Zhorjelc/Budyšin (SN/MiR). Lětuši 21. Nysowy filmowy festiwal (NFF) je so minjenu sobotu we Wulkich Hendrichecach blisko Zhorjelca zakónčił. Ze zašłeje wutory bu na tři kraje ze sobu zwjazowacym swjedźenju něhdźe 90 hrajnych, dokumentarnych a krótkofilmow w Němskej, Pólskej a Čěskej pokazanych.

Słowakska folklora a kulinarika

srjeda, 22. meje 2024 spisane wot:

Smochćicy (SN/bn). Kubłanišćo swj. Bena a Serbski ludowy ansambl wuhotujetej Smochčanski hudźbny swjedźeń pod hołym njebjom lětsa pod hesłom „Słowakskej nocy“. Nawoda kubłanišća Sebastian Kieslich podšmórny na wčerawšej nowinarskej rozmołwje, zo „słuša swjedźeń ze stajnje 800 do 900 wopytowarjemi k wjerškam zarjadowanjow, kajkež tule wotměwamy. Hač na termin – zažnych lětnich prózdnin dla lětsa hižo 14. a 15. junija – organizujemy jón na zwučene wašnje. Nimo kulturneho programa poskićimy tuž znowa hodźace so kulinariske speciality. Tak smědźa so hosćo na bryndzové halušky a fazuľovu polievku (běrnjace knedlički z twarožkom a połćom resp. bunjaca poliwka – přispomnjenje redakcije) wjeselić.“ Dale přeproša Kieslich na „swjedźeń slědowacu njedźelu za swójby, z kotrejž woswjećimy zdobom swj. Bena“.

Błóta: Wosnje sej zbožo wotkryć

wutora, 21. meje 2024 spisane wot:
Bórkowy (SN/MG). Swjatki, to rěka za wuměłcow Serbskeho ludoweho ansambla (SLA), zo hraja w Błótach powěsćowe nocy. Lětsa bě tomu po sydom lětach k prěnjemu razej tak, zo njezwisowaše kruch hižo z lońšej produkciju, ale bě w běhu wječora zakónčena. „Jan a gluka – die sagenhafte Suche nach dem Glück“, rěkaše inscenacija, kotruž bě Matthias Körner za SLA napisał. Wosnje poda so titulna figura Jan, kotremuž je znaty Budyski dźiwadźelnik Olaf Hais wobličo dał, na puć, zo by swoje zbožo namakał. Při tym zetkawa wjacore powěsćowe postawy, wšojedne hač ze serbskeho, słowjanskeho abo grjekskeho mytologiskeho swěta. Wosebje „stara“, kotruž hraješe Petra Marija Bulankec-Wenclowa, a plon (Julia Peickert) wojujetej při tym wo přichilnosć a dušu Jana. Ansamblowcam poradźi so do někak 90 mjeńšinow trajaceho krucha mnohe aspekty zaplesć. Tole pak druhdy rozumliwosći a stringency krucha njepolěkowaše. Błudnički, wódny muž, připołdnica, hadźacy kral, ale tež kumštna inteligenca, namolowachu na jewišću kołwrótny wobraz sona.

Filmowcej su Serbja pokład

štwórtk, 16. meje 2024 spisane wot:

Rjad „Krajiny serbskeho filma“ w Berlinje jara derje wopytany był

Berlin (SN/MiP). Žurla małeho kina w Berlinskim historiskim muzeju běše wutoru wječor hač na poslednje městno wobsadźena. Na programje steještej filmaj Serbskeje filmoweje skupiny: film „Rublak – legenda wo wuměrjenym kraju“ wot režisera Konrada Herrmanna z lěta 1983 a film „W Błótach“ wot režisera Petera Rochi z lěta 1989. Pod titulom „Serbja a brunicowa industrija“ běše to sedme a zdobom poslednje zarjadowanje rjadu „Krajiny serbskeho filma“, kotrajž běštaj filmowča Grit Lemkowa a medijowy wědomostnik Andy Räder za „Kino w brónjowni“ kuratěrowałoj. W nadawku Filmoweje załožby DEFA kaž tež Serbskeho instituta staj wobaj k temje „serbski film“ slědźiłoj a knihu pod samsnym titulom zestajiłoj, kotraž je lětsa w aprylu, hromadźe z dwójnej dvd-ju, wušła. Wusahowace filmy, zwjetša z filmoweho namrěwstwa DEFA, kotryž běštaj za knihu analyzowałoj, staj tematisce do Berlinskeho filmoweho rjadu „spletłoj“.

Strach zawrěća

štwórtk, 16. meje 2024 spisane wot:
Budyšin (SN). Pod titulom: „Kulturelle Sicherheit in zweisprachigen Gemeinden am Beispiel der drohenden Nichteinrichtung einer fünften Klasse in Radwor/Radibor 2005“ je dźensa nowa publikacija w małym rjedźe Serbskeho instituta wušła. Kniha awtorki Karoline Brützel złožuje so we hłownym na jeje masterske dźěło. Strach zawrěća serbskich srjedźnych šulow běše spočatk 2000tych lět. Publikacija skići zajimowanym čitarjam dohlady do tehdyšich podawkow, wosebje přez perspektiwu potrjechenych. Kniha ma wobjim 115 stronow a je wotnětka na předań.

Serbske spěwy do reje wabili

wutora, 14. meje 2024 spisane wot:
Šesty „Happy monday ­Bautzen – wjesoła póndźela Budyšin“ je wčera na Budyske Žitne wiki wospjet syłu ludźi přiwabiło, a to wo tójšto wjace hač zašłe tydźenje. Mjez nimi bě tež zaso wulka ličba młodostnych. Na parcoursu jědźechu dźěći, młodostni a dorosćeni na skateboardach. Nazhonići trenarjo towarstwa „Bautzen rollt“ su jim triki přeradźili. Wo hudźbne wobrubjenje so DJ-duo, Carolina a Jakob Gruhlec kaž tež Jacob Čornak alias „Jacke Schwarz“, jemu poboku Willi Stoyan, starachu. Ze swójskimi, tež serbskimi spěwami wabjachu woni młodych wopytowarjow do rejowanja. Wotměli su so tež U18 wólby w ramiku projekta Pro Chance. Foto: Milenka Rječcyna

Łaz (AK/SN). We Łazu serbskeho komponista Jana Pawoła Nagela (1934–1997) ze Złyčina w dźakownym, čestnym wopominanju wobchowuja. To je Spěchowanske towarstwo zetkawanišćo Dom Zejlerja a Smolerja předwčerawšim, srjedu, z klawěrnym koncertom podšmórnyło. 40 připosłucharjow je składnostnje 90. narodnin wuměłca přichwatało. Pianistka a komponistka Liana Bertók z Besigheima pola Heilbronna na Nagelowym klawěrje a Annett Baumann ze Sakskeje statneje kapały Drježdźany na huslach stej z wjelestronskim programom zahoriłoj.

Zaklinčachu twórby njezabyteho komponista kaž „Šunowska“, 3. sadźba „Suity Kocorjana“, 3. a 4. sadźba „Sonaty za husle a klawěr“ a „Bórkowska“. Kruch „Nazyma“ we wersiji za husle a klawěr dopominaše na hłuboku ból Serbow wotbagrowanja mnohich łužiskich wsow dla. Runje tak běchu twórby Kocora, Bacha, Vivaldija, Medeka a Rachmaninowa słyšeć. Bertók sama bě z Nagelom wot 1981 w hłubokim přećelstwje a zhromadnym dźěle zwjazana. Wón je ju jako komponistku skrućił a posylnił. Swój kruch „Burleska“ hraješe Bertók z Baumann.

Kurs wo swobodnym powědanju bajkow, kiž je pjeć zajimčow a jednoho zajimca spočatk meje do Wojerowskeho Domu ­Domowiny přiwabił, nima po idejach Sonje Hrjehorjoweje jenički wostać. Přichodny kurs chcedźa w nowembru wotměć. ­Wobsah kursa běše mjez druhim zaběra z dwěmaj serbskimaj bajkomaj w hornjoserbskej a němskej rěči. Wobdźělnicy su sej ­zakładne techniki při přiswojenju teksta nadźěłali a awtentisce powědać nawuknyli. Foto: Hanka Šěnec

Budyšin (CRM/SN). W rjedźe duchownohudźbnych nyšporow w Tachantskej cyrkwi swj. Pětra poskići minjenu njedźelu naš krajan Tomaš Žur ze swojej mandźelskej Roswithu Sauer wot njeje přez lěta w Berlinskej katedrali swj. Jadwigi přewšo wuspěšnje přewjedźeny literarno-hudźbny format „Słowa kaž hudźba“. Pod hesłom „Dźak za žiwjenje“ steješe jěd­naće basnjow najwšelakorišich našočasnych awtorkow a awtorow na programje. Ke kóždej poetiskej twórbje zahra profilowany organist, znajo a hajo w dalokej měrje tohorunja šěroku paletu modernišeje a našočasneje pišćeloweje literatury, na Kohlowych pišćelach w katolskim dźělu Božeho doma wurězki z naročneje pišćeloweje literatury.

Sokoł Delni Wujězd

pjatk, 10. meje 2024 spisane wot:
11. meje 1924 załoži dwaceći młodych muži w Delnim Wujězdźe jednotu Serbskeho Sokoła. Bu to prěnje serbske sportowe towarstwo w pruskej Łužicy. Nastork k za­łoženju bě wosebje prěni předsyda Do­mowiny Arnošt Bart-Brězynčanski dał, přednošujo wosebje we wjesnym towar­stwje Zahrodka. Za starostu wuzwolichu Gustu Mertina, jeho bratr Maks přewza zamołwitosć za młodźinski wotrjad. Młode towarstwo staji sej nadawk, wěnować so ćělnemu a narodnemu dźěłu młodych ­industrijnych a ratarskich dźěłaćerjow. Přewjedźechu jednore zwučowanja, pospytowachu so na narjadach, zarjadowachu wulěty z kolesami. Na swjedźenje druhich serbskich towarstwow sej rady dojědźechu. Sami wuhotowachu dwójce swjedźeń we wsy. Maks Mertin přewza kubłanske přednoški k temam „Zeznaj swoju Łužicu“, „Wo serbskej holi“ a „Handrij Zejler“. 1926 nasta sokołska jednota we Wulkim Ćisku. Skutkowanje Sokoła tež w Delnim Wujězdźe dyrbješe so po nastupje nacijow w lěće 1933 skónčić. Gusta a Maks Mertin běštaj po lěće 1945 znatej wosobje w serbskim ­žiwjenju: Maks wjesnjanosta a zapósłanc sakskeho sejma, Maks župan župy ­„Handrij Zejler“.

nowostki LND