Serbski lud – jeničce konstrukt a mytos?
Dr. Měrćin Wałda na přinošk „Su Serbja wopor kolonializma?“ sobudźěłaćerjow Serbskeho instituta reaguje
Inscenowany interview sobudźěłaćerjow/kow Serbskeho instituta w Předźenaku pod titulom „Su Serbja wopor kolonializma?“ překwapja we wjacorym nastupanju a žada sej kritisku analyzu. Hladajo pak na kompleksnosć temy móžu tule jenož na wubrane problematiske dypki pokazać.
Předewšěm nałožuje so zapřijeće „kolonizacija“ ekstremnje wusko, jako by wone dźensa hišće tak kaž we 18. a 19. lětstotku płaćiło. Runje pod hesłom „dekolonizacija“ je dźensa skónčnje to měnjene, štož bě poprawna přičina historiskich procesow: Myslenje w rasistiskich kategorijach a mentalita, kotraž měrješe so na přiswojenje materielnych kaž tež mentalnych resursow ze zaměrom, „swójske“ derjeměće na kóšty „słabšich“ přisporjeć. Kolonialne mocy pak njeběchu jenož w cuzych krajach aktiwne, ale tež doma prezentne. Tohodla přiwobroća so dźensniše slědźenje tež mjeńšinam abo indigenym skupinam znutřka narodnych statow po cyłym swěće.
Štó pisa stawizny?
„Wulka židowka“ Sakskeje zemrěła
Merkel Merzej popřeje
Berlin (dpa/SN). Bywša zwjazkowa kanclerka Angela Merkel je sej wěsta, zo spjelnja Friedrich Merz (wobaj CDU) wažne wuměnjenja za najwyše knježerstwowe zastojnstwo. „Trěbna je tuta kruta wola za mocu. Friedrich Merz jón ma a tuž jemu to popřeju“, rjekny Merkel při předstajenju swojich memoarow w Berlinje. Moderatorka Anne Will bě so jeje prašała, hač wona Merzej zastojnstwo kanclera popřeje. Merz a Merkel běštaj so po wólbach 2002 zwadźiłoj.
Wopory namocy lěpje škitać
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa wo zakonju za škit před namocu wuradźowało. Prawo na pomoc a škit woporow namocy w domjacnosćach by z tym skónčnje zakonsce zaručene było. Kraje bychu winowate byli, dosć městnow w škitnych domach za žony a we wotpowědnych poradźowarnjach zarjadować. Zwjazk by so na financowanju wobdźělił. Rěčeli su tež wo załožbje, kotraž ma złóstnistwa prawicarskeho NSU dokumentować.
Dobrowólnu smjerć rjadować
Předsyda zawodneje rady awtotwarca Ford Benjamin Gruschka, je dźensa ...
Braniborsku koaliciju tworili
Rozsudźa wo komisiji EU
Přiměr mjez Israelom a Hisbolluh
Beirut/Tel Aviv (dpa/SN). Po dlěje hač lěto trajacej wójnje mjez Israelom a libanonskej milicu Hisbollah brónje wot dźensnišeho ranja mjelča. Přiměr běchu posrědnicy USA a Francoskeje wujednali. Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu je minjenu nóc wot znjepřećeleneho Irana podpěranu milicu warnował: „Kak dołho přiměr dźerži, wotwisuje wot toho, što so w Libanonje stawa.“ Zrěčenje předwidźi, zo wojowanja najprjedy raz dwaj měsacaj wotpočuja. Hisbollah ma kónčinu při juho-libanonskej mjezy k Israelej wopušćić. Runočasnje so tež israelske wójsko z tuteje kónčiny wróći. Kontrolu w tutym pasmje ma libanonska armeja přewzać, kotraž njebě na wojowanjach wobdźělena.
Krótko do přiměra bombardowachu israelske lětadła hišće raz objekty w libanonskej stolicy Beirut. Při tym je znajmjeńša dźesać ludźi swoje žiwjenje přisadźiło. Bjezposrědnje po zahajenju přiměra podachu so prěni wobydlerjow z awtami na puć do swojich wsow, kotrež běchu wojowanjow dla wopušćili. W Beiruće woswjećichu ludźo wolóženi na dróhach kónc wojowanjow.
Spěšnje pomhać!
Porjedźenka
Zawěsćenja za e-awta dróše
Heidelberg (dpa/SN). Elektroawta su po wobličenju portala Verivox hladajo na kóšty zawěsćenja Kasko dróše hač awta z bencinowym motorom. Zawěsćernje su płaćizny swojich zrěčenjow za ryzy elektroawta kaž tež a hybridne jězdźidła raznišo podróšili hač pola přirunajomnych dotalnych motorow. Kompletne zawěsćenja Kasko su za wobě družinje elektrojězdźidłow přerěznje wo 30 procentow dróše hač loni. Runočasnje su so zawěsćenja za bencinowe awta jenož wo 25 procentow podróšili.
Kasko-zawěsćenje naruna hinak hač winowatostne zawěsćenje tež škody na swójskim awće. Te pak su pola elektroawtow wo wjele dróše hač pola bencinowych. Po ličbach zwjazka zawěsćernjow wučinja tutón rozdźěl přerěznje 25 procentow. „Wysoke kóšty a dokładniše posudźowanje rizika wotbłyšćuja so w tarifach zawěsćernjow“, zdźěla Wolfgang Günther, jednaćel přirunowanskeho portala Verivox. Zdobom wón na to pokaza, zo njedyrbja elektroawta tak husto do porjedźernjow, abo snadź su šoferojo tutych awtow jednorje kedźbliwiši: Elektroawta trjebaja 20 procentow mjenje reparaturow.
