Berlin (dpa/SN). Nimale kóždy druhi starobny rentnar w Němskej nima wjace hač 800 eurow renty wob měsac. To rozprawjeja nowiny Němskeje redakciskeje syće, poćahowace so na wotmołwu zwjazkoweho ministerstwa za dźěło na naprašowanje frakcije Lěwicy w zwjazkowym sejmje. Něhdźe 8,6 milionow rentnarjow měješe kónc lěta 2016 mjenje hač 800 eurow měsačnje, to je podźěl 48 procentow. Ministerstwu bě wažne zwěsćić, zo je wysokosć renty samo na sebi jeno dźělna pokazka na dochodowe połoženje w starobje, dokelž njejsu dochody druhich ludźi w domjacnosći wobkedźbowane. Lońše ličby hišće njepředleža.

NATO Afghanistan dale podpěruje

štwórtk, 12. julija 2018 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Na druhim dnju wjerško­weho zetkanja su statni a knježerstwowi šefojo čłonskich krajow NATO dźensa wo dale trajacym zasadźenju w Afghanistanje a wo poměru wojerskeje aliancy k Ukrainje a Georgiskej wuradźowali. Na rozmołwy wočakowachu prezidentow tutych třoch krajow. Po informacijach wobdźělnikow nochcychu pak Ukrainje a Georgiskej hladajo na móžny přistup k NATO ničo konkretnje přilubić. Za to dyrbitej krajej najprjedy swoje konflikty z Ruskej rozrisać.

Dosć konkretne přilubjenja móžeše afghaniski prezident Ashraf Ghani wo­čakować. Statni a knježerstwowi šefojo běchu so hižo wčera dojednali, afghaniske wěstotne mocy hač do lěta 2024 ­pjenježnje podpěrać a jim w boju pře­ćiwo talibanam pomhać.

Herbst: Ofensiwu na dobro Łužicy zahajić

štwórtk, 12. julija 2018 spisane wot:

Drježdźany (SN/MkWj). W diskusiji wo perspektiwach přichoda Łužicy žada sej sakski zapósłanc FDP w zwjazkowym sejmje a zastupnik liberalnych we wuběrku za wobchad a digitalnu infrastrukturu Torsten Herbst infrastrukturnu ofensiwu za wobchadnu syć a digitalnu techniku. Financować měli ju z wurjadneho fondsa za Łužicu. „Kwalita infrastruktury a hospodarski přichod Łužicy stej njedźělomnej. Tohodla trjeba Łužica ofensiwu na dobro lěpšeje wobchadneje infrastruktury. Mobilita ludźi a tworow runje tak kaž wutwar spěšneho interneta dyrbitej so rozsudnje polěpšić“, rěka w zdźělence zapósłanca. Wusahowace wobchadne projekty, kaž železniska čara wot Zhorjelca přez Běłu Wodu do Choćebuza abo elektrifikacija železniskeje čary mjez Drježdźanami a Zhorjelcom, měli so tuž pospěšić a z wurjadneho fondsa za strukturnu změnu płaćić. To samsne potrjechi sewjero-južny nadróžny zwisk mjez awtodróhomaj A 4 a A 15. Nimo toho móhli so dźěle Łužicy z pospytnej kónčinu za nowy mobiloškričkowy standard 5G stać. Tón je mjez druhim wažne wuměnjenje za awtonomne jězdźenje.

Dźeń a wjac chudych

štwórtk, 12. julija 2018 spisane wot:
„Němskej so derje dźe, štož mje zwjesela.“ Tute wuprajenje zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) kabaretisća rady wužiwaja, hdyž chcedźa na socialne problemy w Němskej skedźbnić, na přikład na přiběracu chudobu w starobje. Nětko su ličby oficialne: Nimale połojca rentnarjow w Němskej nima wob měsac wjace hač 800 eurow. To najhórše na tym pak je: Podźěl ludźi na hranicy chudoby přiběra. To je tež wuslědk woneje reformy dźěłowych wikow knježerstwa SPD a Zelenych z lěta 2004, kotraž mjenowaše so Agenda 2010. Wona skićeše mjez druhim móžnosć, ludźi za přewšo snadnu mzdu dźěłać dać. To drje je Němskej hospodarski rozmach a (pječa) mało bjezdźěłnych wunjesło. Na tamnym boku pak so ličba chudych a tak njespokojnych ludźi dale powjetša. Hdyž knje­žerstwo na tym polu ničo njezměni, nje­trjeba so wólbnym wuspěcham populistow dźiwać. Marko Wjeńka

Drohoćinki Pólskej wróćili

štwórtk, 12. julija 2018 spisane wot:

Sakska ministerka Eva-Maria Stange: Mały dźěl njesprawnosće zarunać

Drježdźany (SN/MkWj). Statne wuměłske zběrki w Drježdźanach přepodachu srjedź junija Pólskej republice 124 etnografiskich objektow a 14 historiskich fotografijow za Muzej archeologije a etnologije we Łódźi. Tak su so po 78 lětach někotre z poslednich dźělow něhdy ­wobšěrneje zběrki na swoje domoródne městno wróćili. Sakska statna ministerka za wuměłstwo a wědomosć dr. Eva-Maria Stange (SPD), pólski minister za kulturu a narodne kulturne herbstwo prof. Piotr Gliński a direktor Łódźskeho muzeja prof. Ryszard Grygiel su přepodaće objektow wutoru oficialnje wobkrućili. „Na tym dnju dopominamy zdobom na surowy wotrězk našich zhromadnych stawiznow. Ćim bóle so wjeselu, zo nas kulturne drohoćinki, pochadźace z Južneje Ameriki, Azije a Afriki, dźensa we Łódźi zjednoćeja. Z přepodaćom kulturnych objektow chcemy mały dźěl njesprawnosće zaso zarunać, kotruž su Němcy za čas nacionalsocializma w Pólskej skućili.

To a tamne (12.07.18)

štwórtk, 12. julija 2018 spisane wot:

Najdlěše nochće swěta su wottřihane a wotnětka w muzeju widźeć. 82lětny Indičan Shridhar Chillal nochće, kotrež běchu minjene 66 lět na jeho lěwej ruce na nimale 200 centimetrow narostli, prezentowaše je wčera w New-Yorkskim ­muzeju kuriozitow. Tam leža nětko we witrinje. Indičan njebě nochće wot 1952 wjace třihał. Lěta 2014 běchu je do Guinnessoweje knihi rekordow zapisali.

Wulka myš je w awstralskim wulko­měsće Adelaide 2 000 wopytowarjow baletneje inscenacije na njerjane wašnje ­wuhnała. Krótko do kónca předstajenja „Ćernjawka“ wupadny milina na koncertnej žurli a bu dospołnje ćma. Přihlado­warjo dyrbjachu so z pomocu kapsnych lampow abo swěcy mobilnych telefonow ze žurle won namakać. Skónčnje so wukopa, zo bě wulka myš centralny milinowód měšćanskeje štwórće překusała.

Reaguja wulce wolóženi

srjeda, 11. julija 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Z wulkim wolóženjom je zwjazkowe knježerstwo na powěsć wo poradźenym wuchowanju wšitkich dwanaće młodostnych a trenarja z prózdnjeńcy w Thailandskej reagowało. Knježerstwowy rěčnik Steffen Seibert rěčeše wo „wulkotnej powěsći“ a wobdźiwaše „wutrajnosć zmužitych hólcow kaž tež kmanosć a rozsudźenosć wuchowarjow“. Nurjacy su wčera poslednich pjećoch ze zapławjeneje prózdnjeńcy wuswobodźili, w kotrejž dyrbjachu 17 dnjow wutrać.

Nowe cła za chinske wudźěłki

Washington (dpa/SN). We wikowanskim konflikće z Chinu su USA dalšu lisćinu chłostanskich cłow za chinske wudźěłki předpołožili. Społnomócnjeny prezidenta Donalda Trumpa za wikowanje Robert Lighthizer bě lisćinu zestajeć dał. Hižo minjeny pjatk bě Amerika Chinje chłostane cła hač do 25 procentow napołožiła. W Pekingu su „šokowani“ a připowědźeja hnydome napřećiwne naprawy. Wot nowych cłow USA su chinske žiwi­dła runje tak potrjechene kaž chemika­lije, tekstilije a elektroniske nastroje.

Wjele mortwych při nadpadźe

Mnichow (dpa/SN). W procesu přećiwo neonacistiskej skupinje teroristow NSU su hłownu wobskorženu Beatu Zschäpe mordarstwa w dźesać padach dla k jastwu na čas žiwjenja zasudźili. Mnichowske wyše krajne sudnistwo zwěsći dźensa tež jeje wosebje ćežku winu. Tak je do­časne pušćenje po 15 lětach tak derje ­kaž wuzamknjene. Z historiskim wusudom sćěhowaše sudnistwo žadanje zwjazkoweho statneho rěčnistwa a zasudźi Zschäpe jako sobuskućićelku při mordarstwach a nadpadach NSU. Sobuwobskorženy Ralf Wohlleben dyrbi dźesać lět do jastwa. Wón bě skupinje pistolu wobstarał, z kotrejž buchu wopory zatřělene. Proces traješe dlěje hač pjeć lět.

Hrozy nowy konflikt z Trumpom

srjeda, 11. julija 2018 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). W belgiskej stolicy Brüsselu započa so dźensa připołdnju wjeršk NATO. Najwažniša tema dwu­dnjowskeho zetkanja su prócowanja wojerskeje aliancy, zwyšić potencial wottrašenja přećiwo Ruskej, kotrejež politiku maja staty NATO za agresiwnu.

Na wjeršku hrozy nowy konflikt mjez čłonami NATO a prezidentom USA Donaldom Trumpom, kiž je wčera wječor do Brüssela dolećał. Trump bě po puću do Europy Němsku kritizował, dokelž wona po jeho měnjenju dosć za brónjenje njewudawa. Wón skoržeše, zo dyrbja USA najwjetšu ćežu při zakitowanju ­Europy njesć, a žadaše sej samo wot­škódnjenje ze stron druhich krajow.

Sakska ze swójskim konceptom

srjeda, 11. julija 2018 spisane wot:

Tudyši ministerski prezident z premierom Bayerskeje škit mjezow wobrěčał

Hof (dpa/SN). Sakska a Bayerska chcetej zhromadnje škit mjezow polěpšić a přećiwo kriminelnym pašowarjam ludźi postupować. Při tym zepěratej so krajej najprjedy raz na rozdźělne koncepty. Z wulkim zajimom je sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) registrował, kak daloko Bayerska nastupajo namjeznu policiju hižo je. „To je we mni zaćišć zawostajiło“, rjekny wón po zetkanju z bayerskim ministerskim prezidentom Markusom Söderom (CSU) póndźelu w frankskim Hofje. Sakska ma z wuskej kooperaciju zwjazkoweje a krajneje policije podobny model. „Widźimy, kotre wuslědki podobnej konceptaj wunjesetej a kak móhłoj so dale zbližić“, premier Kretschmer zwurazni.

Bayerski přikład prosće kopěrować pak njeje za Saksku hižo z personelnych přičin móžno. „Nimamy telko policistow, kotrychž móhli za tajke nadawki za­sadźić“, rjekny Michael Kretschmer. Sakska njemóže tuž model 1:1 přewzać. W Drježdźanach drje chcyli tysac nowych policistow přistajić, ći pak njejsu ani hišće wukubłani.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND