Napoleon Bonaparte
Myto Wojerecam
Drježdźany (SN/bn). Lětuši lawreaća sakskeho myta za kulturne kubłanje „Kultur.LEBT.Demokratie 2019“ su towarstwo Kulturna fabrika Wojerecy, powšitkownowužitna tzwr Societaetstheater Drježdźany, kwartěrowy management Prohlis a Kamjeničanske towarstwo ASA-FF. Sobotu je dr. Eva-Maria Stange (SPD), statna ministerka myto wupisowaceho sakskeho ministerstwa za wědomosć a wuměłstwo, institucijam po 2 500 eurach dotěrowane wuznamjenjenje přepodała. Wosebite myto a 1 000 eurow spožčichu kubłanskemu a kooperaciskemu projektej akterow z Torgauwa, Delitzscha a Püchauwa „Hódnota swobody“.
Wojerowčenjo su ze swojej inscenaciju „Město rejuje: Manifest“, stawizny města wot lěta 1950 hač do dźensnišeho scenisce wotbłyšćowace, „palace prašenje wizije solidariskeje, sebjewědomeje a swětej napřećo wotewrjeneje domizny towaršnosći spřistupnili“, rěka we wopodstatnjenju jury.
Dohromady 72 rozdźělnych iniciatiwow resp. towarstwow je so na wubědźowanju wobdźěliło. Jeničke łužiske přinoški běchu nimo hry Kulturneje fabriki Wojerecy namjety z Połčnicy, Njedźichowa, Wjelećina a Lubuša.
Maks Rječka
Wo škleńcach a hosćencach
Do zajimaweje wustajeńcy w domizniskim muzeju pohladnjene
Njeswačidło (ML/SN). Něhdźe 200 piwowych, winowych, palencowych a dalšich škleńcow za gastronomiju wuhlada wopytowar noweje wustajeńcy w Njeswačanskim domizniskim muzeju. Wone pochadźeja z minjenych sto lět, wosebje pak z NDRskeho časa, tak tež wabjenski plakat „Štóž piwo pije, pomha ratarstwu“. Nimale 180 škleńčanych eksponatow je najenk Njeswačanskeho Knježeho hosćenca David Härtel za přehladku přewostajił. Jeho staršej staj gastronomaj, a mać ma nětko hišće hosćenc w kupjeli w Nižej Wsy. David Härtel měješe tuž hižo zahe zwiski k škleńcam z korčmow, kotrež je jako młodźenc zběrać započał. Šěsć lět mjeztym wón Knježi hosćenc wosrjedź Njeswačidła wot gmejny wotnaja. Wot kónca minjeneho lěta je wulki lokal z korčmu, žurlu a přenocowanjemi jenički w Njeswačidle, wšako stej Wjesny hosćenc a lodowa kofejownja při haće zawrjenej. Jenož w lětnim času móžeš lodowu kofejownju w parku hišće wopytać.
Weimarska wustawa płaćiwosće nabyła
14. awgusta 1919 je Weimarska wustawa, prěnja demokratiska w Němskej, płaćiwosće nabyła. Tři dny do toho bě ju reichski prezident Friedrich Ebert (SPD) na durinskim hrodźe Schwarzenburg podpisał. Weimarska wustawa bě wot lěta 1919 do 1933 zakładny zakoń a zakład prěnjeje němskeje republiki. W njej běchu wudobyća Nowemberskeje rewolucije zakótwjene. Wustawa bě pomjenowana po prěnim městnje schadźowanišća Narodneje zhromadźizny, wušłeje z wólbow 19. januara 1919, kotrež wotměchu so pod terorom konterrewolucionarnych wobrónjenych korpsow. Wot 421 zapósłancow, mjez kotrymiž běchu prěni raz wjacore žónske, bě 236 z byrgarskich stron kaž Narodnokonserwatiwneje strony, Němskeje demokratiskeje strony (DDP) a Centruma. Socialdemokraća (SPD) běchu ze 163 zapósłancami a Njewotwisni socialdemokraća (USPD) z 22 politikarjemi zastupjeni.
Prěni prezident bě předsyda SPD Friedrich Ebert, šef prěnjeho knježerstwa socialdemokrat Philipp Scheidemann. Tón bě 9. nowembra 1918 w Berlinje republiku wuwołał. Knježerstwo bě koalicija ze stronow SPD, DDP a Centruma.
„Powědkowy raj“ rěka nowa wustajeńca, kotruž su wčera w ...
Nětko Kaponica w srjedźišću
Turistifikacija serbskeje kultury
Mjeztym druhi raz wotmě so njedawno mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow-sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. Pjatnaće referentow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotre z nich w małym serialu (5) předstajamy.
Kotre faktory běchu turistifikaciji delnjoserbskeje kultury wot lěta 1860 do 1945 polěkowali a štó bě na tym wobdźěleny? Štó je kak turistiski produkt z delnjoserbskeje kultury wuwił? Běchu to ludźo z periferije abo z centruma? Kotre institucije, zwjazki a towastwa su załožili? Kotre srědki su wužiwali, zo bychu wšědne žiwjenje k turistiskej atrakciji sčinili? Jako historikarka sym so w doktorskim dźěle na Krakowskej uniwersiće kaž tež w Choćebuskim Serbskim instituće z tajkimi a hinašimi prašenjemi zaběrała.
Wuměłstwo na swětowym niwowje
Hudźbny festiwal „Lípa Musica“ je mjeztym hižo 17 lět zaruka wuměłstwa na najwyšim niwowje. Za mjeztym 18. zarjadowanje planuje Českolípske towarstwo za duchownu kulturu Arbor dohromady 22 koncertow na cyłkownje 18 hrajnišćach w Liberecskim kraju a Hornjej Łužicy.
Česka Lípa (SN/bn). Zazběh festiwala tworitej koncertaj „W swětle měsačka“ swětosławneho cyłka Prague Cello Quartet. W rozwalinje Oybinskeje klóšterskeje cyrkwje prezentuja hudźbnicy zapřichodnu sobotu twórby mjez druhim Petra Iljiča Čajkowskeho, Claudea Debussyja a Antonína Dvořáka. Program wopřijima tež adapcije filmoweju komponistow Ennija Morriconeho a Johna Williamsa kaž tež islandskeje wuměłče Björk.
Dalše hornjołužiske stacije festiwala su Wostrowc (Ostritz), Wulki Šunow (Großschönau) a Žitawa, hdźež předstajištej na přikład renoměrowany ansambl Tiburtina „Hudźbu srjedźowěkowskich klóštrow“ na historiskich instrumentach a k najwuznamnišim čěskim ćělesam toho razu słušacy dźěćacy chór Severáček z Libereca přerěz swojeho repertoira a prapremjeru „Magnifikat“ Petra Koronthályja.
