Wuměłski projekt namołwja

Mittwoch, 29. August 2018 geschrieben von:
Při groblach njedaloko błótowskeho Raduša steji wot najnowšeho wuměłska twórba­. Berlinski wuměłc Gregor Kampitz bě tam „Łžicu“ z pomocu Radušanskeho wuměł­stwoweho towarstwa stajić dał. Twórba symbolizuje wobswětowe škody, kotrež­ je čłowjek sam zawinił, kaž na přikład zerzawu wodu Sprjewje. Přichodne generacije­ dyrbja „poliwku wulaptać“. Tutón namołwjacy wobraz chcedźa nimo­jěducym čołmikarjam posrědkować. Financował je wuměłski projekt Torsten Seidel, mějićel hotela „Radušanski přistaw“. Foto: Peter Becker

Trajne předewzaća steja w srjedźišću filmowych projektow towarstwa Sukuma­ Arts. Dwaj dnjej je nětko team z režiserom Thomasom Frickom w Njebjelčicach nahrawał.

Njebjelčicy (SN/MiR). „Nas zajimuja wosoby, kotrež z přeswědčenja, ze zmuži­tosću a widom do přichoda sej trěbny pohlad za mjezy zwaža“, rozłožuje Anne Schuster z Drježdźanskeho towarstwa Su­kuma Arts, „chcemy zhonić wotmołwy ze wsow a městow na globalne pra­šenja. A tajke, toho smy sej wěsći, na­makamy w Njebjelčanskej gmejnje.“ Pod hesłom „Change by design not by desaster“ staji sej towarstwo lětsa stawizny wo hibanju w hospodarstwje do fokusa. „Při tym nas wosebje zajimuje, kak w gmejnach nimo zarjadnistwa puće kro­ča, kotrež su njewšědne.“ Z połdradnjowskeho nahrawanskeho materiala ma nastać třiminutowski pask, kotryž chcedźa w interneće pokazać a filmowym festiwalam za nominowanje poskićić. Zakład fil­­mo­weho projekta „Stories of Change“, kiž bu hižo wjackróć wuznamjenjeny a do kotrehož tež projekt Njebjelčicy słuša, je 17 zaměrow wo trajnosći, kotrež bě UNO w lěće 2015 wobzamknyła.

Jubilej twjerdeje hudźby při skale

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:

Nuknica (wj/SN). Dwacety raz wotmě so mi­njeny kónc tydźenja festiwal Nukstock při Nukničanskej skale. Towarstwo Baraka je sej k tomu zaso hudźbne sku­piny z tu- a wukraja přeprosyło. Najdlěši puć měještej cyłkaj Night Viper ze Šwedskeje a Cist z Ruskeje. Prěni mjenowany bě po měnjenju mnohich lětsa wuměłski wjeršk swjedźenja. Přijomne wjedro přiwabi něhdźe 700 fanow a słucharjow twjerdeje hudźby. Wulki dźěl z nich bě skerje z Hornjeje Łužicy, ale na stanowanskej łuce běchu tež awta na přikład z Hamburgskim čisłom widźeć.

Swjedźeń prěni raz samostatnje

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:

Budyšin (CS/SN). Tójšto lět wotměwaše so Budyski klankodźiwadłowy swjedźeń paralelnje k swjedźenjej Stareje wodarnje. Tón pak Tilo Rosjat po 25 lětach w tej formje hižo organizować nochcyše. Město toho wotměje so přichodny kónc tydźenja nowy staroměšćanski festiwal.

Klankodźiwadźelnik Ekkehart Heute a Stefan Lehmann z Kamjentneho domu, organizatoraj klankodźiwadłoweho swjedźenja, chcyštaj pak jón znowa posledni kónc tydźenja w awgusće přewjesć. Rozsud wopokaza so minjenu so­bo­tu a njedźelu jako prawy. Přetož wo­pytowarjo přichadźachu kaž zwučene na teren pod Karasekowej wěžu. Wulcy a mali lubowarjo klankodźiwadła móžachu so wot kašpora a jeho přećelow wobkuzłać dać. Hosćićel Ekkehart Heute předstaji znate Budyske powědki w cyle nowym šaće. Wón so wjeseleše, zo klankodźiwa­dło tež dźensa hišće młodu generaciju fascinuje, byrnjež elektroniska konkurenca wulka była.

„Krjudowana Łužica“

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:
W Jabkenicach pola Mladeje Boleslavy wotmě so 27. awgusta 1933 swjedźeń k prawam narodnych mjeńšin. Na zarjadowanju porěčeštaj tež čěskosłowakski zakitowanski minister Bohumír Bradáč a starosta župy čěskeho sokoła Josef Maštál­ko. Tón bě organizator prózdninskich lěhwow ze serbskimi dźěćimi wot lěta­ 1920. W lětach 1930, 1931 a 1932 běch­u požadane lěhwa w Jabkenicach. Po nastupje nacijow w Němskej pak wuńdźe wot ministerstwa kubłanja z Berlina w meji 1933 wukaz, zo njesmědźa serbske dźěći hižo do Čěškeje. Přećiwo tomu 27. awgusta w Jabkenicach protestowachu. Na fotografiji je widźeć, kak dźerži serbska młodostna w katolskej drasće plakat z tekstom „Mučená Lužice“ („Krjudowana Łužica“). Nošerka bě prawdźepodobnje Monika Bjeńšec z Chrósćic. Wona bě so hižo do toho nimo Jurja Měrćinka a Česława Lěski jako kubłarka w lěhwje přizjewiła. Po Druhej swětowej wójnje běštej 1945 a 1946 znowa wjetšej lěhwje w Jabkenicach, zarjadowanej wot Towarstwa přećelow Serbow, statnych organow čěskeho Sokoła. (Přisp.: Awtor spomnjeća ma mjena wšěch wobdźělnikow 1931, 1932 a 1946). Mikławš Krawc

Kóždemu swoju šansu

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:
Hižo zaso Njebjelčicy, tajke běchu reakcije na připowědź, zo tam filmowy team nahrawa. Ja pak praju, derje tak. Kóžda komuna ma prawo na to, swoje ideje z wobydlerjemi a na jich dobro – wosebje za při­chodne generacije – zwoprawdźić a je zjawnje šěrić. Je trjeba, zo wjesnjanosta a gmejnska rada nitki hromadźe wjedu. To so w Njebjelčicach radźi. A to móže zjaw­nosć wědźeć. Medijowy projekt Sukuma Arts šěri mysle wo tym, kak kedźbliwje zamóže čłowjek z přirodu wobchadźeć. Tema­­ to, kotruž w tamnišej gmejnje zwoprawdźeja a kotraž nas wšitkich nastupa. Tři minuty filma maja na kóncu wo tym powědać. Za to je team městnosće a ludźi, kotřiž jón tam přewodźachu, dokładnje zapopadnył. Silvio Reinecke a mnozy dalši to začuwachu. Kameraludźo su nawodu twarskeho zawoda Reinecku filmowali, kiž jim roz­ło­ži, što ze starymi woknami a cyhe­lemi činja. Jenož jedyn přikład to na dobro wšěch a přichoda. Milenka Rječcyna

Chór Budyšin na Čornoboze spěwał

Montag, 27. August 2018 geschrieben von:
Njewšědne zynki skićachu so wčera pućowarjam na Čornoboze. Elmar Laduš, kiž zhromadnje ze swójbnymi tamniši hórski hosćenc wobhospodarja, bě sej chór Budy­šin přeprosył. A tak sćěhowachu hosćo spodobny program ze serbskimi a mje­zy­na­rodnymi spěwami a zhonichu připódla tu abo tamnu zajimawostku dokoła­wokoło Čornoboha. Tak njebě pućowanje na horu wčera jenož wočerstwjace, ale toho­runja powučne. Koncert chóra zarjadowaše so do poskitkow kołowokoło Dnja Hornjeje Łužicy, na kotrymž ma so na załoženje zwjazka šesćiměstow 21. awgusta 1345 spominać. Foto: Jurij Helgest

Budyšin (SN/JaW). „Doma we wućekach 1“ je prěni dźěl noweje knihi basnika, spisowaćela, publicista a žurnalista Benedikta Dyrlicha, kotruž je wčera wječor w Budyskej Smolerjec kniharni za­jimowanemu publikumej předstajił.

Lektor Pětr Thiemann wuzběhny publikaciju jako „wosebitu knihu“. Jednaćelka Ludoweho nakładnistwa Domowina, kotrež knihu wuda, Marka Maćijowa dźakowaše so Dyrlichej předewšěm za to, zo „je zmužitosć měł zjawnosć do swojeho žiwjenja hladać dać“. Zdobom zwurazni jednaćelka LND wjeselo nad tym, zo je prěni dźěl awtobiografije po dlěšim času přihota wušoł. Nimo toho móžeše wozjewić, zo předleži nowostka paralelnje tež hižo jako e-book, kotryž móža sej zajimcy kupić a na mobilnych nastrojach abo kompjuteru čitać.

Pokłady časoweje kapsle

Donnerstag, 23. August 2018 geschrieben von:

Wobsah kule Bukečanskeje cyrkwineje wěže nachwilnje widźeć był

Wot apryla wobnowjeja wěžu Bukečanskeje cyrkwje. Wosebje třěcha trjebaše nuznje nowu koporowu hawbu. Zo móhli ju připrawić, su twarjenje hač do kónca meje dospołnje zaróštowali, stare pokryće kaž tež na wjeršku wěže montowanu kulu a wjertawku wotewzali. Tajka tež knefl mjenowana kula – w Bukecach je to skerje sudźik – je zwjetša zdobom časowa kapsla. Twarcy běchu w zašłosći z toho wuchadźeli, zo je tradicionelnje najwyši dypk wsy resp. města idealny, zachować a składować historiske dokumenty a artefakty. Na te wašnje škitane je zrědka wuhladaš, chibazo jón zaso raz saněruja. Tak mějachu zajimcy lětsa dwaj měsacaj přiležnosć, sej w cyrkwi wustajene potajnstwa kule wobhladać. Bukečanski farar Thomas Haenchen bě wšitko, štož je w njej namakał, rjadował a zjawnosći we witrinach spřistupnił.

Film wo Gundermannje w kinje

Donnerstag, 23. August 2018 geschrieben von:
Film wo łužiskim spěwytwórcu Gerhardźe Gundermannje w režiji Andreasa Dresena je wot dźensnišeho tež w Budyskim a we Wojerowskim kinje widźeć. Takrjec premjeru w domiznje dožiwi nimale 160 zajimcow minjenu njedźelu we Wojerecach, hdźež předstajichu pask w Kulturnej fabrice. Jara prašana partnerka za interviewy bě wudowa Conny Gundermann (na foće srjedźa). Wo filmje powědachu publikumej nimo njeje tež za hudźbu zamołwity Jens Quandt, znaty filmowy kritikar Knut Elstermann, dźiwadźelnica Anna Unterberger, kotraž bě rólu Gundermannoweje mandźelskeje Conny přewzała. Foto: Gernot Menzel

Neuheiten LND