22. Budyske lětnje dźiwadło přeproša znowa na woblubowanu dansku kriminalnu komediju, a to pod hesłom „Olsenowa cwólba wupućuje“. Jutře za tydźeń je premjera na Hrodźe planowana.
Budyšin (CS/SN). Dołhu nóc kulturow w Budyšinje 10. junija wuhotuje lětsa 15 zarjadnišćow, telko kaž hišće nihdy. Poprawom je jich hišće wjace, dokelž na někotrych městnach wjacore institucije zhromadnje wustupuja. Tak maja prěni króć tež zarjadnišća z wokrjesa składnosć, swoje poskitki předstajić. To płaći na přikład za Gersdorffski palais, w kotrymž Korzymska galerija Fox plastiki rězbarja Nanda Kallweita pokazuje. Tam pak je tež cityjowa galerija Brilke zaměstnjena. Nimo toho wobsedźer domu wodźenja po objekće poskića, kaž na wčerawšej nowinarskej konferency informowachu.
Dešno (mih/SN). Za Dešnjanskim domizniskim muzejom wotmě so minjeny kónc tydźenja časowa jězba do słowjanskeho srjedźowěka. Swójby w jednorej rubjanej a wołmjanej drasće, wojacy w brónidle, ale tež zemjenjo běchu tam swoje lěhwo natwarili. Jenož mało kročelow wopytowar trjebaše a bě nadobo wjace hač tysac lět wróćo w času, w kotrymž běchu woheń hišće z kamjenjom zakřesali, jako wrjećeno rejwaše, płat na krosnach tkać sej tójšto prócy žadaše a jědźny plan cyle hinaši wupadaše hač w dźensnišej kuchni.
Kaž hižo w minjenych lětach běchu sobuskutkowacy z cyłeje Němskeje, ale tež z Pólskeje, Čěskeje, Běłoruskeje a Danskeje, mjez nimi čěska skupina Skjaldborg kaž tež pólskej Drużyna Wojów Serbo-Łużyckich Bieloboh a Drużyna Byk. Dohromady 60 historiskich rjemjeslnikow je sobotu a njedźelu wopytowarjam srjedźowěkowske wašnje žiwjenja zbližiło.
„Nimale 2 000 ludźi je nas kónc tydźenja wopytało. Tež wjedrowy bóh bě nam přichileny“, wjeseleše so nawodnica Dešnjanskeho muzeja Babette Zenkerowa.
Wojerecy (CRM/SN). Na hudźbno-literarnej matineji, zarjadowanej stajnje njedźelu připołdnju wot Wojerowskeho wuměłstwoweho towarstwa na tamnišej hrodowej žurli, su wčera hudźbne miniatury z cyle swojoraznym powabkom prapředstajili.
Lyriska skica „Z kóždym skokom tři schodźenki“ bywšeho profesora matematiki Detlefa Seydela, kiž jako wuměnkar w Berlinje swój wuměłstwowy konik wuspěšnje dale pěstuje, běše Budyskemu komponistej Janej Cyžej nastork k nowej kompoziciji. Hudźba ma předležacemu tekstej wotpowědować, po tejle zasadźe je so serbski hudźbnik tež tónraz měł.
Štyri wot logisce myslaceho tekstarja na kruty dypk fiksěrowane štučki wotpowědnje inteligentnje hudźbnje přenjesć bě so komponistej na (zaso) frapěrowace wašnje poradźiło. Připosłucharstwo, z jara hibićiwym předsydu přećelskeho kruha Martinom Schmidtom na čole, wědźeše to, dosć koncentrowanje słuchajo, wotpowědnje hódnoćić.
Wjele rěči so lětsa wo kubłanju – we wobłuku nastorkow foruma iniciatiwnikow za Serbski sejm, kotryž wotmě so spočatk lěta, w zwisku z wobmjezowanej ličbu dorosta za wučerstwo abo hladajo na najnowše wobaranja přećiwo minimalnym ličbam šulerjow a lětniki přesahowacej wučbje serbšćiny w Delnjej Łužicy. Wšitke diskusije maja ze spěchowanjom serbskeje rěče a z městnami z jeje rewitalizaciju činić. Zo pobrachuje za poslednju porjadna strategiska koncepcija, na to wšelacy wědomostnicy a druzy akterojo hižo lěta dołho skedźbnjeja. Leoš Šatava podawa w zawodnym přinošku junijskeho Rozhlada swoje „Barcelonske impresije“ z mjezynarodneje konferency wo rewitalizaciji indigenych a minorizowanych rěčow. Z dalšimi přinoškami wěnuje so Rozhlad tworjacemu wuměłstwu, architekturje, basnistwu, dźiwadłu, hudźbje a politiskim hibanjam.
Čitajće rozmołwu z konkretnym wuměłcom Reinhardom Royjom, kotrehož twórby su tuchwilu w awstriskim Linzu wustajene.
Film je zanjechane dźěćo serbskeje kultury. Njeje so radźiło jón runoprawnje z tamnymi wuměłstwami tworjaceho wuměłstwa, hudźby a literatury etablěrować. To wšak njebě wotpohlad. Medialne poskitki mjeńšin maja so ze strukturalnymi wosebitosćemi rozestajeć. Politiske a financne wotwisnosće sadźeja wuměnjenja za medijowu produkciju. Hospodarsce njejsu filmy hladajo na małe wiki rentabelne. Film w serbskej rěči ma jenož mało publikuma. Němske podtitule móhli problem rozrisać, tak jednore pak to njeje, byrnjež němscy přihladowarjo synchronizaciju zwučeni byli.
Na spěchowanje pokazani
Bórkowy (SN/CoR). Dźesaty króć wotměja so swjatki na Bórkowskej hrodowej horje Błótowske bajowe nocy. 25 předstajenjow z wjace hač 1 000 sobuskutkowacymi a wjace hač 50 000 přihladowarjemi tam dotal wotměchu. Pod wuměłskim nawodom Statneho dźiwadła Choćebuz je so sydom inscenacijow wokoło legendarneho serbskeho krala w lětach 2006 do 2012 jako wjeršk regiona etablěrowało. Po dwulětnej přestawce zwaži so Bórkowska gmejna lěta 2015 na nowozapočatk ze Serbskim ludowym ansamblom. Wot toho časa stara so Jěwa-Marja Čornakec wo nowe powěsće a baje.
Na lětušich předstajenjach wot 3. do 5. junija při Bismarckowej wěži skónči so trilogija wo krónje serbskeho krala pod hesłom „Nadźija“. Ignac Wjesela z Chrósćic tam jako lajski hrajer sobu skutkuje. Štóž chce wědźeć, kak stawizna wuńdźe, dyrbi so do Delnjeje Łužicy podać, wšako ju lětsa w Mortkowje njepředstaja. W předprogramje budźe widźeć dźěćacy musical „Kara w kraju lutkow“ Franka Kosyka, kotryž je lěta 2012 w Choćebuzu prapremjeru dožiwił. Šulerjo Delnjoserbskeho gymnazija tam sobu hraja.