To a tamne (30.11.23)

štwórtk, 30. nowembera 2023 spisane wot:

Na policajsku stražu doběžała je psyca w nižosakskim měsće Peine pola Hannovera. Za zwěrjećom běchu cyły dźeń pytali. Do toho bě 66lětna wobsedźerka při wuchodźowanju do kolesowarja zrazyła. Na to bě so psyca wustróžiła a ćeknyła. Přichodny dźeń wuhladachu ju wokoło policajskeje straže. Jako zastojnicy durje wočinichu, psyca do zachoda skoči. Tam so policisća wo nju starachu.

Zhubjenych přeprošenjow dla su měšćanski jubilej z tysac hosćimi w bayerskim Freyungu wotprajili. Wulki dźěl přeprošenjow njeje hosći docpěł, měšćanske zarjadnistwo zdźěla. Město běchu informowali, zo drje su přeprošenja na póstowym puću něhdźe tčacy wostali. Tohodla su so zamołwići rozsudźili, swjedźeń wotprajić a klětu nachwatać. Přeprošenja běchu 16. nowembra rozesłali.

Serbska rada studentam sorabistiki po boku

srjeda, 29. nowembera 2023 spisane wot:

Drježdźany (SN/MG). Kubłanskej temje steještej w srjedźišću wuradźowanja Rady za serbske naležnosće Sakskeje wčera w krajnym sejmje w Drježdźanach. Tak zaběrachu so radźićeljo a radźićelka prěnjotnje z nowelěrowanjom „Postajenja Sakskeho statneho ministerstwa za kultus wo dźěle na serbskich a druhich šulach w němsko-serbskej kónčinje wot 22. junija 1992“. W tutym postajenju je ramik za serbske šulstwo zakótwjeny. Dokelž je rjadowanje hižo starše hač 20 lět, chce so rada wo nowy ramik postarać. Předsyda rady, Marko Suchy, wuzběhny, zo „je so šulstwo w poslednich lětach jasne změniło“. Wón złožuje so na přikład na zawjedźenje koncepta 2plus kaž tež na wutworjenje rěčneho­ centruma WITAJ. Nadawk, na­mjety za změny zapodać, matej nětko Domowina a Serbske šulske towarstwo. Prěnje kroki drje stej hižo šłoj. Narok pak je měł być nowelěrowanje hišće w tutej legislaturnej periodźe zwoprawdźić. Serbskaj akteraj mataj hač do wosrjedź decembra 2023 přihoty wotzamknyć, zo móža so potom z połnej paru temje wěnować.

Pistorius a Lauterbach w sejmje

srjeda, 29. nowembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). We wobłuku woprašowanja zwjazkoweho knježerstwa chcychu so zapósłancy zwjazkoweho sejma dźensa zakitowanskeho ministra Borisa Pistoriusa a ministra za strowotnistwo Karla Lauterbacha (wobaj SPD) woprašeć. Pistoriusa wočakowachu prašenja nastupajo wojersku pomoc Ukrainje hladajo na njejasnosće wokoło etata 2024. Lauterbach drje dyrbješe so k pjenježnym nuzam mnohich chorownjow wuprajić.

Bamž jězbu do Dubaja wotprajił

Rom (dpa/SN). Bamž Francisku je schorjenja dychanskich pućow dla swoju ­jězbu do Dubaja na swětowu klimowu konferencu wotprajił. Byrnjež so strowotniski staw minjene dny zaso polěpšił, běchu jeho lěkarjo prosyli, so tři dny trajaceje jězby wzdać, swjaty stoł zdźěla. Bamž je próstwje „z wulkim wobžarowanjom“ wotpowědował. 86lětny pontifeks bě minjeny kónc tydźenja na snadnu ­gripu a zahorjenje płucow schorjeł.

Rosalynn Carter počesćena

Muž wobhladuje sej model awta TeslaY na mjezynarodnych wikach Supply Chain Expo w Pekingu. Hač do sobotu zarjaduje tam China prěnje wiki tutoho razu, kotrež wěnuja so pod hesłom „Swět zhromadneho přichoda“ globalnemu splećenju dodawanskich rjećazow, mjez druhim tež w awtomobilowej industriji. Foto: pa/EPA/Mark R. Cristino

Wuradźuja wo krizy etata

srjeda, 29. nowembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wodźacy zastupnicy amploweje koalicije chcychu dźensa wječor wo dalšim postupowanju w tuchwilnej etatowej krizy wuradźować. Zetkanje politikarjow SPD, Zelenych a FDP měješe so wječor zahajić. Dale wotewrjene je prašenje, za čo móže knježerstwo klětu pjenjezy wudać. Zwjazkowe wustawowe sudnistwo bě přesunjenje 60 miliardow eurow z korona-fondsa etata 2021 do klětušeho budgeta zakazało.

Hospodarska rada CDU je amplowu koaliciju w aktualnej diskusiji namołwjała, „socialne dobroty“ wottwarić. Prezidentka hospodarskeje rady Astrid Hamker rjekny: „Woprawdźite přičiny financnych problemow tutoho zwjazkoweho knježerstwa rěkaja wobydlerski pjenjez a jeho zwyšenje a zakładne dźěćace zawěsćenje.“ Tute „dary“ měli so cofnyć.

Kritizuja łžě hudźbnika

srjeda, 29. nowembera 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za bój přećiwo antisemitizmej Felix Klein je hudźbnika Gila Ofarima po toho wčerawšim přiznaću winy na sudniskim jednanju w Lipsku raznje kritizował. Ofarim je „ze swojim zadźerženjom hidźe na Židow polěkował a prócowanjam přećiwo antisemitizmej w Němskej wulce zeškodźał“, rjekny Klein medijam. Tež centralna rada Židow zadźerženje Ofarima a toho łžě raznje kritizowaše. Hudźbnik bě wčera přiznał, zo je w procesu wumjetowanjow antisemiti­zma přećiwo sobudźěłaćerjej Lipšćanskeho hotela łžał. Sudnistwo je jemu na to po­kutu 10 000 eurow napołožiło.

Jednaja wo podlěšenju přiměra

srjeda, 29. nowembera 2023 spisane wot:

Tel Aviv (dpa/SN). Po pušćenju dalšeje skupiny zastajencow z rukow islamistiskeje Hamas dale wo podlěšenju jutře ­rano so kónčaceho přiměra w Gazaskim pasmje jednaja. USA su připowědźili, zo chcedźa dale z Israelom, Katarom a Egyptowskej hromadźe dźěłać, zo bychu zwěsćili, hač móhła so bojowa přestawka rozšěrić. Tež dźensa chcychu dalšich za­wlečenych kaž tež palestinskich jatych pušćić. Terorowa organizacija Hamas je Israelej mjeztym lisćinu z mjenami dalšich zastajencow přepodała.

Wčera wječor běchu islamisća dźesać wukrajnikow pušćili, mjez nimi žonu z němskim staćanstwom. Wona bě mjeztym jědnata němsko-israelska staćanka, kotraž je na swobodu přišła. Za čas wot minjeneho pjatka knježaceho přiměra su cyłkownje 81 zastajencow pušćili. Israel je runočasnje 180 palestinskich jatych ze swojich jastwow pušćił.

Emirat Katar, Egyptowska a USA w rozmołwach wo podlěšenju přiměra posrědkuja. Katar ma dobre zwiski k Hamas, kotrychž wjednistwo tam bydli.

Dosaha zamołwjenje?

srjeda, 29. nowembera 2023 spisane wot:

Njewočakowany kónc sudniskeho jednanja přećiwo hudźbnikej Gilej Ofarimej zawostaja we mni dwě prašeni: Móže so něchtó, kiž je dwě lěće wědomje łžał a kiž je swoje njewěrnosće stajnje zaso wospjetował, z prostym zamołwjenjom a pjenježnej pokutu ze swojeje zamołwitosće wuwinyć? A hdyž rěči prawiznik hudźbnika tež hišće wo wulkim juristiskim wuspěchu, mam zaćišć, zo so wšitcy wjesela, zo je fatalna naležnosć skónčnje z blida.

Paruju pak tež sebjekritiku medijow, njerěčo ani wo socialnych medijach. Wulke zjawne rozhorjenje – demonstracije před Lipšćanskim hotelom samsny wječor – emocionalne komentary a hižo prawi­dłowne wočornjenje Sakskeje, hdźež zdawaja so tajke prawicarske antisemitiske zjawy mjeztym hižo normalne być: Wšo tole njeje ze skromnym zamołwjenjom zabyte. Budźmy sprawni: Njeběchmy wšitcy rozhorjeni a zludani, jako powěsće słyšachmy? Nichtó njeje so prašał, hač su wumjetowanja wěrne. Marko Wjeńka

impresum

srjeda, 29. nowembera 2023 spisane wot:

Serbske Nowiny wudawaja so w Domowina-Verlag GmbH Ludowym nakładnistwje Domowina 

Jednaćel: Syman Pětr Cyž

Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchuje Załožba za serbski lud, kotraž dóstawa lětne přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.

Šefredaktor a zamołwity redaktor w zmysle

nowinarskeho zakonja: Marcel Brauman 577 232/233 Naměstnik šefredaktora: Axel Arlt 577 238

tel.: 03591 / 577 232 faks: 03591 / 577 202 e-mail:  www.serbske-nowiny.de

Adresa redakcije a nakładnistwa: Sukelnska 27, 02625 Budyšin

Adresse der Redaktion und des Verlages: Tuchmacherstraße 27, 02625 Bautzen

Zamołwita za rozšěrjenje a marketing:

Patricia Róblowa 577 273

Předań nawěškow: Janka Rögnerowa 577 220 e-mail:

Ćišć: DVH Weiss-Druck GmbH & Co. KG, Lejnjanska 14, 02979 Halštrowska Hola, wjesny dźěl Hory

Vertriebskennzeichen: 2 B 2560 B

To a tamne (29.11.23)

srjeda, 29. nowembera 2023 spisane wot:

Narodny hodowny štom powalił je wichor w stolicy USA Washingtonje. Na wobrazach bě wčera wječor hoberski ležacy štom widźeć, někotre lampički so hišće swěćachu. Kran běchu hižo nastajili. Dwanaće metrow wysoki štom steji bjezposrědnje při Běłym domje. Prezident Joe Biden chce swěčki na štomje jutře zhromadnje ze swojej mandźelskej Jill symbolisce zaswěćić a tak dohodownu sezonu oficialnje zahajić. We Washingtonje so tuchwilu mócnje wichori.

Dinosawrier je wotnětka nowy oficialny symbol awstralskeho zwjazkoweho stata Queensland. Muttaburrasaurus, kiž bě před sto milionami lětami w Awstralskej žiwy, je tak prěni fosilny emblem kraja. Tuchwilu su to koala, Great Barrier Reef a orchideja Cooktown. Z nowym symbolom chcedźa turizm wožiwić, kiž měri so přiběrajcy na fosilne namakanki w kraju.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND