To a tamne (30.08.18)

štwórtk, 30. awgusta 2018 spisane wot:

Protestujo přećiwo zanjerodźenju přirody a nadměrnemu rybyłójenju je Wulkobritaničan Ärmelowy kanal po dołhosći přepłuwał. 48lětny Lewis Pugh je wčera po něhdźe 560 kilometrach swój zaměr Dover docpěł. Startował bě 12. julija na zapadźe Cornwalla. Po swójskich informacijach je wón prěni čłowjek, kiž je kanal na te wašnje přewinył. Poprawom płuwarjo Ärmelowy kanal na najwušim městnje přeprěčeja, mjez jendźelskim Doverom a francoskim Calaisom. Čara je tam runje 32 kilometrow dołha.

Wjace hač 20 000 ludźi je so we wuchodošpaniskim Buñolu na tradicionalnej tomatowej bitwje „La Tomatina“ wob­dźěliło. Kaž kóžde lěto poslednju srjedu awgusta su wobdźělnicy ze wšeho swěta něhdźe hodźinu dołho přezrawjene tomaty na so mjetali. Při tym přetrjebachu 145 tonow płodow.

Na rentowy paket so dojednali

srjeda, 29. awgusta 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wulka koalicija CDU/CSU a SPD je so wčera wječor na wobšěrny rentowy paket dojednała. Zwjazkowe knježerstwo chcyše hišće dźensa noworjadowanje wobzamknyć. Tak ma so hač do lěta 2025 rentowy niwow 48 pro­centow zachować. Přinoški k rentowemu zawěsćenju njesmědźa wyše być hač 20 proc. mzdy. Nimo toho ma so popłatk za bjezdźěłnostne zawěsćenje wo cyłkownje 0,5 proc. znižić.

Postawu Erdoğana zrumowali

Wiesbaden (dpa/SN). Město Wiesbaden je jako dźěl wuměłstwoweho festiwala nastajenu postawu turkowskeho statneho prezidenta Recepa Tayyipa Erdoğana wotstronić dało. Wěstota njebě hižo zaručena, město swój rozsud wopodstatni. Wohnjowi wobornicy su krótko po połnocy přijěli a z pomocu krana postawu zrumowali. Wčera wječor běchu so přiwisnicy a přećiwnicy Erdoğana při po­stawje raznje wurěčowali. Po słowach policije­ tajka agresiwna atmosfera přiběrajcy k namócnosćam wjedźe.

Sćelu wojakow za mjezu

Berlinska policija je dźensa znowa přećiwo jednej z arabskich wulkoswójbow postupowała. Něhdźe 40 zastojnikami přepyta w rańšich hodźinach bydlenje 18lětneho w měšćanskej štwórći Kreuzberg. Tukaja na to, zo je młodostny čłon arabskeho swójbneho clana falšowane pjenjezy rozšěrjał. Zastojnicy jeho zajachu a wzachu karton z dopokazami sobu. Hakle spočatk tydźenja běchu bydlenje wulkoswójby přepytali a dweju mužow zajeli. Jimaj wumjetuja wikowanje z drogami. Foto: dpa/Paul Zinken

Pozdatny wukaz zajeća w syći

srjeda, 29. awgusta 2018 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Wozjewjeneho po­zdatneho wukaza zajeća přećiwo jednomu z móžnych skućićelow w Kamjenicy dla chce sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) přepytowanske jednanje zahajić. Wozjewjenje dokumenta je chłostajomny njeskutk, rjekny wón dźensa sćelakej MDR. Zastupnik Kretsch­mera Martin Dulig (SPD) rěčeše wo njesłyšanym podawku. „Hdyž słyšu, zo je so wukaz zajeća z rjadow policije do kruhow prawicarskich ekstremistow dóstał, da mamy hoberski problem wobdźěłać.“ Wukaz zajeća wot wčerawšeho na wšelakich platformach kursěruje. Wón zdawa so awtentiski a wobsahuje mjez druhim cyłe mjeno podhladneho.

Chaoća ze wšeje Němskeje přijěli

srjeda, 29. awgusta 2018 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Po namócnosćach w Kamjenicy je sakski nutřkowny minister Roland Wöller (CDU) wo alarmowacych wobrazach rěčał. Na demonstraciju běchu chaoća a hooliganojo ze Sewjerorynsko-Westfalskeje, Nižosakskeje, Durinskeje, Berlina a Braniborskeje do Kamjenicy přijěli, Wöller wčera w Drjež­dźa­nach zdźěli. „To je přičina wěstotne naprawy přiwótřić“, wón připowědźi. Po­li­cajske naprawy w Kamjenicy měli rozšěrić. Prezident krajneje policije Jürgen Georgie w tym zwisku infor­muje, zo je policija hižo w běhu dnja ličbu wočakowanych demonstrantow na 3 000 podwojiła. Po informacijach Wöllera bě 1 500 demonstrantow přizjewjenych, přijěło je na kóncu 7 000, z nich 6 000 prawicarskich ekstremistow.

Wjetšina přećiwo přestajenju časa

srjeda, 29. awgusta 2018 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). We wobłuku cyło­eu­rop­skeho woprašowanja k lětnjemu časej je so po informacijach nowiny West­falenpost přemóžaca wjetšina wobdźělnikow přećiwo dalšemu přestajenju časnikow nalěto a nazymu wuprajiła. Nowina powołuje so na derje informowane kruhi. Wjace hač 80 procentow ludźi je přećiwo časowemu tam-a-sem. Mjez cyłkownje 4,6 milionami wobdźělnikow běchu­ wšak tři miliony z Němskeje.

Komisija EU nochcyše so na naprašowanje powěsćernje dpa k rozprawje wuprajić. Komisija bě po skónčenju wo­prašowanja jeničce ličbu wobdźělnikow wozjewiła, nic pak wuslědk. Po namołwje Europskeho parlamenta chce wona nětko pruwować, kak z časowym pře­sta­jenjom wobchadźeć, kotrež je po směr­nicach EU rjadowane. Komisija na to skedźbnja, zo nje­jedna so wo referendum, ale wo dobrowólne wothłosowanje. Wobdźěl­ni­cy móžachu zwuraznić, hač chcedźa časniki dale přestajeć abo nic. Jeli to nochcedźa, móžachu rjec, hač chcedźa radšo zymski abo lětni čas měć.

Ow, ja sym wćipny

srjeda, 29. awgusta 2018 spisane wot:
Na Budyskim dwórnišću hižo wjacore lěta był njejsym. Dokładnje pak so dopominam, kak jeho zachodna hala wupadaše, wšako běch srjedź 1980tych lět za čas wójska a pozdźišo jako student nastaj­nosći z Budyšina z ćahom po puću. Před wočomaj mam wosom wulkich nasćěnowych wobrazow, we wušomaj klinča mi připowědźenja za jednotliwe ćahi a w nosu mam njepřijomny smjerd, kotryž ludźom ze směra nuznikow napřećo ćehnješe. Jako wčera zakładny kamjeń za přetwar dwórnišća na běrowowe twarjenje połožichu, běch tuž wćipny, kajke tam wokomiknje wupada. Poprawom zwo­stachu jeničce wonkowne sćěny, wšo druhe je wottor­hane, nasćěnowe wobrazy su z drjewom zakryte. A bě mi trochu ćežko sej předstajić, kak chcedźa w běrowowym twarjenju funkciju dwórnišća zachować. Na to sym woprawdźe jara wćipny a so hižo nětko na wotewrjenje kónc přichodneho lěta wjeselu. Marian Wjeńka

Swójby pytaja za zhubjenymi

srjeda, 29. awgusta 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W pytanskej słužbje Němskeho čerwjeneho křiža (DRK) tež 70 lět po skónčenju Druheje swětoweje wójny přeco hišće naprašowanja za we wójnje zhubjenymi dochadźeja. W prěnich šěsć měsacach 2018 su tam 4 747 wotpowědnych naprašowanjow dóstali, zdźěli organizacija składnostnje jutři­šeho Mjezynarodneho dnja zhubjenych (30. awgust). Loni bě jich přez cyłe lěto 8 800 naprašowanjow. Ličba wostanje tuž dale na wysokim niwowje. Sobudźěła­ćerjo pytanskeje słužby móžachu nimale štwórćinu padow wujasnić. „Zajim za dóńt milionow ludźi, kotřiž su přez Druhu­ swětowu wójnu a wuhnanstwo přiwuznych zhubili, je dale jara wulki“, rjekny prezidentka DRK Gerda Hasselfeldt. Wjele swójbow w Němskej tema přeco hišće jara intensiwnje zaběra.

Po wšěm swěće pyta DRK tuchwilu za ni­male 100 000 ludźimi, kotřiž su jako sćěh wójny, ćěkanja abo wuhnaća zhu­bje­ni. To je najwjetša ličba minjenych dźesać lět. Přiběrajcy so migranća na DRK wo­broćeja, dokelž su na ćěkańcy přiwu­znych zhubili. Hłownje su to ludźo z Afghanistana, Syriskeje, Somalije a Eritreje.

To a tamne (29.08.18)

srjeda, 29. awgusta 2018 spisane wot:

Tysacy pčołkow su wčera předawanišćo hotdogow wosrjedź z turistami mjerwjaceho so Times Squara w New Yorku woblěhowali. Prawdźepodobnje běchu swój schow horcoty dla wopušćili. Ludźo so předawanišća zdalowachu. Policija pósła swojeju hłownohamtskeju fachowcow za pčołki. Njetraješe ani hodźinu, a něhdźe 40 000 pčołkow bě popadnjenych a po puću k nowej domiznje na Long Island.

Tójšto wusměšowanja dyrbi sej britiska premierministerka Theresa May w interneće lubić dać, po tym zo bě na wopyće w Južnej Africe ze šulerjemi rejwała. Rejuje „kaž roboter Maybot“, abo „kaž Mick Jagger, po tym zo je jeho Boža ručka zajała“, tam čitaš. W zjawnosći rejwać je za politikarjow „wěste riziko“. Kóždy dźě tak „cool njegroovuje“ kaž bywši US-prezident Barack Obama na swojim poslednim wopyće Južneje Afriki.

Delnjoserbska biblija online přistupna

wutora, 28. awgusta 2018 spisane wot:

Digitalizowana delnjoserbska biblija z lěta 1868 je hižo w internetnym portalu Choćebuskeje wotnožki Serbskeho instituta přistupna. Přichodnu njedźelu, na 250. serbskej namši nowšeho časa­, wěnowanej 30lětnemu wobstaću dźěłoweje skupiny „Serbska namša“, w Choćebuskej Němskej cyrkwi tutón digitalny wupłód zdobom prezentuja.

Choćebuz (SN/at). Wuske zhromadne dźěło Choćebuskich wědomostnikow Serbskeho instituta ze Spěchowanskim towarstwom za serbsku rěč w cyrkwi je so wudaniło. Zajimowany Serb, tak je to předsyda towarstwa dr. Hartmut Leipner z widom na nastawacy projekt raz prajił, „móže nětko w Swjatym pismje listować, wšojedne, hdźe runje přebywa“.

Wot lěta 2005 w Serbskim instituće digi­talizowany tekst předleži. Te­hdy dachu jón za delnjoserbski tekstowy korpus wotpisać. Zo pak bychu jón wudali, běchu korektury trěbne. Kopica dźěła za tym­ tči a hakle w lětomaj 2015/2016, tak informuje Serbski institut pod www.dolnoserbski.de, dóńdźe ke kooperaciji ze Spěchowanskim towarstwom za serb­sku rěč w cyrkwi.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND