Choćebuz (dpa/SN). Za zwjazkowu předsydku Zelenych Annalenu Baerbock je hladajo na strukturnu změnu we Łužicy najwjetši problem absolutna njewěstosć ludźi. „Woni njewědźa, dokal jich jězba powjedźe a kak dołho hišće změja swoje dźěłowe městna“, rozłoži Baerbock wčera w inforadiju RBB. „Trjebamy jasne wuprajenja za ludźi w regionje. Nimo toho měła so energijowa kónčina dale zesylnić a na region přichoda wuwić.“
Nastupajo kónc wudobywanja brunicy Baerbock zwurazni, zo eksistuje kompromis mjez dźěłarnistwami a wobswětowymi zwjazkami. Tón chcyli tež w Brarniborskej a Sakskej zwoprawdźić. Za přewod strukturneje změny su namjety. Jako přikład mjenowaše politikarka wutwar železniskeho zwiska Berlin–Choćebuz dale do Drježdźan. Tež sobudźěłaćerjow a mjeńše dodawaćelske firmy dyrbjeli podpěrać, hdyž maja so přichodnje na hinaše produkty nastajić.
Łaz (dpa/SN). Zo móhłoj dale a mjenje wodźe we Łužicy zadźěwać, stej so Sakska a Braniborska dorozumiłoj hišće wušo hromadźe dźěłać. Sakski wobswětowy minister Thomas Schmidt (CDU) a jeho braniborski kolega Jörg Vogelsänger (SPD) zetkaštaj so wčera mjez druhim we Łazu, zo byštaj temy bruna Sprjewja, problem ze sulfatom, suchota a wurunany wodowy etat na kóncu wudobywanja brunicy rozjimałoj.
Mjez Łazom a Grodkom je wodowe hospodarstwo wulke wužadanje. Hižo wot lońšeho lěća eksistuje dźěłowa skupina „Ekstremna situacija“, kotrejž přisłušeja zastupjerjo z Berlina, Braniborskeje a Sakskeje. Kóždej dwaj tydźenjej tworja woni wažne rozsudy hladajo na wobhospodarjenje Sprjewje a Čorneho Halštrowa. „Ekstremne połoženje wot lońšeho přiwótřa hospodarsku situaciju wody runje hladajo na hórnistwowu kónčinu“, Schmidt zwurazni. To so hač do Berlina wuskutkuje. Tohodla měli prašenja zhromadnje z Łužiskej a srjedźoněmskej towaršnosću hórnistwoweho zarjadnistwa rozrisać.
Jako wulki zmylk wopokazało je so ilegalne wotstronjenje chłódźaka. Muž bě jón w juhošpaniskej Almeríji do skały ćisnył. Přećel jeho při tym filmowaše a wozjewi widejo na Twitteru. Policija pak tež socialne syće wobkedźbuje a skućićela tak wuslědźi. Před wočemi zastojnikow dyrbješe wobswětowy hrěšnik chłódźak po skaliznach zaso horje ćahnyć, štož bu tohorunja filmowane. Nimo wysokeho pochłostanja ma muž dalši problem. Wón dźěłaše mjenujcy we wobchodźe, hdźež domjace nastroje předawaja. Jasne tuž, zo šef jemu nablaku wupowědźi.
Na dźensnišim swětowym dnju kóčkow so tale dobra powěsć wulkotnje hodźi. Wohnjowym wobornikam w Offenburgu je so poradźiło z pomocu wody měsac staru micku ze štyri metry hłubokeho kanaloweho šachta wuswobodźić a jej tak žiwjenje wuchować.
Skanecy/Droždźij (AK/SN). Swobodny stat Sakska regiony dale podpěruje same rozsudźić, kak spěchowanske srědki wužiwaja. „Chcemy z dźěłom regionalnych managementow cyłkownje 30 spěchowanskich kónčin Leaderoweho programa Europskeje unije pokročować. Smy za stabilbe poměry a na zakładźe toho dale dźěłamy“, podšmórny statny minister za wobswět a ratarstwo Thomas Schmidt wčera na wopyće w Hornjej Łužicy. W Leaderowym regionje Centralna Hornja Łužica wobhlada sej minister Schmidt w Šumbachu 250 lět staru chěžu ze stołom.
Berlin (dpa/SN). Agrarni politikarjo SPD a Zelenych su so za to wuprajili zwyšić nadhódnotowy dawk za mjaso, a to wot tuchwilu sydom na 19 procentow. Agrarny politikar CDU Albert Stegemann ma namjet Zwjazka za škit zwěriny za dobry. Pjenjezy měli jako premiju tym wupłaćić, kotřiž chcedźa skót pod lěpšimi wuměnjenjemi plahować.
Kritizuja Linnemanna
Berlin (dpa/SN). „Hrózbny“ mjenuje braniborska kubłanska ministerka Britta Ernst (SPD) namjet Carstena Linnemanna (CDU), kiž je so za to wuprajił, dźěći ze špatnymi znajomosćemi němčiny pozdźišo na zakładnych šulach přiwzać. „Dźěći pak trjebaja wobswět, kotryž je motiwuje a k wuknjenju pohonja“, Britta Ernst podšmórny. Tež dźěłarnistwo za kubłanje a wědomosć wuprajenja Linnemanna kritizuje. Přiwšěm ma so we wobłuku rěčneho spěchowanja tójšto nachwatać, kaž w dalšich reakcijach rěka.
Dwělomna wizita Trumpa
Flensburg (SN). Zo mjeńšinowe rěče njewotemru a k zachowanju kulturneje wšelakorosće, eksistuje Europska charta regionalnych a mjeńšinowych rěčow. Rěčnopolitiska dźěłowa skupina zwjazka Sewjeroschleswigčanow (BDN) chce nětko wobstejacu wersiju znowa wobjednać. Dźěłowa skupina zdźěłuje tuchwilu na papjerje přeća němskeje mjeńšiny, kotrež njejsu dotal w dojednanju z Danskej wobkedźbowane, zdźěli Harro Hallmann, čłon dźěłoweje skupiny a komunikaciski šef BDN, nowinje Nordschleswiger.
Wobstejacu wersiju z lěta 2015 chcedźa wudospołnić. „Chcemy wyši niwow docpěć“, Harro Hallmann podšmórny. Jako přikład za tajki mjenowaše wón wobłuk „zjawnu ruku“. Dotal płaći, zo smě so němska mjeńšina na prawidła poćahować, kotrež w němčinje předleža. Dźěłowa skupina prócuje so nětko wo to, zo móhli tež danskim zarjadam němskorěčne listy słać a je tam wobdźěłać dać. Wotmołwy měli zarjady tohorunja w němskej rěči podać. Hišće lětsa w septembrje ma wosebity dokument přećow hotowy być a zwjazkej BDN předležeć.
Praha/Lipsk (dpa/SN). Klimowi aktiwisća su wčera před čěskim wobswětowym ministerstwom přećiwo dalšemu wudobywanju brunicy protestowali. Tak pokazowachu plakat z napisom „Ministerstwo žiwjenskeho zaprajenja Richarda Brabeca“. Brabec je wot lěta 2014 wobswětowy minister Čěskeje a zdobom sobustaw populistiskeje strony ANO šefa knježerstwa Andreja Babiša. Protest organizowałoj běštej mjezynarodne hibanje „Extinction Rebellion“ a čěska skupina „Limity jsme my“ (Hranica jamy smy my).
Před štyrjomi lětami bě čěske knježerstwo rozšěrjenje brunicoweje jamy Bílina na sewjerozapadźe Čěskeje wobzamknyło. Přiwšěm su so politikarjo njedawno na to dojednali, brunicowu komisiju po němskim přikładźe zasadźić. Kónčna rozprawa ma klětu na kóncu lěta předležeć. Tohorunja wčera su přećiwnicy brunicy bagry we wuhlowej jamje Zjednoćeny Schleenhain blisko Lipska wobsadźili. Demonstranća žadachu sej hnydomny kónc wudobywanja brunicy a z nim energijowu změnu.
Rań (SN/JaW). „Łužica trjeba přilubjenu podpěru Zwjazka, zo by strukturnu změnu zmištrowała.“ To potwjerdźištaj šefaj statneju kenclijow Braniborskeje a Sakskeje Martin Gorholt (SPD) a Oliver Schenk (CDU) wčera w Ranju (Großräschen). Tam su nětko hižo dlěje připowědźenu wodźacu skupinu za strukturnu změnu we Łužicy dozałožili. Tak zwoprawdźatej krajej wobzamknjenje zhromadneho wuradźowanja swojeju kabinetow z 11. junija we Wojerecach.
Gremijej přisłušeja zastupnicy ministerstwow z wobeju krajow, kotrejž matej so ze sćěhami kónca zmilinjenja brunicy najbóle rozestajeć. Rjadować ma nowy wuběrk zasadne prašenja strukturneho wuwića we łužiskim wuhlowym rewěrje. Krajej wobnowištej wčera zdobom swoje jasne wuznaće k wuhlowymaj regionomaj. Šefaj statneju kenclijow Gorholt a Schenk potwjerdźištaj, zo je „za poradźenu strukturnu změnu njeparujomne poručenja wuhloweje komisije 1:1 zwoprawdźić“. Zdobom wobaj wuzběhnyštaj, zo njeměli žane milinarnje do dojednaneho datuma hasnyć.