Čěski žurnalist zajimcam serbsku rěč spřistupnjał
Před něšto dnjemi dóstach zrudźacu powěsć, zo je 16. winowca wuběrny čěski žurnalist, spisowaćel, přełožowar a přećel Serbow Luboš Příhoda (rodź. 1934) zemrěł.
Mjeno Příhody jako žurnalist je zwjazane předewšěm z lětom 1968. Tehdy wudawaše wón w Liberecu wot 21. do 28. awgusta dwójce wob dźeń nowinu Svobodný Vpřed (Swobodne Doprědka), w kotrejž pisaše přećiwo wobsadźenju Čěskosłowakskeje přez sowjetske a dalše wójska Waršawskeho pakta. Tohodla njemóžeše pozdźišo lěta dołho w medijach dźěłać a tež ničo pod swojim mjenom publikować. Před někotrymi lětami je wón swoje dopomnjenki na tutón čas spisał a w dwěmaj knihomaj wudał.
Za Serbow a jich kulturu započa so Příhoda intensiwnje zajimować, jako započach před lětami sobu dźěłać na přihoće wobsaha jara reprezentatiwnych zběrkow Koła Liberecskich awtorow (KAL), kotrymž rěkaja Kalmanach. Jako wón zwěsći, zo móžu jemu něšto wo Serbach poskićić, so jara zwjeseli. A tak bě nimale w kóždym wudaću Serb z přinoškom z Łužicy zastupjeny: Hanka Krawcec, Beno Budar, Ingrid Hustetowa a dalši.
Ludowa literatura wažny stołp serbskeje kultury
Budyšin (SN/bn). „Zornjatka na puću“ je zběrka z basnjemi, prozu a spěwami Róžeńčan kružka pisacych. Po wuspěšnej knižnej premjerje njedawno w Róžeńće předstajichu w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłu antologiju wčera w Budyskej Smolerjec kniharni.
Annett Šołćic powita dwaceći hosći a přepoda słowo za knihu zamołwitemu lektorej Pětrej Thiemannej. „Tele wudaće je wuraz česćownosće nad ludowej literaturu, kotraž je wažny stołp našeje kultury. Wona rěči z wutroby a swědči wo wjeselu“, Thiemann zjimaše, dźakujo so wudawaćelej Benej Budarjej kaž tež jeho mandźelskej Ludmili za jeju dźěło.
Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU, 2. wotprawa) je ...
Z łužiskim poćahom tworił
Dóstali smy zrudźacu powěsć, zo je komponist, aranžer, chórowy a orchestrowy nawoda, hudźbnik, čłon Zwjazka serbskich wuměłcow Hans Hütten 20. oktobra po ćežkej chorosći zemrěł.
Hans Hütten narodźi so 23. měrca 1943 w sakskim Nossenje. Na Hudźbnej wysokej šuli „Carl Maria von Weber“ w Drježdźanach je předmjet trompetu studował. Jeho powołanske wuwiće zahaji so 1964 w orchestrje Choćebuskeho dźiwadła.
Wot lěta 1985 dźěłaše jako swobodnopowołanski komponist a je wobšěrnje a mnohostronsce tworił. Wuznamny podźěl toho běchu kompozicije z jasnym hudźbnym a tematiskim poćahom k Łužicy. Předewšěm je so Hans Hütten wuměłsce serbskim hudźbnym tradicijam přiwobroćił. Mnohe jeho twórby namakaš w repertoirje nahladnych serbskich solistow a zynkoćělesow.
Čitajće w nowym rozhledźe (26.10.18)
28. meje 1893 narodźi so w Bórkowach basnica a nowinarka Mina Witkojc, kotraž zemrě 11. nowembra 1975 w Popojcach. Přichodne wudaće Rozhlada wěnuje jej wjacore přinoški. Přihotujo wustajeńcu wo Minje Witkojc je so wjednica Bórkowskeje domizniskeje stwy Bärbel Schubertowa započała za dotal mało wobkedźbowane hudźbne tworjenje Witkojc zajimować. Přehlada w Serbskim kulturnym archiwje sep rukopisnych spěwnych kompozicijow a napisa swoje wobkedźbowanja za Rozhlad. Pětš Janaš je basnje ze zběrki „K swětłu a słyńcu“ z lěta 1955 z prjedawšimi wersijemi přirunował a zwěsća, zo je so w knižnym wudaću křesćanska mysl narunała ze socialistiskej. Wo tym čitaće w přinošku „Zhubjeny ‚Bog‘ w Mininych basnjach“. Wo dalšich, drje nic cyle chutnych, nowinkach wo basniskich stykach Miny Witkojc rozprawja spisar w Rozbladźe, lóštno-satiriskim kućiku časopisa.
Wid na Łužicu
Choćebuz (SN/bn). Z rjadom „Heimat – Domownja – Domizna“ wuhotuja zarjadowarjo 28. filmoweho festiwala Choćebuz (FFC) wot 6. do 11. nowembra Łužicy wospjet wosebity forum. Kóždolětnje wuzwoleja sej za tutu sekciju specifiski wodźacy motiw. „Po industriji, maćeršćinje a tradiciji wěnujemy so nětko změnje“, rozłoži kuratorka dr. Grit Lemke. Přikład je jej dokumentacija „Hdyž hakle rejujemy“, kotraž na festiwalu prapremjeru dožiwi. W njej wobswětleja Dirk Lienig, Dirk Heth a Olaf Winkler woteběracu ludnosć we Wojerecach.
We wobłuku hommage pokazaja Bernharda Sallmannowu „Łužisku trilogiju“, w kotrejž přewodźa awstriski režiser „zranjenu a zdobom zakuzłanu krajinu“. Nimo toho prezentuja krótkofilm „Park Pückler Machuba“ a nowu twórbu Sallmanna „Spreeland – Fontane“.
Z wudobywanjom brunicy a wuskutkami toho zaběrataj so korutanski wuměłc Karl Vouk w seriji „Přiroda_Přiroda“ a němy film Carla-Ludwiga Acháza-Duisberga „Rozbuchanski bager 1010“ z lěta 1929. Serbske přinoški su wot Tonija Bruka, Maje Nageloweje a Isy Micklicojc. Andrina Mračnikar budźe wosebity hósć zetkanja łužiskich filmowcow.
Nowy internetny portal přistupny
Serbski institut swoje rěčne posłužby w interneće rozšěrja. Dotalnemu wobšěrnemu portalej www.delnjoserbsce.de přidruža so nětko www.hornjoserbsce.de.
Budyšin (SN). Rěčespytny wotrjad Serbskeho instituta je nowy internetny portal www.hornjoserbsce.de online stajił. Wón ma podobnje kaž delnjoserbska strona dolnoserbski.de zhromadźić wšelake informaciske resursy wo hornjoserbšćinje, kaž slědźenišćo zdźěli.
Filmowča a jeje hłowna akterka
Budyske „lawy“ pytaja lawreata Myta Kaeublera
Budyšin (SN/bn). Klětu chce Budyski Lionsowy klub (LC) druhi raz Myto Kaeublera spožčić. Z wuznamjenjenjom počesća jednotliwcow, skupiny, towarstwa, iniciatiwy abo projekty, kiž so w regionje na wusahowace wašnje na polu sporta, kultury abo zhromadneho žiwjenja angažuja. Myto je z 5 000 eurami dotěrowane. Dobyćer dóstanje sumu pod wuměnjenjom, zo pjenjezy po swojej woli powšitkownowužitnje zasadźi. Na swojej nowinarskej konferency zawčerawšim we foyeru Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła předsydstwo kluba na to skedźbni, zo hišće hač do 9. nowembra namjety za wuznamjenjenje přijima. Wšitcy wobydlerjo regiona su woprawnjeni je zapodać. Dr. Jana Šołćina wuraznje wuzběhny, zo bychu so „jara nad tym wjeselili, bychu-li so tež Serbja wobdźělili“. Wotpowědne formulary namakaja zajimcy na internetnej stronje LC. Hač do kónca lěta jury namjety pruwuje, na swojim nowolětnym přijeću 8. januara w NSLDź chce LC lawreata zjawnje předstajić. Myto – nimo pjenjez tež bywšeho Budyskeho měšćanostu dr.
Beneficny projekt bjez serbskich wobdźělnikow
Budyšin (SN/mwe). Druhi króć přihotuje Budyski Kamjentny dom adwentny koncert „Swinging Santa“ jako zhromadny beneficny projekt z Budyskimi dobroćelskimi klubami, kaž su to Rotary-klub, Lionsowy klub a měšćanski klub Leo. Za to přewjedźechu w sociokulturnym srjedźišću zwučowanski tydźeń, na kotrymž wobdźěli so wot 13. do 19. oktobra něhdźe 30 instrumentalistow a spěwarjow w starobje dźesać do 18 lět z města a wokoliny. W srjedźišću třoch beneficnych koncertow wot 30. nowembra do 2. decembra steji kaž loni za „Swinging Santa“ zestajana bigband. Kaž nawoda projekta a jednaćel Kamjentneho domu Torsten Wiegel zdźěli, móža so Budyšenjo a hosćo na wosebite, haj jónkrótne zarjadowanje wjeselić.
