Jan Wornar
Kulojte blido republiki dźěłać započało
7. hodownika 1989 zahaji na iniciatiwu Zwjazka ewangelskich cyrkwjow NDR kulojte blido republiki w Berlinskim Dietricha Bonhoefferowym domje swoju jara wuznamnu skutkownosć. „Wažne za nas je, zo wšitke politiske mocy kraja móžnosć dóstanu, runoprawnje sobu dźěłać na zwoprawdźenju zakładnych prašenjow wobnowjenja towaršnosće. Čas chwata“, wuzběhny tehdy wyši cyrkwinski rada Martin Ziegler. Zhromadnje z ewangelskimi cyrkwjemi kraja běštej tež Berlinska biskopska konferenca romsko-katolskeje cyrkwje a Dźěłowe zjednoćenstwo křesćanskich cyrkwjow NDR na schadźowanje za kulojtym blidom přeprosyłoj. Kaž Martin Ziegler rjekny, ma mjeno schadźowanišća być symboliske za duch wuradźowanjow. Ewangelski farar a kěrlušer Dietrich Bonhoeffer zawjazuje, so politiskej a towaršnostnej zamołwitosći njewuwinyć.
Šulerjo knihu předpołoža
Budyšin (SN). Pod hesłom „Schadźowanka zwěrjatow“ předpołoža šulerjo Ralbičanskeje wyšeje šule prěnju swójsku knihu. We wobłuku projekta „Naša serbska kniha“ su šulerki a šulerjo 7. lětnika nowe serbske fabule we wučbje sami spisali a ilustrowali a pozdźišo cyły proces nastaća nowostki sobu přewodźeli. Nětko je wona w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła.
Kniha změje štwórtk w Konjecach premjeru a je w Serbskej wyšej šuli Ralbicy na předań.
„Statistika słuša do wědomostneje literatury“
Budyšin (SN/bn). Wosebita knižna premjera na njewšědnym městnje – tak hodźała so wčerawša prezentacija „Statistiki łužiskich Serbow“ Arnošta Muki w Muzeju Budyšin zjimać. „Wjeselu so, zo sće dźensa wšitcy přišli, zo bychmy zhromadnje 133 lět zapozdźenu premjeru swjećili a tak jednu z najbóle wusahowacych wosobinow łužiskeje wědomosće počesćili“, powita wudawaćel w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłeje publikacije dr. Robert Lorenc něhdźe dwaceći zajimcow. „Kniha Muki je centralne žórło za łužiske stawizny na proze industrializacije a słuša poprawom do wědomostneje literatury Němskeje. Dotal wšak to předewšěm tohodla móžno njebě, dokelž žaneje němskeje wersije njebě“, Lorenc mysl za swojim přełožkom rozłožujo podšmórny. Zo je so zhromadnje z LND za muzej jako zarjadnišćo rozsudźił, ma za njeho konkretnu přičinu: „Łužica je dwurěčna kónčina. Wěcy, městnosće a často tež wosoby maja tu dwě mjenje. Swět je takrjec w dualu. Zo bychmy sej to wuwědomili, pak dyrbimy hdys a hdys zwučene kruhi wopušćić.“
Žórło do přichoda
Wulke wočakowanja hišće přetrjechene
Budyšin (CRM/SN). Wupředate běše wčerawše zarjadowanje w Budyskej Röhrscheidtowej bašće, na kotrymž čitaše Gabriela Marija Šmajdźina basniske twórby před pjeć lětami njenadźicy zemrěteje Marje Krawcec. Tworićelski spis něhdyšeje delanskeje wučerki je dosć wobšěrny. Jeje basnistwo njeje wšak ludowe w prawym zmysle słowa, je pak wuraz ludu w našej dobje. Wona njekonstruowaše, ale wužiwaše njekomplikowany stil žiweje rěče, štož sčini jeje basnistwo popularne. Dźiwadźelnica Gabriela Marija Šmajdźina bě z njej spřećelena a přewza tuž rady čitanje wubranych tekstow. A běše přez cyły čas tež pytnyć, kak zamó, znajo wašnje myslenja spisowaćelki, je připosłucharstwu awtentisce posrědkować. Tak poskići so zdobom lekcija, kak hodźi so přistup k literaturje, předewšěm k lyrice, z połnym zanurjenjom do wosobiny docpěć. Předstajiła je Gabriela Šmajdźina wujimki z basniskich zběrkow „kraj před špihelom“, „bosy přez šćernišćo“ a „sudźeńca wosrjedź dwora“. Dale čitaše powědku „Husličkar pod třěchu“.
Wučbu wudospołnić a powšitkownu wědu šěrić
Budyšin (SN/bn). Wosebity poskitk Serbskeho ludoweho ansambla su předstajenja wuzwolenych produkcijow za šulerjow. Wčera je něhdźe 150 młodostnych 10. do 12. lětnika Serbskeho gymnazija Budyšin (SGB) inscenaciju „Za Marju – Wosrjedź nocy“ dožiwiło. Dźensa předstajichu rejwanski kruch samsnej ličbje šulerjow z Biskopičanskeho Goethoweho a Budyskeho Melanchthonoweho gymnazija. SLA chce z poskitkom młody publikum za hudźbu a balet zahorić, wučerjo maja jón za „předmjety přesahowace, powšitkownu wědu šěrjace wudospołnjenje wučby“, kaž SGB zdźěla.
Čěscy šulerjo ze serbskej lyriku
„Film je wuslědk procesa“
Młodej Serbowce stej ze swojim debitom hłowne myto wubědźowanja Łužiskeje filmoweje přehladki dobyłoj
Sofija Cyžec a Luisa Nawkec stej hłowne myto lětušeje Łužiskeje filmoweje přehladki dobyłoj. Jury přizna jimaj wuznamjenjenje za pask „Smy“. Dwanaće mjeńšin trajaca produkcija portretuje pjeć wosobinow, rozestajacych so z prašenjom za swojej identitu a što za nje rěka, Serb być.
„Wuznamjenjenje je naju njesměrnje překwapiło. Sprawnje prajene přeco hišće tak prawje njewěrju, zo smój myto dobyłoj. Wšako bě wubědźowanje woprawdźe sylne, telko rozdźělnych, dobrych filmow su tam pokazali! Sama njebych wědźała, kajku produkciju bych wuzwoliła“, Sofija Cyžec powěda.
Wot podawka k podawkej
Z„Łužycu“ po lěće
Choćebuz (SN). „Anka, ty brune wócko – Serbske a druge słowjańske ludowe spiwy“ rěka nowa CD chóra Łužyca a duwa Słowjańske barwy, kotruž je Załožba za serbski lud nětko wudała.
Spěwny cyłk Łužyca wobsteji dlěje hač 25 lět a je ze swojim wobstajnym skutkowanjom, wobšěrnym repertoirom a wysokim wuměłskim niwowom dźensa najwuspěšniši delnjoserbski chór. Duwo Słowjańske barwy – Lubina Žurec-Pukačowa a Jaroslav Pukač – je hižo před 15 lětami prěnje razy wustupowało. Na wšelakich zarjadowanjach hrajetaj a spěwataj delnjo- a hornjoserbske, słowakske a dalše słowjanske pěsnje. Jeju swojorazne instrumenty su słowakska pastyrska fleta fujara, dudlawka a brumladło.
