Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier přebywa wot dźensnišeho na oficialnym wopyće w Chorwatskej. Dopołdnja je jeho­ statna prezidentka Kolinda Grabar-Kitarović w stolicy Zagrebje z wojerskej ceremoniju witała. Z njej a z dalšimi politikarjemi chce Steinmeier wo wuwiću Europskeje unije a wo róli Chorwatskeje w EU wuradźować. Foto: dpa/Bernd von Jutrczenka

Putin wabi britiske firmy

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Hladajo na njewěstosće w zwisku z brexitom ruski prezident Wladimir Putin britiske předewzaća namołwja w Ruskej inwestować. „Mamy sta miliardow dolarow za wuwiće hospodarstwa a za socialny wobłuk nałožić, rjekny šef Krjemla wčera w Moskwje na zetkanju z wodźacymi managerami Wulkeje Britaniskeje. „Sym sej wěsty, zo móža so waše předewzaća tež na tym dźěle wobdźělić, wiki su wulke dosć.“

Po informacijach powěsćernje Interfax Putin zdobom potwjerdźi, zo chcył wukrajnych inwestorow před nadměrnym ćišćom běrokratije škitać. Woni měli sej „maksimalnje komfortabelnje měć“. Knježerstwo w Moskwje chcyło wšitko trěbne za to činić. Podobnje bě to Putin hižo spočatk nowembra na zetkanju z němskimi předewzaćemi w ruskej stolicy zwuraznił. Ruska je zapadnych sankcijow dla w hospodarskich wuskosćach a na inwesticije pokazana.

Mjenje TBCja

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:
Drježdźany/Berlin (dpa/SN). W Sakskej je loni 170 ludźi na tuberkulozu schorjeło. To je 20 procentow mjenje hač lěto do toho, zdźěla Institut Roberta Kocha w Berlinje składnostnje swětoweho dnja tuberkulozy (24. měrca). Swobodny stat leži jasnje pod cyłoněmskim přerězkom. Po wšej Němskej je loni ličba schorjenjow runje wo jedyn procent woteběrała. Sakska strowotniska ministerka Barbara Klepsch (CDU) přiwšěm namołwja, natykliwu chorosć chutnje brać. „Wona jewi so tež we wysoko wuwitych krajach. Zo móhli rozšěrjenju TBCja zadźěwać, dyrbja wšitcy hromadźe dźěłać.“

Merkel: EU na přichod wusměrić

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je přichodne 27 čłonskich krajow Europskeje unije namołwjała, so po wustupje Wulkeje Britaniskeje na wužadanje přichoda koncentrować. Swět so runje znowa rjaduje. Europjenjo dyrbjeli rozmyslować, kak chcedźa na to reagować, rjekny kanclerka dźensa we wobłuku swojeje knježerstwoweje deklaracije w zwjazkowym sejmje w Berlinje. Róla Europy dale rozrostuje, wona rjekny. Je tuž wažne přilubjenje derjeměća a wěstoty dale dodźeržeć. Multilateralizm je Europje měr a derjeměće přinjesł, wuzběhny Merkel tež hladajo na USA. Z tym měła Europa tež přichodnje pokročować, „na dobro wšěch“.

Hladajo na přeco hišće njerjadowany wustup Wulkeje Britaniskeje z EU móhła sej Angela Merkel dalši wjeršk EU a po­dlěšenje doby wustupa wo někotre tydźenje předstajić, njedyrbjał-li so rjadowany wustup hač k 29. měrcej poradźić. Najebać to chce wona „hač do poslednjeje hodźiny“ wojować, zo tola hišće k rjadowanemu wustupej dóńdźe.

Wjace internetnje zmištrować

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:

Sakske knježerstwo akciski plan za digitalizaciju schwaliło

Drježdźany (dpa/SN). Wobydlerjo a předewzaća w Sakskej móhli přichodnje wjace naležnosćow internetnje zrjadować. Tole předwidźi masterski plan „Digitalne zarjadnistwo Sakska“, kotrež je krajne knježerstwo wutoru schwaliło. Při tym mysla na wopisma stawnistwa, pře­zjewjenje abo wotzjewjenje awta, přizjewjenje přemysła abo próstwu wo by­dlenski pjenjez. Hač do kónca lěta 2022 chcedźa wšitke zarjadniske posłužby internetnje zmóžnić.

Zdobom dźe wo to, zarjadnistwo za digitalny přichod wukmanić. Wobdźěłanje naležnosćow ma so přichodnje jenož hi­šće­ elektronisce zmištrować. Šef sakskeje statneje kenclije Oliver Schenk (CDU) rěčeše wo „hoberskim wužadanju“ za wšitke wobłuki, wot strowotnistwa hač k financam. Dźe wo škit datow, wo wěstotu informaciskeho wobłuka a wo to, městna z fachowcami wobsadźić. Zo by za to wjace personala měła, chce swobodny stat wot lěta 2020 na swojej zarjadniskej akademiji w Mišnje kóžde lěto 16 absolwentow bachelorskeho studija we wobłuku digitalneho zarjadnistwa wukubłać.

Přepoda zběrku šćuwańcy a hidy

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Centrum za přeslědźenje antisemitizma na Berlinskej Techniskej uniwersiće dóstanje wobšěrnu zběrku z dokumentami antižidowskeje šćuwańcy a hidy. Archiw přežiwjenca ho­locausta Arthura Langermana, kiž bydli w Brüsselu, je jedna z najwu­znamnišich zestawow toho razu, rjekny wčera Berlinski knježacy wyši měšćanosta Michael Müller (SPD). Něhdźe 8 000 pohladnicow, karikaturow a plakatow z antisemitiskim wobsahom chce slědźenski centrum Techniskeje uniwersity wuhódnoćić.

Lěta 1942 pola Antwerpena w Belgiskej rodźeny Langerman, kotrehož staršeju běchu nacionalsocialisća do koncentraciskeho lěhwa Auschwitz tyknyli, bě holocaust w dźěsćownjach a hladanskich swójbach přežiwił. Pod zaćišćom procesa přećiwo Adolfej Eichmannej w Israelu je Langerman w 60tych lětach započał dokumenty šćuwańcy a hidy zběrać. Tak chcyše přičiny antisemitizma wuslědźić. Zběrka saha hač do 19. lětstotka a wopřijima dokumenty z 15 krajow. Zběrku Berlinej darić bě Langermanej, kotrehož nan bu w Auschwitzu morjeny, „ćežki, ale zdobom wědomy rozsud“.

To a tamne (21.03.19)

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:

Wutykaneho krokodila dla bu w gmejnje Hanstedt južnje Hamburga policija wołana. Susodźa běchu 25 cen­timetrow dołheho reptila na zahrodźe bydlenskeho sydlišća wuhladali a policiju kaž tež wohnjowu woboru informowali. Spěšnje bě jasne, zo wot krokodila žadyn strach njewuchadźa, ale zo jedna so wo wutykany eksemplar. Policija přiwšěm pruwuje, hač je zakoń wo škitanych družinach ranjeny.

Lěta dołho ze 45 strašnymi jědojtymi hadami žiwy był je muž w staće USA Texasu, bjeztoho zo by to wědźał. Jako chcyše po wichoru pod swojim domom milinowód sporjedźeć, wuhlada wón wjacore klepotarče (Klapperschlange) a zawoła nablaku fachowcow za hady. Woni wućahnychu na to pod zwyšenym fundamentom domu 45 jědojtych hadow. Swoje strašne dźěło su fachowcy na 18mjeńšinskim wideju dokumentowali.

W Podstupimje wuradźowali

srjeda, 20. měrca 2019 spisane wot:

Podstupim (SN). Ewaluacija kubłanja po mo­delu Witaj, přichodne financowanske zrěčenje za Załožbu za serbski lud a struk­turna změna po kóncu wu­dobywanja brunicy we Łužicy běchu někotre z temow wčerawšeje konsultacije w Pod­stu­pimje. Tam je so zamołwita braniborskeho knježerstwa za naležnosće Serbow, statna sekretarka za wědomosć slědźenje a kulturu dr. Ulrike Gutheil (SPD), z předsydu a ze zastupowacym jednaćelom Do­mo­winy, Dawidom Statnikom a Marcusom Końcarjom, zetkała.

Po słowach Statnika, tak informuje Domowina w nowinskej zdźělence, njeměła so serbska tematika w politiskim jednanju na kulturny wobłuk wobmje­zować. Serbja su w zmysle strukturneje změny tež potrjecheni w hospodarskich a infrastrukturnych wobsahach. Nastupajo ewaluaciju modela Witaj pokaza­štaj zastupjerjej Domowiny mjez druhim na planowanu klawsuru 10. apryla. To chcedźa sej serbske gremije poziciju k wuslědkam a k dalšemu postupowanju na polu delnjoserbskeho šulstwa zdźěłać.

Juncker z rozsudom njeliči

srjeda, 20. měrca 2019 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Prezident komisije EU, Jean-Claude Juncker njeliči z tym, zo hižo na jutřišim wjeršku EU w Brüsselu wo móžnym přestorčenju brexita rozsudźa. Prawdźepodobnje dyrbja so zastupnicy statow EU přichodny tydźeń hišće raz zetkać, rjekny Juncker nowinarjam. Po informacijach medijow chce britiska premierministerka Theresa May Europsku uniju prosyć, wustup Wulkeje Britaniskeje wo tři měsacy přestorčić. Poprawom chcyše kraj to 29. měrca činić, nima pak hišće žane schwalene zrěčenje.

Sudnistwo přećiwo Bayer

San Francisco (dpa/SN). Ćežka sudniska poražka němskeho chemiskeho koncerna Bayer: Sudnistwo USA w San Fran­ciscu je rozsudźiło, zo je glyfozat scho­rjenje Američana na raka zawinił. Glyfozat je wobstatk njerodź zaničowanskeho srědka roundup, z kotrymž bě muž wjele lět dźěłał. Za Bayer je pad wulce bri­zantny, dokelž móhł wusud směrodajny za dalše procesy a z nimi zwjazane hoberske sumy wotškódnjenja być. Dotal je 11 200 skóržbow ratarjow, zahrodkarjow a dalšich přećiwo koncernej dóšło.

Prěnjej woporaj pochowali

Unija: Nic wjac hač 500 wjelkow

srjeda, 20. měrca 2019 spisane wot:

Stuttgart (dpa/SN). Wobswětopolitiscy rěčnicy CDU a CSU w Zwjazku a zwjaz­kowych krajach žadaja sej razniše postupowanje přećiwo wjelkam. Němska trjeba złožujo so na Francosku rjadowanje na najwjace 500 wjelčich „indiwiduwow“, rěka w rezoluciji, kotruž su politikarjo unije w Stuttgarće wobzamknyli.

W Braniborskej wjelki hižo po zahrodach běhaja a bliža so zakładnym šulam, rjekny wobswětopolitiski rěčnik frakcije CDU w Braniborskim krajnym sejmje Dieter Dombrowski wčera w Stuttgarće. Wón nochcył za to zamołwity być, hdyž ludźo ćělnu škodu poćerpja. Po informacijach zwjazkoweho wobswětoweho zarjada je po wšej Němskej tuchwilu 750 wjelkow.

W rezoluciji sej wobswětowi politikarjo žadaja, přiwzać wjelka do hońtwjerskeho zakonja. Napadne zwěrjata měli hižo při „chutnych“ škodach třěleć. Wjelk je w EU kruće škitany. Jenož wosebje napadne zwěrjata smědźa hońtwjerjo třěleć. Zwjazkowe knježerstwo njeje so dotal dojednało, kak z wjelkami wobchadźeć.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND