Nadarjeny basnik, spisowaćel a redaktor

wutora, 24. měrca 2020 spisane wot:

Dźensa by Gerat Libš 85ćiny swjećił. Rodźeny we Wěteńcy do swójby mulerja a domjaceje studowaše wón po maturje slawistiku w Lipsku. Tehdy a dalše lěta bě aktiwny kopar w Njebjelčicach a tak znaty a woblubowany pola młodźiny wokolnych wsow. Po studiju dźěłaše w lektoraće za wučbnicy w Budyšinje, wot lěta 1959 do 1981 bě redaktor dźěćaceho časopisa „Płomjo“. Po tym skutkowaše znowa někotre lěta jako lektor a jako redaktor ­Noweje doby. 1. awgusta 2012 wón doma w Pančicach-Kukowje zemrě.

Basniske spočatki Libša sahaja do jeho studentskich lět. Pozdźišo wozjewješe prawidłownje, zwjetša pod pseudonymom „Lindaš“. Za swoje młode čitarstwo pisaše basnje wo přirodźe a zwěrjatach. Prěnja zběrka „Z połnej karu“ wuńdźe 1970, tři lěta po njej powědka w hrónčkach „Čepjela a Prynka“. We wjazanej rěči předstaji dźěćom mjez druhim „Kózlika Pryzlika“ a „Jěžika-Wšitkowědźika“. Dalšej zběrce wuńdźeštej 1981 a 1989: „Swinjemišter Dunč“ a „To swět koči čini woči“.

Wostudu njepasć

póndźela, 23. měrca 2020 spisane wot:

Budyšin (SN). Tež lětsa so najebać coronawirus wubědźowanje wo najrjeńše serbske jutrowne jejko za dźěći a młodostnych do 24 lět dale přewjeduje. To zdźěli Weronika Suchowa, zamołwita za projekty Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu. Na zwučene wašnje maja kolekcije hač do srjedy po jutrach zapodate być, potajkim 15. apryla. Tónraz je jenički puć wotedaća póstowy. Zarjad Domowiny w nadawku jeje čłonskeho towarstwa přiwzaće kolekcijow přewozmje, pod tutej adresu: Domowina – Zwjazk Łužiskich Serbow z.t., hesło: jutrowne jejka, PF 16 28, 02606 Budyšin / Bautzen. Štóž so wobdźěli, njech njezabudźe podać mjeno, adresu, starobu zapósłarja a techniku. Wotedać maja wobdźělnicy kolekcije z dwěmaj wudutymaj kokošacymaj jejkomaj (swójske kreacije, swójbne a regionalne tradicije). Preměrowane budu tradicionalne serbske techniki wóskowanje, bosěrowanje, škrabanje.

Serbja w nowej ludowej komorje

pjatk, 20. měrca 2020 spisane wot:

20. měrca 1990 wozjewi kaž wšitke dźeniki NDR tež Nowa doba nachwilny wuslědk wólbow Ludoweje komory NDR. Dwaj dnjej do toho, 18. měrca, móžeše 12 426 443 staćanow prěni króć po towaršnostnym přewróće w NDR swobodnje wolić. Z nich je 11 604 418 ludźi swój hłós wotedało. To wučinješe 93,22 procentow, a swědčeše wo njewšědnje wulkim wobdźělenju. 11 541 155 płaćiwych hłosow wólbni pomocnicy wuličichu.

„Krabat steji za tolerancu“

štwórtk, 19. měrca 2020 spisane wot:

Kulowski slědźer podpěruje wosebitu wustajeńcu w Zagrebje

K čitanju přeprosyć a diskusiju nastorčić – to je wotmysł přehlad­ki. W Etnografiskim muzeju Zagreb wěnuje so hač do 10. apryla přistupna wosebita wustajeńca temje „Chorwaća – Čłowjekojo za mytosom – Janko Šajatović a chorwatske woso­binske gardy Europy“. Zakładny wobstatk tekstow, fotow­, kartow a dokumentow podał bě Hans-Jürgen Schröter, Kulowski slědźer swójbnych a dźědźičnych stawiznow. Andreas Kirschke je so z genealogom, kiž mjeztym dźesać lět po cyłej Europje slědy Janka Šajatovića intensiwnje přepytuje, wo motiwaciji a wobsahu wustajeńcy rozmołwjał.

Knježe Schrötero, što je wotmysł wosebiteje wustajeńcy w Zagrebje?

Za prěnje swjate woprawjenje

štwórtk, 19. měrca 2020 spisane wot:
Budyšin (SN). Tež hdyž přihoty dźěći na prěnje swjate woprawjenje w serbskich katolskich wosadach wokomiknje wotpočuja, je nětko w LND dołho wočakowana kniha „Moje prěnje swjate woprawjenje“ wušła – album jako dopomnjenka na wažny měznik w žiwjenju křesćana. Što stawa so na Božej mši? Kak Boha narěčeć? Kak mi Jězus pomha, być dobry čłowjek? Što je zakład woprawdźiteho přećelstwa? Na tute prašenja nańdu młodźi wužiwarjo wotmołwu. Runje tak skići jim album dosć městna za swójske za­piski a fota. Publikaciju z rjadu YOUCAT je Herta Delanowa zeserbšćiła.

Chórowa proba w času coronawirusa

srjeda, 18. měrca 2020 spisane wot:

Wězo běch tež ja zrudna, jako nam předsydstwo Lipy kónc tydźenja zdźěli, zo hač do jutrow žane zhromadne proby w awli šule coronawirusa dla wjac njebudu. Ale njewšědne časy žadaja sej nowe metody. Wšako dyrbimy spěwy zwučować.

Tak dóstachmy póndźelu wječor z mejlku přeprošenje na online-probu via livestream na platformje Youtube. Dale rěkaše: „Dalše instrukcije a link k probje dóstanjeće jutře z dalšej mejlku.“ Tajke něšto tež hišće dožiwiła njejsym. Běch tuž wćipna, kak ma to fungować.

Pod hesłom „wostańće strowi“ je wčera Budyski filmowy palast tohorunja swoje durje­ za zjawnosć začinił. „Tež hdyž je to wam kinofanam, nam jako wobhospoda­rjerjej, našemu teamej a wšitkim našim posłužbnikam wulka fawca, je to za nas jako čłowjekow zawěsće rozumny rozsud a mamy měrni wostać!“, rěka w internetnej zdźě­lence. Hakle kónc minjeneho lěta su kino po dlěšim přetwarje znowa wote­wrěli. Mějićelka Kieft & Kieft Filmtheater Sachsen GmbH bě něhdźe šěsć milionow eurow za dokładne wobnowjenje nałožiła. Hižo kupjene zastupne lisćiki kino kup­cam­ zaruna. Tež Wojerowske kino je wot dźensnišeho zawrjene. Foto: SN/Hanka Šěnec

Coronawirusa dla nětko nimale wšo serbske kulturne žiwjenje woćichnje. Po přikazu zwjazkoweho knježerstwa, zo maja jenož hišće za zastaranje woby­dlerjow wažne wobchody wotewrjene wostać, tež serbske kulturnišća swoje durje zawru.

Budyšin (SN/CoR). Po tym zo je Ludowe nakładnistwo Domowina wčera wšitke swoje knižne prezentacije a čitanja wobćežowanjow coronawirusa dla hač do 19. apryla wotprajiło, su dźens rano rozsudźili, zo tež Budysku Smolerjec kniharnju wot jutřišeho začinja. „Dodawanje našich knihow pak wostanje dale zaručene. Kupcy móža na internetnej stronje abo tež telefonisce skazać. Zaručimy dar­mot­ne dodawanje hač 19. apryla“, rozłoži jednaćelka LND Marka Maćijowa.

Digitalny puć móžny

wutora, 17. měrca 2020 spisane wot:
Štož kulturne institucije kaž Serbski ludowy ansambl a Němsko-Serbske ludowe dźiwadło, kotrejuž předstajenja wot direktneho kontakta a dialoga z publikumom wotwisuja, njemóža, to tamnym nětko w krizy coronawirusa dla pomha: poskitki digitalnje narunać. Tak móžeš dale na internetnej stronje Serbskeho instituta w starych časopisach, nowinach a knihach slědźić, bjeztoho zo do domu zastupiš. A aktualne knihi móžeš sej w Ludowym nakładnistwje Domowina dale skazać, byrnjež Smolerjec kniharnju začinili. Ani porto njetrjebaš płaćić. Wězo stej wobaj poskitkaj wobmjezowanej. Při­wšěm maš zaćišć, zo hesło generacije digitalnych domoródnych – to, štož w interneće njedawa, njeeksistuje – přez coronawirus cyle nowu runinu płaćiwosće docpěje. Digitalny swět jenož njenaruna, ale přewozmje žiwjenje – znajmjeńša duchowne a kulturne. Wšědny chlěb wšak přiwšěm trjebaš. Cordula Ratajczakowa

Herman Sykora

wutora, 17. měrca 2020 spisane wot:
17. měrca 1870 narodźi so pozdźiši załožićel Łužiskeho burskeho zwjazka Herman Sykora burskej swójbje w Delnjej Hórce, hdźež bě čas žiwjenja z ratarjom. Wón bě čłon Serbskeho towarstwa Palma w Chwaćicach, we Weimarskej republice přisłušeše Serbskej ludowej stronje a nawjedowaše lěwicarske hibanje małoratarjow we wuchodnej Sakskej. Kónc februara 1926 je Łužiski burski zwjazk sobu załožił, kotryž wopřiješe serbskich a němskich małoratarjow Hornjeje Łužicy, a bu za jeho prěnjeho předsydu wuzwoleny. Do nowiny zwjazka „Lausitzer Bauernbund“ dopisowaše wón tež wo trěbnosći runoprawosće Serbow. W februaru 1926 nawjedowaše Delnjohórčan jednanje zastupnikow mjeńšich ratarjow z Rudnych horin a Łužicy ze sakskim knježerstwom a ze wšěmi frakcijemi krajneho sejma wo žadanjach ratarjow a w meji 1926 nastupajo zakoń wo plahowanju skotu. Na kongresu dźěławych Němskeje w decembru 1926 narěča wón žadanje Serbow za runoprawosću, na čož je kongres wotpowědnu rezoluciju schwalił. Sykora zemrě hakle 56lětny 21. januara 1927. Bohužel žana tafla na zasłužbneho Delnjohórčana njedopomina. Manfred Laduš

nowostki LND