Chcedźa status wjelka změnić
Brüssel (dpa/SN). Komisija EU chce krute postajenja za škit wjelka trochu změnić. Tak ma so status wot „kruće škitane“ na „škitane“ znižić, zdźěli wčera komisija w Brüsselu. „Zwjeselace je, zo je so wjelk do wjele krajow zaso nawróćił, štož je na dobro mnohotnosće družinow w Europje. Tola hustota wjelčich črjódow w někotrych europskich regionach wohrožuje plahowanje skotu“, wuswětli prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen.
Lokalne zarjady žadaja sej wjace fleksibelnosće a aktiwny management, hdźež je populacija wjelkow jara wysoka. „Tole dyrbjeli na europskej runinje wolóžić. Zahajeny proces je tuž wažna kročel“, prezidentka zwurazni. Zdobom wona komuny namołwja, tuchwilne postajenja zmužiće wužiwać.
Komisija EU je w septembrje připowědźiła, zo ma so na zakładźe nowych datow rozsudźić, hač dyrbja škitny status wjelka změnić. Nětko rozsudźa karje EU wo namjeće. Jelizo tomu tak budźe, maja tež hišće partnerojo Bernskeho zrěčenja tomu přihłosować.
Po lětach so wčera dojednali
Kraje EU přihłosowachu wobšěrnej azylowej reformje
Brüssel (dpa/SN). Po lěta trajacych jednanjach chcedźa w EU wobšěrnu azylowu reformu přewjesć. Wčera dojednachu so zastupjerjo EU w Brüsselu na to, dotalne prawidła přiwótřić. „Z tym wobmjezujemy njeregularnu migraciju a wolóžimy staty, kotrež su wosebje sylnje potrjechene – tež Němsku“, wuzběhny zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD). Organizacije za čłowjeske prawa mjeztym dojednanje wótrje kritizuja.
Konkretnje je předwidźane, zo přewjedu so na přikład jednotne jednanja na europskich wonkownych hranicach. Planowane je wosebje jasnje krućišo z ludźimi wobchadźeć, kotřiž pochadźeja z poměrnje wěstych krajow. Hač do rozsuda wo próstwje wo azyl maja so ludźo hač do dwanaće tydźenjow w lěhwach zaměstnić.
Na reformje dźěłachu zastupjerjo krajow EU hižo wot 2015/2016. Tehdy běchu kraje kaž Grjekska dospołnje z ćěkancami předewšěm ze Syriskeje přežadane. Statysacy njeregistrowanych ludźi su tak do druhich krajow EU přichadźeli.
To a tamne (21.12.23)
Něhdźe 3 000 jatych w Sakskej hodowne dny w swjatočnej atmosferje dožiwja. Tak su wšelake hodownički a Bože słužby předwidźane, zdźěli wčera sakske justicne ministerstwo. Zdobom wobsteja móžnosće dlěje jatych w jastwje wopytać. Zajeći smědźa sej ze swojimi dźěćimi hrajkać a paslić. Tohorunja chcedźa jatym dariki přepodać. Kuchnje w jastwach přihotuja nimo toho wšelake słódne pječenki.
Krótko do hód maja zajimcy astronomije składnosć, hwězdźiny w nocy na njebju wobkedźbować. Najwjac hwězdźinow wočakuja fachowcy 23. decembra. „Najlěpši čas, je na njebju wuhladać, je tuchwilu zahe rano wokoło 4.30 hodźin“, wuswětli předsyda zjednoćenstwa přećeljo hwězdow Uwe Pilz. Jelizo wjedrowe wobstejnosće dowola, smědźa so zajimcy na zajimawe wokomiki wjeselić.
Gunther Emmerlich zemrěł
Drježdźany (dpa/SN). Spěwar a entertainer Gunther Emmerlich je zemrěł. Njewočakowane wumrě wón wčera w starobje 79 lět w Drježdźanach, zdźěli dźensa jeho manager Gunter Grebler. Jemu je wutroba zaprajiła. Emmerlich je so w lěće 1944 w durinskim Eisenbergu narodźił. Wón spěwaše, hudźeše a bě dźiwadźelnik. Wo swojim žiwjenju je wón tři knihi napisał.
Dale a mjenje hórnikow
Kamjenica (dpa/SN). Ličba přistajenych w sakskim hórnistwje minjene lěta dale a bóle woteběra. W lěće 2019 běchu jich 2 200 žonow a muži. Loni je so ličba na 2 000 přistajenych znižiła, wuchadźa z ličbow zwjazkoweje agentury za dźěło. Něhdźe 800 z nich su klasiscy hórnicy. Po přehledźe Sakskeho wyšeho hórniskeho zarjada wudobywaja w swobodnym staće předewšěm brunicu. Po tym sćěhuja na lisćinje kamjenje, pódy, kaolin a rěčny špat. Runje tak planuja w Sakskej, litium a cyn wudobywać.
Žada sej 450 000 wojakow
Wobydlerjo Gazaskeho pasma su wotwisni wot humanitarneje pomocy. ...
„Swětowa cyrkej wažnu kročel šła“
Kabinet zaběra so dźensa z etatom
Berlin (dpa/SN). Tydźeń po kompromisu nastupajo etat Zwjazka mjez nawodami amploweje koalicije zaběra so dźensa zwjazkowy kabinet z klětušimi skrótšenjemi. Detaile dojednanja ma koło ministrow „na wědomje brać“, zdźěli rěčnik knježerstwa Steffen Hebestreit. Financne ministerstwo zestaja tuchwilu, „kak hodźa so dojednanja technisce zwoprawdźić. Runje tak wothłosuja z potrjechenymi zwjazkowymi ministerstwami trěbne formulacije za zwjazkowy sejm“.
Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD), zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) a financny minister Christian Lindner (FDP) běchu so minjenu srjedu na to dojednali, hdźe chcedźa pjenjez lutować. Někotre z dojednanjow pak su politisce přeco hišće dwělomne – tež w koaliciji. Parlament móhł tuž hišće změny přewjesć. Zaměr koalicije je, etat klětu kónc januara w zwjazkowym sejmje wobzamknyć.
Šef krajneje skupiny CSU Alexander Dobrindt skrótšenja kritizuje. „Ampla móhła tepjenski zakoń wotstronić, hdźež miliardy lutuja. Porno tomu činja to nawopačne a wobydlerjow poćežuja.“
Haj, ale...
To a tamne (20.12.23)
Wuměnkarski porik w Francoskej čuješe so wot čaporoweho wikowarja chětro zjebany a je na to skoržił. Tak njeznaještej hódnotu afriskeje maski a stej ju jemu za 150 eurow předałoj. Wikowar pak dósta za masku na awkciji 4,2 milionaj eurow. Skóržbu porika, zo měł so kup z lěta 2021 cofnyć, je sudnistwo w južnofrancoskim Alèsu wčera wotpokazało. Tak njeměješe wikowar čapora žanu wosebitu wědu nastupajo wuměłske objekty, sudnistwo rozsudźi.
Nižozemska železnica přewjeduje tuchwilu „tydźeń zhubjeneho plyšoweho zwěrjatka“. W běhu lěta su přistajeni železnicy w ćahach wjele tajkich dobrych přećelow dźěći našli. Fota někotrych zhubjenych a njewotewzatych pleńčatkow nětko wšědnje z małym tekstom w socialnych medijach wozjewjeja, předewzaće předwčerawšim w Utrechće zdźěli.
Wólby dyrbja wospjetować
Karlsruhe (dpa/SN). Wjacorych zmylkow dla dyrbja so w Berlinje wólby zwjazkoweho sejma z lěta 2021 zdźěla wospjetować. To je Zwjazkowe wustawowe sudnistwo dźensa w Karlsruhe rozsudźiło. Wólbokmani 455 wólbnych wobwodow a přisłušacych listowych wólbnych wobwodow dyrbja hišće raz wolić. Wospjetne wólby maja so jako dwuhłósne wólby přewjesć, potajkim z prěnim a druhim hłosom. Wuslědk změje wuskutki na mandaty Lěwicy w zwjazkowym sejmje.
Wjace mzdy a premiju
Berlin (dpa/SN). We wuchodoněmskej woclowej industriji stej so dźěłarnistwo IG metal a dźěłodawarjo na nowe tarifowe zrěčenje dojednałoj. Nimo wyšeje mzdy a inflaciskeje premije je tež wariabelniši dźěłowy čas planowany. Kaž zwjazk dźěłodawarjow wčera zdźěli, dóstanu dźěłaćerjo klětu inflaciske wurunanje we wobjimje 3 000 eurow. Wot januara 2025 stupaja mzdy wo 5,5 procentow. Tohorunja móža dźěłopřijimarjo prawidłowny dźěłowy čas znižić.
Ratarjo zajězdaj blokowali
