Ministerce Köpping ze smjerću hrozyli
Drježdźany (dpa/SN). Hroženje ze zamordowanjom přećiwo kandidatce za zwjazkowe předsydstwo SPD: Sakska ministerka za integraciju Petra Köpping je do wčerawšeho čitanskeho zarjadowanja w Brandisu pola Lipska hroženje ze zamordowanjom dóstała. Hroženje bě do čitanja z knihi Köpping „Integrujće tla najprjedy raz nas“ z e-mailku we wobydlerskim běrowje ministerki dóšło.
Kaž Petra Köpping připowědźi, wona plan swojich zjawnych wustupow hroženja dla njezměni. „Njemóže być, zo je dźeń a wjace politikarjow tajkim hroženjam wustajenych.“ Po informacijach medijow je policija ministerku za čas zarjadowanja škitała. Hišće wčera dopołdnja bě Köpping na zarjadowanju we Wilsdruffje komunalnym politikarjam radźiła zjawnosć informować, su-li tajke smjertne hroženja dóstali.
Kak miliardy eurow rozdźělić
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za hospodarstwo Peter Altmaier je naćisk zakonja wo rozdźělenju wjacorych miliardow eurow na dobro wot skónčenja zmilinjenja brunicy potrjechenych kónčin předpołožił. Zo njetrjebali při druhich předewzaćach Zwjazka na dobro brunicowych kónčin lutować, planuja přidatne „zesylnjace srědki“ za jednotliwe ministerstwa, rjekny politikar CDU.
Němska chce lěta 2038 klimje škodźace zmilinjenje brunicy skónčić, wotpowědujo wobzamknjenju wuhloweje komisije. Tomu so w kónčinach, hdźež wotwisuja tysacy dźěłowych městnow wot brunicy, spjećuja. Jeli so wšitko radźi, móhli naćisk zakonja hižo 28. awgusta w zwjazkowym knježerstwje schwalić. Štyri dny pozdźišo su w potrjechenymaj Braniborskej a Sakskej wólby noweju krajneju sejmow.
W zakonju dźe mjez druhim wo to, rozdźělić 14 miliardow eurow za wosebite inwesticije w brunicowych kónčinach Braniborskeje, Sakskeje, Saksko-Anhaltskeje a Sewjerorynsko-Westfalskeje.
Horca debata wo brunicy
Kandidaća braniborskich stron w telewiziji kontrowersnje diskutowali
Podstupim (dpa/SN). Něšto dnjow do wólbow Braniborskeho krajneho sejma je so ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) za „wjaceschodźenkowe“ skónčenje zmilinjenja brunicy we Łužicy zasadźał, Zeleni porno tomu za spěšny kónc brunicy. „Dźesać procentow němskeho zastaranja z milinu přinošuje Łužica“, rjekny Woidke wutoru we wusyłanju telewizije RBB „Wólbna arena“, w kotrymž je šěsć načolnych kandidatow stron na prašenja přihladowarjow wotmołwjało. „Zdobom dyrbimy so krok po kroku klimje napřećo neutralniši stać.“
Načolny kandidat AfD Andreas Kalbitz wupraji so we wusyłanju za „rozumny kónc brunicy. Tež my wěmy, zo su fosilne surowizny jónu přetrjebane. Prašenje pak je, kak zmištrujemy strukturnu změnu město strukturneho łamka.“ Tohodla je do skónčenja plan přichoda trěbny a žadyn plan wotwiwanja. Ze zmilinjenjom brunicy přestać chcedźa w lěće 2038, štož ma so z miliardami eurow podpěrać.
Wólby Sakskeho krajneho sejma – kandidaća so wuprajeja
Tule předstajace so wosoby prócuja so za demokratiske strony wo direktny mandat we wólbnym wokrjesu 52, Budyšin 1 – mjez druhim Biskopicy, Porchow, Hodźij, Budestecy, Wjazońca, Hornja Hórka, Ramnow
1Měła Sakska serbsku rěč w zjawnosći sylnišo spěchować a hdyž haj, z čim na přikład?
2Kak hódnoćiće tuchwilne wuwiće nastupajo strukturnu změnu we Łužicy?
3Kak stejiće k planowanemu kóncej zmilinjenja brunicy w Němskej a specielnje we Łužicy?
4W Braniborskej su wučbu serbšćiny na šulach ewaluěrowali. Měli to tež w Sakskej činić, a na čo měli při tym dźiwać?
Patricia Wissel, CDU
1Sakska CDU je we wobłuku zažneho a šulskeho kubłanja dźěći poskitki rozšěriła. Dale smy naprawy tworili, wotpowědnych fachowcow za pěstowarnje a wučerjow zdobyć, zo bychmy wšědne nałožowanje serbšćiny zaručili. Runje tak pokazujemy na widźomnu dwurěčnosć we Łužicy. Při tym je jenake wobjednanje rěčow ze samsnej wulkosću přate, wšako dwurěčnosć k Łužicy słuša. Witam tohorunja dalše naprawy krajneho knježerstwa, z kotrymiž jenož njerjadujemy, ale aktiwnje wuhotujemy.
2Wuwiće Łužicy postajeja tuchwilne wužadanja, zwisowace z kóncom brunicy. Zdobom su pak z tym tež wulke šansy za region zwjazane. Připowědźena suma dweju miliardow eurow hač do lěta 2038 za strukturnu změnu je sylny signal wobydlerstwu, zo jón pozitiwnje wuhotujemy. Witam wot ministerskeho prezidenta powołanu „inowacisku přiradu“, kotraž ma proces přewodźeć a zaměrnje spěchować.
Felix Muster, Lěwica
1Swójski serbski telewizijny a radijowy kanal w regionje bych za přiměrjeny a spěchujomny měł. Tehdy ze stron CDU preč zracionalizowanu serbsku rěčnu šulu dyrbimy znowa etablěrować, zo bychmy institucionalny centrum za profesionelne rěčne wukubłanje měli. Tež digitalny wobłuk mamy spěchować. Dwurěčnosć na wobchadnych značkach dyrbi w serbskim sydlenskim rumje norma być.
2Witam, zo Zwjazk tójšto pjenjez za strukturnu změnu we Łužicy přewostaja. Łužica měła energijowy region wostać, zo by potencial dźěłowych mocow zawěsćeny był. Trěbne su za to nastorki w slědźenju a wuwiwanju kaž tež za zasydlenje nowych firmow w tych wobłukach, zo bychu předewšěm młodźi ludźo tu wostali abo sem přićahnyli. Z dwurěčnosću mamy wosebitu stejnišćowu lěpšinu.
Anja Hennersdorf, SPD
1Serbska rěč a kultura słušatej jako zakładne prawo k Sakskej. Zo móhłoj tež woprawdźe runoprawnje wobstać, dyrbimy jej spěchować. Druhi paket naprawow, wopřijacy 21 naprawow k wožiwjenju serbšćiny, ma k wjac wědomju we wobydlerstwje a widźomnosći rěče přinošować. Załoženje serbskeje rěčneje šule doraznje podpěruju. Hdyž kraj, komuny a serbske institucije hromadźe skutkuja, móžemy serbsku rěč a kulturu zesylnić.
2Strukturnu změnu mam za šansu, bjeztoho zo bych enormne wužadanja zamjelčeć chcyła. Njemóžemy postup zadźeržeć, ale dyrbimy jón sobu wuhotować. Widźimy-li to jako cyłotowaršnostny nadawk a jeli naslědnje do nastawanja nowych dźěłowych a wukubłanskich městnow kaž tež nowych technologijow we wobłukach energija, wobchad a škit klimy inwestujemy, bjeztoho zo wid na zajimy ludźi a na potrjeby serbskeho ludu zhubimy, sym połna nadźije, zo změjemy tež přichodnje žiwjenjahódnu Łužicu.
Frank Peschel, AfD
1Serbska rěč słuša k identiće Budyskeho wokrjesa. Tohodla je wažne rěč zachować a móžnosće skićić, zo by wšědny dźeń sylnišo nałožowana była. To pak dyrbi kóždy, kiž ju rěči, sam za sebje rozsudźić.
2 + 3Ze stron stata planowany kónc wudobywanja brunicy budźe so sylnje na Łužicu wuskutkować. Nimo připowědźenych 40 miliardow eurow strukturneje pomocy pak njeje žaneje wěstoty abo zawěsćenja, kak měli nowe a derje płaćene dźěłowe městna nastać. Politika žane dźěłowe městna njewutworja. Wona podawa hospodarstwu maksimalnje hospodarske ramikowe wuměnjenja. Tohodla mam planowanskohospodarske zasahnjenje do swobodneho hospodarstwa za wopačne. Kóžda nowa technologija dyrbi so w swobodnym wikowanskim hospodarstwje přesadźić, a njeměli ju z miliardami eurow z dawkow spěchować. Postup a spad solarneje industrije měłoj nam z warnowanjom być.
4Po mojim měnjenju ničo přećiwo tomu njerěči, w serbskorěčnych kónčinach swobodneho stata tajku ewaluaciju přewjesć. Rozsudne pak budźe, kotre konkluzije zamołwići po wuhódnoćenju wuslědkow z njeje sćahnu.
Sirko Rosenberg, FDP
1Za zachowanje serbskeje rěče a kultury dyrbimy komunalnu runinu sylnić, zo móhli na městnje najlěpše rozrisanje namakać. Tak zaleži wězo tež na Serbach samych, zo swoju maćeršćinu rěča a dale dawaja. Zo by serbšćinu wuknyć atraktiwniše było, měli móžnosć pruwować, hač njeměła so wona z přiličomnej cuzej rěču na gymnazijach a wyšich šulach stać.
2Hornja kaž Delnja Łužica stej w minjenych 30 lětach hłuboku strukturnu změnu wuspěšnje zmištrowałoj. Wona je njeličomne inowatiwne małe a srjedźostawske předewzaća wunjesła, na kotrež móžetej wobě Łužicy přichodne 30 lět sadźeć. Nadawk politiki nětko je wuměnjenja za srjedźny staw zlěpšić, zo móža so předewzaća dale wuwić.
3Sym za to, na předwidźanym wustupje ze zmilinjenja brunicy z přizwolenymi rewěrowymi planami hač dosrjedź 2040tych lět njedwělować. Dočasny kónc pak wotpokazuju. Runočasnje dyrbimy alternatiwne formy dobywanja a składowanja miliny wutwarjeć, zo bychmy potrjebu miliny njewotwisnje wot słónca a wětřika zawěsćili. Energija dyrbi tunja a wěsta być.
Dr. Pětr Jahn-Brězan, Zeleni
1Ně, skerje w swójbnym a wjesnym wobłuku. Wjetšu wažnosć měła potajkim serbšćina měć w pěstowarnjach a zakładnych šulach. Serbja měli sej wosebje małe struktury za swoju rěč na wjesnych šulach žadać. Kultusowemu ministerstwu měli rozłožić, zo njerěka runoprawosć jeno samsne prawa. Za žony a zbrašenych tajke něšto hižo dlěje płaći, čehodla nic tež za narodnu mjeńšinu?
