Přeju filmej Grit Lemkoweje wjele kinow, kotrež jón po wšej Łužicy a Němskej pokazaja. A tysacy přihladowarjow, kotrychž by wón inspirował, kak bychu swoje serbske korjenje wožiwić móhli. K jeje wobrazej, zo je wbohi indigeny serbski lud wopor złeho němskeho kolonializma, drje njechilam. Wšako wěmy tež dźakowano slědźenjam historikarkow, kaž Lubiny Malinkoweje, zo běše w stawiznach tež němskich dobroćelow, kaž Friedrich Caspar von Gersdorf, ale tež dosć Serbow, kotřiž su swoju narodnosć bjez nuzy wědomje wotbyli. Najebać to ma film tež nam Serbam wužitne poselstwo: Předstajejće sej serbski lud wjetši hač serbski swět, kotryž wokoło so widźiće – serbskosć saha wot katolskich Serbow dokoławokoło Chrósćic přez Wojerecy, Zły Komorow a Miłoraz hač do „Kolektiwa“ eksperimentelnych Serbowkow w Choćebuzu a hišće dale.
Budyšin (MD/SN). Dźakowano pokiwej z Litawskeje bu pruska „Agenda za evangelsku krajnu cyrkej“ z lěta 1899 w hornjoserbskej rěči namakana. Mjeztym bu žadna kniha z kemšacym porjadom, modlitwami a liturgiskimi formularami digitalizowana a je nětko zjawnje na portalu sachsen.digital přistupna.
Čitarnja w Lipšćanskej kniharni Hugendubel ma wosebitu atmosferu. Sedźiš-li za jednym z małych blidkow, čuješ so nimale kaž w swójskej dobrej stwě. Tute začuće matej po zdaću tež na podiju sedźacej moderatorka a awtorka – němska žurnalistka Ine Dippmann a serbska lyrikarka Měrana Cušcyna, kotraž je w ramiku Lipšćanskich knižnych wikow a zarjadowanja „Lipsk čita“ ze swojeje zběrki basnjow „innen bröckelt die unerhörte schicht“ čitała. Wudawaćelka zwjazka basnjow je Sakska Kulturna załožba. Na hodźinku z Měranu Cušcynej bě na wšěch połsta zajimcow do kniharnje přichwatało.
Wjacore lěta hižo wabi sobudźěłaćerka krajneho kuratorija Wjesny rum z. t. Sonja Hejdušcyna na Lipšćanskich knižnych wikach za cile w Hornjej Łužicy. Franziska Weber z předewzaća Sachsen Kartografie skedźbnja na dwurěčne napisy za městne mjena na kartach. Milenka Rječcyna je so z nimaj rozmołwjała.
Z kotrymi prašenjemi wopytowarjo na stejnišćo přichadźeja?
S. Hejdušcyna: Zastupujemy tule towarstwo Dowol w Sakskej we wjesnych kónčinach. Informuju zajimcow wo mnohich móžnosćach, sej dowol na kraju popřeć. Woni zhonja, zo njetrjebaja daloko do dowola jězdźić – runje ći, kotřiž pytaja za dowolowymi poskitkami za dźěći. Wězo wabju tež za klóšter Marijina hwězda w Pančicach-Kukowje. Přićahliwa tema na wikach su tež serbske jutrowne nałožki.
A što ma to z knižnymi wikami činić?
Budyšin (CS/SN). Hižo něšto lět so Jurij Łušćanski prócuje, serbskeho wuměłca Jurja Hajnu zjawnosći zbližić. Wuslědki swojich rešeršow předstaji wón předwčerawšim w Budyskeje měšćanskej bibliotece čłonam staroměšćanskeho towarstwa. Zahajiwši přednošk skorigowa najprjedy někotre wopačne podaća, kotrež we wšelakich žórłach kursěruja. Wuměłc „njeje so mjenujcy w Židowje narodźił, ale we Wjerinej chěžce, kotruž je pozdźišo tež wuměłsce zapopadnył. Swoje prěnje twórby stwori w času wukubłanja w Litografiskim wuměłstwowym wustawje bratrow Weigang.“ Hajna narodźi so w lěće 1877. Tohodla chce Łušćanski wuměłca w lěće 2027 składnostnje jeho 150. narodninow počesćić. „Hišće je čas, wo tym rozmyslować, kotra formje je w tym zwisku najkmańša.“
Budyšin (SN/bn). „Studijo hraje“ rěka rjad Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła, z kotrymž so elewojo domu wot lěta 1994 publikumej na kóncu hrajneje doby ze swójskej inscenaciju předstajeja. Tele dny hotuja so w tym zwisku Aquina Žurec, Bernadet Šnajdrec a Ole Schmidt na premjeru. Štwórtk, 25. apryla, chcedźa kruch „Zhub so, baby, zhub so“ prěni raz w Budyskim Dźiwadle na hrodźe pokazać. Originalnu předłohu Cariny Lacroix běštej elewce samej do hornjoserbšćiny přełožiłoj, režiju wukonja Torsten Schlosser, zastupujcy schorjeneho nawodu činohrajneho studija při NSLDź Ralpha Hensela.
Chrósćicy (SN/bn). Přihoty za klětuši, potom 15. mjezynarodny folklorny festiwal Łužica – Łužyca – Lausitz su zaběželi. Wotměć ma so wot 26. do 29. junija. We wobłuku nowinarskeje rozmołwy wčera w sydarni Chróšćanskeho gmejnskeho zarjada předstajištaj so sobudźěłaćerjej Domowiny Katharina Jurkowa a Pětr Brězan jako nowaj nawodaj předwčerawšim konstituowaneho přihotowanskeho wuběrka, kotremuž přisłušeja nimo jeju Gabriel Krawc, předsyda Smjerdźečanskeje rejowanskeje skupiny, předsyda Serbskeho folklorneho ansambla Wudwor Błažij Handrik a Chróšćanski wjesnjanosta Marko Kliman. Swoju funkciju rozłožiwši rjekny Brězan, zo „su financy a logistika kaž tež zarjadowanja w Budyšinje a w Hochozy z nadawkowym ćežišćom“. Jurkowa koordinuje festiwalnej dnjej w Chrósćicach a zamołwja zjawnostne dźěło. „Hižo loni smy so dojednali wuwiwać nowe logo a nowy corporate design, z kotrymž chcemy po cyłym swěće na festiwal skedźbnić.