12. januara před 75 lětami zahaji Sowjetska armeja na wuchodnej fronće sylnu wulkoofensiwu, kotraž sahaše wot Baltiskeho morja hač na Balkan. Wosom frontow Čerwjeneje armeje z 12,5 milionami wojakow nastupi do předposlednjeho wulkonadběha za wuswobodźenje a skónčenje Druheje swětoweje wójny w Europy. Poboku sowjetskeho wójska wojowachu 1. a 2. pólska armeja, 1. čěskosłowakski korps pod generalom Ludvíkom Svobodu, rumunske a bołharske wójsko, 600 000 bojownikow juhosłowjanskeje ludoweje armeje pod maršalom Jozipom Brozom-Titom a francoski lětarski połk „Normandie-Njemen.“ Jednotki sowjetskich a pólskich partizanow w Pólskej, słowakscy a čěscy wobrónjeni spjećowarjo w jich domiznje sowjetski nadběh mócnje podpěrachu.
Budyšin (SN/bn). Rjad „Wosebity koncert na spočatku lěta“ słuša mjeztym ke kruće etablěrowanym kulturnym wjerškam spočatk lěta. Hłowna organizatorka a zdobom stajnje tež jako hudźbnica sobu skutkowaca je z Barta pochadźaca pianistka Heidemarja Wiesnerec. Za takrjec slěborny jubilej – wšako wuhotuje rjad mjeztym 25. raz – je sej wona Ludwiga van Beethovena jako wosebite ćežišćo wuzwoliła. „Beethoven je mi prosće najlubši komponist. Wón je tak wjelestronski a chowa w swojich twórbach tójšto wulkich wuprajenjow. Dokelž swjećimy lětsa jeho 250. narodniny, mějach za dobru mysl, jeho z koncertom wosebje počesćić a sej zdobom swójske přeće spjelnić“, Wiesnerec powěda. Tak prezentuje wona na přikład „Trijo duchow“. „Kruch so jara derje hodźi. Hesło lětušeho koncerta dźě rěka ‚Wšěch dobrych duchow‘. Za nje sym so rozsudźiła, dokelž mam nadźiju, zo z dobrym duchom do noweho lěta startujemy a zo njech su nam dobri duchojo poboku – hladajo na to, štož so na swěće wšitko stawa.“
Z nowej internetnej stronu njeinformuje Chróstawska ewangelsko-lutherska wosada zajimcow wotnětka jenož wobšěrnje wo swojim hudźbnym pokładźe, wo 1732 twarjenych pišćelach Gottfrieda Silbermanna. Imageowy film, kotryž je Serb Rajner Nagel zhotowił, da barokny instrument tež zaklinčeć.
Chróstawa (SN/CoR). „Naša internetna strona bě mjeztym 20 lět, zastarska a hižo njeatraktiwna. Bě tuž trjeba cyłe internetne předstajenje wobnowić, štož je so nam skónčnje dźakowaneho spěchowanju přez Leaderowy program zešlachćiło“, wjeseli so Chróstawski cyrkwinski hudźbnik Lucas Pohle. „Fachowcy su nam poručili, nimo strózbych informacijow z imageowym filmom za Silbermannowe pišćele wabić, je zaklinčeć dać a takrjec apetit wuwabić, je woprawdźe dožiwić.“ Wupisanje zhotowjenja filma doby z Radworja pochadźacy Rajner Nagel ze swojej firmu „ostwärts-film“. „To nas wězo wosebje zwjesela, wšako bydli wón njedaloko cyrkwje w Chróstawje. Bě to woprawdźe rjane zhromadne dźěło“, podšmórny mjeztym dźesać lět we wosadźe skutkowacy Pohle. Něhdźe wosom mjeńšin dołhi wabjenski film je.
Zaso je so nowe lěto započało. Lětoličba je hinaša, na čož dyrbiš so najprjedy raz zwučić, hewak pak so ničo wulce změniło njeje. Hdyž njebychu ludźo silwester po tysacach rakety do njebja třěleli a kaž cybnjeni praskali, drje přechod ze stareho lěta do noweho ani pytnył njebych.
Před 30 lětami bě to tu hinak. Tehdy bě z nowym lětom zwjazane njesměrne, haj swět spowalace přeměnjenje. Tak zapisa basnik, spisowaćel a publicist Benedikt Dyrlich 14. februara 1990 do swojeho dźenika: „Dale wjele euforije a nadźije, skepsisy a pohłušenosće. Wšo naraz. Wšo pod běžnej wotměnu a wšědnymi změnami. Jónu tak, potom zas hinak a znak.“
Zapisk je z mnohimi dalšimi wozjewjeny w druhim zwjazku jeho dokumentariskeje awtobiografije „Doma we wućekach“, kotryž je loni w nowembrje w Ludowym nakładnistwje Domowina wušoł. Wotbłyšćuje wosebitu situaciju w dźeń a bóle rozpadowacej Němskej demokratiskej republice po politiskim přewróće.
Do prašenja, što sorbian street style, potajkim tajke něšto kaž serbske nadróžne wuměłstwo, poprawom je, měli sej wopřijeće dokładnišo wobhladać. Street style wopisuje wašnje wustupowanja, zjimace rozdźělne hibanja subkultury. To woznamjenja w prěnim rjedźe modu kaž tež jej přisłušace akseswary, móže pak tež prosće zasadne žiwjenske nastajenje wotbłyšćować. W tym padźe dźě přećiwo tomu, štož často mainstream mjenujemy. Zo tajkele nastajenje runja modźe tohodla nihdy srjedźišćo towaršnosće njedocpěje, njeje prajene. Najznaćiši přikład w tym zwisku je drje britiska designerka Vivienne Westwood, kotraž je dźensa – poprawom z punka pochadźaca – swětosławna wuhotowarka drastow.
Ewangelsko-lutherska wosada Chróstawa je njedawno choralowu knihu wudała. Pozadk je wosebitosć sakskich historiskich pišćelow, ke kotrymž słušeja tež tamniše z dźěłarnje Gottfrieda Silbermanna (1683–1753).