi tež wohnjowaj wobornikaj. Štom bě na jeju wozydło zrazył. Wobeju dowjezechu do chorownje. Njewjedro haćeše nimo toho železniski wobchad. Pućowacy dyrbjachu so po informacijach pólskeje železnicy na wupady a zapozdźenja nastajić. Po informacijach wjedrarjow bě wichor z městnami ze 130 km/h zachadźał. Tež wčera wón w mnohich kónčinach hišće­ z 115 km/h howrješe.

nowostki LND