„Wuswobodźeny a přesłapjeny“

wutora, 07. julija 2015 spisane wot:
Strasbourg (dpa/SN). Liberalnokonserwatiwny załožer Alternatiwy za Němsku (AfD) Bernd Lucke chce přichodne dny rozsudźić, hač w stronje wostanje abo nic. Rozsud, ze strony wustupić, dyrbjał hišće zrawić, rjekny Lucke dźensa wStrasbourgu. Na stronskim zjězdźe minjeny kónc tydźenja w Essenje bě so prawe křidło AfD z Frauke Petry na čole přećiwo njemu přesadźiło. Hač wón nětko zhromadnje z liberalnokonserwatiwnym křidłom nowu stronu załoži, je tema, kotraž „masiwnje na nas přińdźe“. Lucke wobkrući, zo je po wólbnym dobyću Frauke Petry sta čłonow ze strony wustupiło. Hladajo na swoju poražku na wólbnym zjězdźe je wón „wuswobodźeny wot wulkeje ćeže a přesłapjeny, zo je AfD do tohole směra šła“. Stronski kolega Luckeho w Strasbourgu, něhdyši šef zwjazka industrije Hans-Olaf Henkel, je mjeztym ze strony wustupił. Dalši wodźacy zastupnicy su samsny krok připowědźili. Cyłkownje sydom zapósłancow AfD wEuropskim parlamenće chce tam dale dźěłać, kaž rěkaše.

WHO: Dawki natobak zwyšić

wutora, 07. julija 2015 spisane wot:
Manila (dpa/SN). Swětowa strowotniska organizacija WHO namołwja kraje swěta, zo dyrbjeli dawki na tobak zwyšić. Dróše twory mnohich wot kurjenja wottrašeja, rěka we wčera předstajenej swětowej rozprawje WHO ke kurjenju. Přemało krajow šansu wužiwa, organizacija kritizuje. Po wšěm swěće je jeničce 33 krajow, kotrež sej telko dawkow na tobak žadaja, zowučinjeja wone tři štwórćiny cyłkowneje płaćizny. Tole je wobjim, kotryž ma WHOza přiměrjeny. W Němskej wučinja podźěl dawkow na tobak mjeztym nimale 75 procentow. Wysoke płaćizny azakoń, po kotrymž njesmě so wot lěta 2009 tobak kupcam, młódšim hač 18 lět, předawać, su podźěl kurjerjow mjez młodostnymi masiwnje pomjeńšili, rjekny zastupnik WHO Kirsten Schotte wManili. Podźěl kurjerjow mjez němskimi młodostnymi w starobje dwanaće do 17 lět je po informacijach zwjazkoweje centrale za strowotniske rozswětlenje minjene dźesać lět wot 23 na dźesać procentow woteběrał. Mjez dorosćenymi kuri w Němskej kóždy štwórty.

Bamž wo wodaće prosył

wutora, 07. julija 2015 spisane wot:

Rom (B/SN). Bamž Franciskus je italskich protestantow wo wodaće prosył. „Ze stron katolskeje cyrkwje prošu was wo wodaće za njekřesćanske, haj samo nječłowjeske zadźerženje, kajkež smy my wam napřećo w zašłosći pokazali“, rjekny wón na njedawnym wopyće waldensenskeje cyrkwje w Turinje. Wón je jara dźakowny, zo su poćahi mjez katolikami a waldensenskimi křesćanami mjeztym z respektom a miłosću wupjelnjene. To wuprudźa nadźiju na „połnu a widźomnu jednotu“ mjez křesćanami.

Starosći so wo wobswět

Vatikan (B/SN). Jako prěni bamž w stawiznach cyrkwje wěnuje Franciskus ency­kliku „Laudam si“ (Wo starosći zhro­mad­neho domu) wobswětej. Z wótrymi słowami šwika wón na 220 stronach niča­ce sćěhi kapitalizma a namołwja k wurunanemu žiwjenskemu stilej. Přez „njezamołwitu přetrjebu přirody“ přez čłowjeka maja wosebje chudźi we wuwićowych krajach negatiwne slědy toho njesć. Politikarjam bamž wumjetuje, zo su w prašenjach wobswěta zaprajili. Wón namołwja „kóždeho čłowjeka, kiž na tutym planeće bydli, zo by so wzdał nadměrneho konsuma.“

To a tamne (07.07.15)

wutora, 07. julija 2015 spisane wot:

Nowa frizura sydomlětneho je w Durinskej zasadźenje policije zawinowała. Jako mać hólca minjenu sobotu za nožicami přimny, tón wótře žałosćeše. Susodka zawoła na to policiju. Ta nadeńdźe w bydlenju 41lětnu mać ze synomaj. Młódšemu chcyše wona włosy třihać. „Hólc nochcyše nožicy při hłowje měć“, rěka w rozprawje. Namóc mać tuž njenałožowaše. Wón dyrbi­ nětko „njehotowu frizuru“ znjesć.

Njewšědny swětowy rekord planujetaj Dennis Groißl (30) a Niklas Jahn (21) ze Schleswigsko-Holsteinskeje. Wobaj chcetaj 80 hodźin tenis hrać a tak wobstejacy rekord 61 hodźin dweju Američanow jasnje přetrjechić. Hra započnje so zajutřišim, štwórtk, w 10 hodź. a ma hač do njedźele we 18 hodź. trać. Z wosebitym zežiwjenjom a krótkosparom chcetaj to zmištrować. Dowolena je jenož pjećmjeńšinska přestawka na hodźinu.

Łužica (07.07.15)

wutora, 07. julija 2015 spisane wot:

Zwada wo zarunanje so nachila

Choćebuz (dpa/SN/ch). Wobswětowi aktiwisća běchu so před něhdźe dwěmaj lětomaj na kolije přiwjazali a tak dźěło we wuhlowej jamje pola Choćebuza mylili. Vattenfall žada sej za to wotškódnjenje. Zwada wo płaćenje pjenjez móhła so bórze skónčić. Choćebuske krajne sudnistwo chce 25. awgusta wusud wozjewić. Aktiwisća protestowachu tehdy přećiwo planowanemu rozšěrjenju brunicoweje jamy Wjelcej-juh. Šwedski statny koncern žada sej zarunanje, dokelž běchu woni cyły dźeń dźěło w jamje mylili. Škoda wučinja po wuprajenju zastupjerja aktiwistow wjace hač 20000 eurow.

Wažne styki nawjazali

Łužica je naš paradiz

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:

1. ewangelski łužiski cyrkwinski dźeń w Choćebuzu so wotměł

Choćebuz (DSŠ/SN). Pod hesłom „… kaž na zahrodźe Eden“ je so sobotu prěni cyrkwinski dźeń štyrjoch łužiskich wo­krjesow Ewangelskeje cyrkwje Berlin-Braniborska-šleska Hornja Łužica (EKBO) w Choćebuzu wuspěšnje wotměł. Byrnjež hesło tukanje na spirituelne wot­zběhowanje budźiło, bě dźeń cyle hinaši. Pohonjowani abo tež nućeni z aktualneje debaty wo brunicy běchu sej organizatorojo předewzali, wosebje tymle a dalšim „łužiskim“ temam městno k rozmyslowanju a rozmołwje skićić.

Za wjacerěčnosć

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:

Podstupim (SN/at). Z namjetom knje­žer­stwoweju frakcijow SPD a Lěwicy „Wjacerěčnosć a mnohotnosć rěčow w Braniborskej rozšěrić“ zaběra so Krajny sejm Braniborskeje na swojim posedźenju zaju­třišim, srjedu, w Podstupimje.

Po předležacym naćisku wuznawa so parlament tak k zamołwitosći kraja za za­chowanje a wožiwjenje delnjoserbšćiny a wobkrući nadawki, zakótwjene w swojim wobzamknjenju z 22. januara 2014. Dale měł krajny sejm braniborskemu knježerstwu nadawk dawać, zdźěłać plan naprawow k skrućenju delnjoserbskeje rěče a jeje nałožowanja w zmysle Serbskeho zakonja. Ze zwjazkami a towarstwami, kotrež šěrja, haja a wožiwjeja w kraju připóznate regionalne a mjeńšinowe rěče, měli so koncepcionelne će­žišća za skutkowanje w zmysle zasadneho dokumenta „Chartowe rěče w Němskej – zhromadna zamołwitosć“ wuwić.

Z namjetom na iniciatiwu Lěwicy chcetej knježerstwowej frakciji přede­wzaće Rady za serbske naležnosće k skrućenju delnjoserbšćiny kaž tež prócowanja nowozałoženeho towarstwa za regio­nalnu rěč delnjoněmčinu podpěrać.

Stawk skónčeny

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:
Bonn (dpa/SN). Po zakónčenju stawka přistajenych Němskeho pósta přichodnu nóc ma so dźěło w najwjetšim dźělu kraja w běhu něšto dnjow normalizować. Tole je personalna šefina Pósta Melanie Kreis po zakónčenju tarifowych jednanjow sobotu připowědźiła. Na wšoněmskim stawku bě so minjene tydźenje wjace hač 30 000 přistajenych wobdźěliło. Dźěłarnistwo ver.di a Němski póst běštej so dojednałoj, zo dóstanu přistajeni lětsa jónkrótnje 400 eurow. Klětu ma so jich mzda wo 1,5 procentow a w lěće 2017 hišće raz wo 1,7 proc. zwyšić. Porno tomu je so Póst w prašenju nowych regionalnych towaršnosćow za posrědkowanje paketow přesadźił, hdźež přistajeni mjenje mzdy dóstawaja.

Bamž: Na najsłabšich bóle dźiwać

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:
Quito (dpa/SN). Bamž Franciskus je w Ekuadorje­ swoje prěnje wulke pućowanje po Łaćonskej Americe z namołwu k dialogej zahajił. Argentinjan bě wčera po 13hodźinskim lěće do stolicy Quito dolećał. Prezident Rafael Correa witaše jeho na lětanišću runje tak kaž statysacy ludźi po tym na jězbje do města. Swjaty wótc wěriwych namołwješe, aktualnym wužadanjam wotpowědować a hladajo na rozdźěle mjez ludźimi dialog pěstować. Při tym dyrbjało so bóle na najsłabšich a na mjeńšiny dźiwać. Tule winu wša Łaćonska Amerika hišće w sebi nosy, rjekny bamž hladajo na hoberske socialne rozdźěle w dosć chudym kraju.

Kak nět dale z Grjekskej po „ně“?

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:

Athen (dpa/SN/K). Krótko po tym zo su Grjekojo žadanjam mjezynarodnych pjenjezydawarjow „ně“ prajili, je financny minister Gianis Varoufakis swój wotstup připowědźił. Někotři čłonojo euroskupiny su jemu wědźeć dali, zo jeho přitomnosć na dalšich jednanjach njeje witana. Ministerski prezident Alexis Tsipras ma jeho demisiju za „potencielnje pomocnu“. Varoufakis­ bě hač do kónca pozicije pjenjezydawarjow kritizował a jich postu­powanje „terorizm“ mjenował.

We wčerawšim ludowym woprašowanju je so njenadźicy nahladna wjetšina grjekskich wolerjow přećiwo žadanjam wěrićelow nastupajo reformy a lutowanje wuprajiła. 61,31 procentow wothłosowacych sćěhowaše namołwu premiera Tsiprasa, hłosować „ně“, skrućejo jemu tak rjap. 38,69 procentow rjekny „haj“. Nje­posrědnje po swojim „wuspěchu“ Tsipras w telewiziji zwurazni: „Nětko połoži so brěmjo grjekskeho dołha na blido.“ Trěbne su inwesticije a spušćenje dołha. Prioritu ma znowawotewrjenje bankow.

nowostki LND