Oldtimery přez wopušćenu wjes jěli

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:

Stary Gózdź (JoS/SN). We wobłuku zet­kanja oldtimerow njedawno w Čornej Pumpje je sej organizator Holger Schwarz wosebity cil za zhromadny wulět wumyslił. Něhdźe 80 historiskich jězdźidłow poda so do Stareho Gózdźa (Alt Heidemühl), wot kotrehož su jenož hišće zbytki widźeć. Jeničce po starej wjesnej dróze smě wobchad hišće jězdźić, tež přijězd k wuhladnišću LEAG na brunicowu jamu Wjelcej-juh směš wužiwać.

Bywši wobydler Hagen Rittel, wjele lět znaty jako Grodkowski wajchtar, rozprawješe wobdźělnikam wo stawiznach wsy a kak su ludźo w njej raz bydlili. Něhdy mějachu tu škleńčernju, w kotrejž za čas NDR mlokowe bleše produkowachu. Po přewróće rozsudźi politika, zo ma so Stary Gózdź brunicy woprować. Wjetšina wobydlerjow so hač do lěta 2006 do Zelezneje (Sellessen) pola Grodka přesydli. Zbytki wsy poněčim rozpadnychu.

Hromadźe stać za Israel

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:

Budyšin. Pjatk, 20. oktobra, wotměje so we 18.15 hodź. po modlitwje wo měr před Budyskej tachantskej cyrkwju zarjadowanje pod hesłom „Hromadźe stać za Israel“. Při tym chcedźa sobučuće dla nadpadow na židowski stat zwuraznić. Petra Kaulfürstowa na to zajimcow wutrobnje přeprošuje.

Dźěłarnička Bjesadow

Hory. Serbske ewangelske towarstwo a Horjanska Bjesada přeprošatej na dźěłarničku Bjesadow, hdźež so čłonojo a zajimcy zetkaja, zeznaja, wuměnja a dale kubłaja. Lětsa přewjedu ju druhi raz na Horach, a to sobotu, 21. oktobra, na žurli gmejnskeho zarjada. Zetkanje zahaja w 14 hodź. z nutrnosću ze superintendentom Krystofom Rummelom. Na to předstaji Horjanska Bjesada nazymske nałožki dokoławokoło serbskeje kermuše we Wojerowskej kónčinje. W 16.30 hodź. předstaji dźiwadłowa skupina towarstwa Bratrowstwo komediju „Skónčnje něšto z niwowom“ ze simultanym přełožkom do němčiny w hosćencu „K lipje“.

Diskutuja wo demokratiji

Nowa gratownja wobornikam

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:

Rakečanska gmejna přihotuje energetiske saněrowanje radnicy

Rakecy (JK/SN). Rakečanska gmejna planuje hižo dlěši čas tamnišu radnicu wobšěrnje saněrować, wosebje pod aspektom eficientneho zasadźenja energije. Swoje mysle a ideje za energetiske saněrowanje je Žitawski energijowy poradźowar Andreas Langhammer na wčerawšim posedźenju Rakečanskeje gmejny předstajił. Při swojim drje dołhim, ale jara zajimawym přednošku, předstaji wón wosebje tež aktualne žadanja na saněrowanje, kotrež je zwjazkowe knježerstwo lětsa wudało, mjenujcy tak mjenowany twarski energijowy zakoń (GEG). Hladajo na tute žadanja a móžne spěchowanje při dodźerženju trěbnych parametrow móhła gmejna klětu, hdyž ma so projekt zwoprawdźić, tójšto wudawkow zalutować. Znajmjeńša budźe radnica po saněrowanju přikład za efektiwne wužiwanje energije, štož nastupa přetrjebu miliny a ćopłoty. Wuwjedźenja fachowca běchu jara nazorne a někotryžkuli radźićel abo tež přitomny wobydler sej tójšto z přednoška za swójsku domjacnosć a móžne twarske naprawy sobu domoj wza.

W měsće ma zelena kroma nastać

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:

We Wojerecach zahajichu wutoru ­modelowy projekt, z kotrymž chcedźa wuwiće města spěchować. Prěnje ­konkretne projekty su planowane a jich financowanje zawěsćene.

Wojerecy (SiR/SN). Pokiwy komunalneje wuwićoweje přirady (KEB) za nastaće ­zeleneje kromy wokoło Wojerec su jeje ­čłonojo předwčerawšim zastupjerjam Wojerowskeje měšćanskeje rady přepo­dali. Z tym zahajichu modelowy projekt, za kotryž bu město wuzwolene. Koncept předwidźi zhromadne skutkowanje akterow z hospodarstwa, politiki, ciwilneje towaršnosće a zarjadnistwa. Při tym pyta KEB samostatnje za móžnosćemi financowanja, tak zo projekty měšćansku kasu njepoćežuja. „Kóždy móže zelenej kromje přinošować, ideje su wutrobnje witane“, praji čłon přirady Toni Züchner.

Krótkopowěsće (19.10.23)

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:

Ćežke njezbožo na A4

Budyšin. Z dotal njeznatych přičin zhubi šofer nakładneho awta na awtodróze mjez Wósporkom a Budyšinom kontrolu nad swojim jězdźidłom a zrazy do na­dróžneje hrjebje. Wón poćerpi jenož lochke zranjenja. Tamny na njezbožu wobdźěleny šofer dyrbješe ćežko zranjeny z helikopterom do chorownje. Policija je A4 wot wčerawšeho wječora hač do dźensnišeho dopołdnja dospołnje zawrěła.

Myto za Grit Lemke

Neumünster. Za swój dokumentariski roman „Kinder von Hoy“, wušły w nakładnistwje Suhrkamp, dóstanje režiserka a spisowaćelka Grit Lemke lětuše myto Hansa Fallady města Neumünster. Wuznamjenjenje je z 10 000 eurami dotěrowane a budźe so jej přichodne lěto w měrcu swjatočnje přepodać.

Najdróše e-cigarety

Dohromady 33 lět bě Dietmar Koark (CDU) w komunalnej politice aktiwny. Wot lěta 1990 nawjedowaše wón pjeć lět gmejnu Hory-Nowa Łuka. Wot lěta 1995 sem skutkowaše jako wjesnjanosta gmejny Halštrowska hola z dohromady 3 400 wobydlerjemi, bydlacych we wosom gmejnskich dźělach. Nětko poda so strowotnych přičin dla na wuměnk. Andreas Kirschke zhladuje z Dietmarom Koarkom wróćo na čas njesprócniweje dźěławosće.

Knježe Koarko, po dohromady 33 lětach złožiće nětko swoje dźěło jako wjesnjanosta. Kak zhladujeće na Waš wotchad?

Dietmar Koark: Dožiwjam runje wjacore začuća naraz: Zhladujo wróćo, na jednej stronje tróšku zrudoby a styska, na druhej stronje pak tež wolóženje a wjeselo na nowy žiwjenski wotrězk.

11. junija 1990 sće swoje zastojnstwo jako wjesnjanosta gmejny Hory-Nowa Łuka nastupił. Na što so dźensa hišće wosebje dopominaće?

Budyšin (CS/SN). Štwórte lěhwo Budyskeho zjednoćenstwa molerskich a lakěrarskich firmow su tele dny w sprjewinym měsće přewjedli. Tale naprawa je so minjene lěta jako dobra wopokazała, přetož tak móža wučomnicy hižo na spočatku wukubłanja do swojeho přichodneho powołanja chětro hłuboko počuchać a so z jeho mnohimi wobłukami zeznajomić.

Camp přewjedli su w nadzawodnym wukubłanskim centrumje za twarstwo. Hłownje koncentrowachu so na wšelake techniki molowanja. Bohužel dyrbješe kurs za airbrush wupadnyć. Młodźi ludźo pak wopytachu tohorunja zahrodu za krosnowanje při Budyskim spjatym jězoru a wobdźělichu so na kursu prě­njeje pomocy. Naprawu je sakska alianca za fachowe mocy z 90 procentami spěchowała.

Finisaža wustajeńcy

srjeda, 18. oktobera 2023 spisane wot:

Budyšin. Wustajeńca „Čej’ da sy?“ zakónči so njedźelu, 22. oktobra, z finisažu, na kotruž Budyski Serbski muzej wutrobnje přeprošuje. Po wjedźenjomaj w 15 a 16 hodź. přizamknje so w 17 hodź literar­no-hudźbny wječor z LND a skupinu „Trojozynk“. Z knihi „Čej’ da sy?“ čitataj Damian Dyrlich a Julian Nyča, modera­ciju změje Tadej Šiman (ze simultanym přełožkom do němčiny).

Na Maćičnu akademiju

Budyšin. Po přestawce korony dla přeprošuje stawizniska sekcija Maćicy Serbskeje zaso na swoje zjawne přednoški. Na žurli Budyskeho Serbskeho domu porěči štwórtk, 19. oktobra, w 19 hodź. Jan Malink na temu: „Hadam Bohuchwał Šěrach – pčołar, wučbnicar, stawiznar a farar“. Lětsa spominaja na 250. posmjertniny Hadama Bohuchwała Šěracha, 2024 na jeho 300. narodniny. Jako pčołar zdoby sej ze swojimi wotkryćemi europsku sławu. Tola tež na serbskim cyrkwinskim a kulturnym polu běše nimoměry aktiwny. Přednošk budźe w serbskej rěči.

Premjera Protyki

Policija (18.10.23)

srjeda, 18. oktobera 2023 spisane wot:

Železna žerdź na jězdni ležała

Porchow. Najskerje zbožo w njezbožu měješe póndźelu rano wodźerka Škody na awtodróze A 4 do směra na Drježdźany. Mjez Hornim Wujězdom a Porchowom zajědźe wona přez železnu žerdź, kotraž na jězdni ležeše. Při tym nasta na jeje awće něhdźe tysac eurow škody, ­žona so njezrani. Štó je žerdź zhubił, ­policija njewě. Pokiwy k tomu přijimuja telefonisce pod 03591 3670.

Registruje samo zemjerženje

srjeda, 18. oktobera 2023 spisane wot:
Twarjenje zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe w Pančicach-Kukowje njeje jenož běrowowy dom, ale wot najnowšeho takrjec tež wědomostna stacija. Tu w pincy je René Voigt z Lipšćanskeho Instituta za zemske systemowe wědomosće a dalnoslědźenje přewšo sensibelny seismograf instalował. Za projekt Astrocentrum Łužica přepytuja, hač je wulka zornowcowa plata tajka měrna, zo móhli něhdy Einsteinowy teleskop pod zemju natwarić. Seismograf kóždežkuli střasenje registruje. Samo zemjerženje w Japanskej hodźi so tule zwěsćić, René Voigt wuswětla. Měrjenski nastroj něhdźe poł lěta w Pančicach-Kukowje wostanje. Foto: Marian Wjeńka

nowostki LND