Natwarja sej nowy klóšter

póndźela, 24. septembera 2018 spisane wot:

Nowa Cala (B/SN). Kónc awgusta załoži skupinka cisterciensow, pochadźacych z klóštra K swjatemu křižej blisko Wiena, w braniborskej Nowej Cali swój priorat. Hinak hač dotal předwidźane, njebudu mniša w starych klóšterskich murjach bydlić, ale chcedźa sej w bliskosći nowy klóšter natwarić. „Smy mniša 21. lětstotka“, praji abt Maximilian. „Chcemy wu­tworić oazu, hdźež móža ludźo mocy čerpać­ a hdźež­ čuja so cuzy přiwzaći.“ Mnich Maximilian wěri do toho, zo móže centrum zetkawanja z Bohom cyły region wožiwić. Braniborska ministerka za wědomosć, slědźenje a kulturu Martina Münch (CDU), zdobom předsydka Załožby Nowa Cala, rozsud mnichow witaše a rjekny: „Wjeselu so, zo su štyrjo cisterciensojo w 750. jubilejnym lěće wobstaća klóštra priorat w Nowej Cali załožili.“

Połoža zakładny kamjeń

Zeńdźenje bjez wuslědkow

póndźela, 24. septembera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po wčerawšim zetkanju producentow awtow ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel (CDU) w Berlinje, je strona Zelenych zwjazkowemu knježerstwu wumjetowała, zo přećiwo awtowej branši wótřišo njepostupuje. Tež wčerawše zeńdźenje njeje žanych wuslědkow wunjesło. Awtowe koncerny pak maja hač do kónca tydźenja chwile mjez druhim naprawy namjetować, kak móhli ludźi k tomu pohnuwać, swoje dieselowe awta wotedać a sej město toho čiste nowe awto kupić.

Za realistiske perspektiwy

Halle (dpa/SN). Brunicowa komisija je so dźensa w Halle schadźowała, hdźež roz­jimachu fachowcy a zastupjerjo srjedźoněmskeho brunicoweho rewěra zakónčenje wudobywanja wuhla a z tym zwisowace wuskutki za region. Kaž rěčnik knježerstwa Saksko-Anhaltskeje Matthi­as Schuppe zdźěli, měli předewšěm realistiske perspektiwy a zachowanje dźěłowych městnow w kónčinje diskutować.

Woporow wo wodaće prosył

Koalicija so skónčnje dojednała

póndźela, 24. septembera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po dorozumjenju w rozkorje wo prezidenta zwjazkoweho wustawoškita Hansa-Georga Maaßena su nawodźa koaliciskeju stronow politikarjow nětko namołwjeli, so wěcownemu dźěłu wěnować. W nazymje měli hišće tójšto rozsudow zdźěłać a tak žiwjenje woby­dlerjow Němskeje wolóžić. Předewšěm potrjechi to wobłuki hladanja, bydlenjow a renty.

Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU), šef CSU a zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Horst Seehofer, kaž tež šefina SPD Andrea Nahles su so wčera dojednali, Maaßena přichodnje jako wěstotneho poradźowarja nutřkowneho ministerstwa, štož wotpowěduje zastojnstwu nawody wotrjada, zasadźić. Dale měła zasłužba tajka wostać kaž dotal. Planowane pozběhnjenje k nutřkownemu statnemu sekretarej je tuž z blida. Stronje FDP, Zeleni a Lěwica wčerawši kompromis wótrje kritizowachu.

Andrea Nahles ma rozsud za dobry signal, „wšako zamóžeše koalicija zjawnu kritiku přiwzać a rozsud korigować.“

Žadaja sej wotstup Seehofera

póndźela, 24. septembera 2018 spisane wot:

Prominentni kulturnicy zludani wo zadźerženju nutřkowneho ministra

Berlin (dpa/SN). Wjacori kulturnicy žadaja sej wotstup zwjazkoweho nutřkowneho ministra Horsta Seehofera (CSU). „Seehofer wobškodźa hódnoty našeje wustawy“, rěka w namołwje, kotruž su minjeny pjatk wozjewili a kotruž bě dramatikar Moritz Rinke sobu nastorčił. „Jeho zadźerženje je prowokantne, wróćo zhladowace a njepřistojne napřećo ludźom. Tak Seehofer towaršnosći puć do přichoda zastaja.“ Wón kraj njejednoća, ale jón pači, kulturnicy skorža.

„Smy zludani“, rěka w lisće z nadpismom „Dostojnosć, zamołwitosć, demokratija“. Jako prěni podpisali su mnozy prominentni. Mjez nimi su wotkrywanski žurnalist Günter Wallraff a nawoda Berlinale Dieter Kosslick, dźiwadźelnicy kaž Peter Lohmeyer, Jochen Busse, Burghart Klaußner, Meret Becker a Hugo Egon Balder, hudźbnica Inga Humpe, ­filmowcy kaž Emily Atef, Andres Veiel a Dietrich Brüggemann kaž tež spiso­waćeljo Judith Schalansky, Ronja von Rönne a Terézia Mora.

To a tamne (24.09.18)

póndźela, 24. septembera 2018 spisane wot:

Zo budźetej historisce widźanej poćežowanej mjenje Hitler a Lenin we woprawdźitym žiwjenju raz mjezsobu wojować, bě skerje njemóžne. Přiwšěm stejitaj sej Hitler Alba a Lenin Rodriguez napřemo a požadataj so wo městno wjesnjanosty peruanskeje wsy Yungar. Zdobom zdźěli Hitler Alba, zo nima žanych sympatijow za němskeho diktatora. Staršej pak historiski kontekst mjena njeznaještaj.

Štóž zamóže na wodźe derje balansować, móhł so tež do wužłobjeneho kirbsa sydnyć, po wodźiznach čołmikować a tak za wosebite mišterstwa zwučować. Cyłkownje 35 žonow a runje tak wjele muži su so mjenujcy zawčerawšim na 15. němskich mišterstwach w Ludwigsburgu zetkali a so wubědźowali. Zarjadowanje je dźěl programa po cyłym swěće najwjetšeje kirbsoweje wustajeńcy z něhdźe 450 000 eksemplarami.

Woidke přećiwo nowowólbam

pjatk, 21. septembera 2018 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Hladajo na zwadu prezidenta zwjazkoweho wustawoškita Hansa-Georga Maßena dla je so braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) za to wuprajił, zo wulka koalicija ze swojim dźěłom pokročuje. „Sym wo wulku koaliciju wojował a budu to dale činić“, rjekny Woidke rozhłosej RBB. Zdobom wón nowowólby wotpokazuje. „Knježerstwo, kotrež nětko dźěłać přestanje a nowowólby wukaza, by hladajo na wužadanja a problemy kraja z wěstosću wopačna wotmołwa było.“

RWE chce štomy dale pušćeć

Essen (dpa/SN). Najebać tragiske smjertne njezbožo w Hambachskim lěsu energijowy koncern RWE na tym wobstawa, kaž planowane štomy dale pušćeć. By-li so koncern toho wzdał, by to pjeć miliardow eurow płaćiło, rjekny šef RWE Ralf Martin Schmitz wčera w telewiziji ZDF. „Nadźija, zo móžeš lěs wuchować, je iluzoriska“, Schmitz rjekny. Zo je za tajku iluziju čłowjek zemrěł, jeho přiwšěm jara hnuje. Zawčerawšim, srjedu, bě 27lětny žurnalist smjertnje znjezbožił, jako 15 metrow do hłubiny padny.

Pušćenje zajatych sej žadali

Choćebuski wyši měšćanosta Holger Kelch (CDU, naprawo) wotmě wčera dźěłowu rozmołwu ze zastupnikami Serbow. Na wuradźowanju wobdźělichu so zastupnicy Domowiny, Rady za serbske naležnosće a serbskich institucijow. Anna Kosacojc­Kozelowa (nalěwo), społnomócnjena za serbske naležnosće města Choćebuza, přewodźeše jeho do Serbskeho domu na Augusta Bebelowej. Foto: Michael Helbig

„Bydlenski wjeršk“ pola kanclerki

pjatk, 21. septembera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Něhdźe sto zastupjerjow Zwjazka, krajow, twarskeje branše, komunalnych a powołanskich zwjazkow a zwjazkow podružnikow wotmě dźensa w kanclerskim zarjedźe tak mjenowany „bydlenski wjeršk“. Wobdźělnicy chcychu wo naćisku zwjazkoweho knježerstwa k „bydlenskej ofensiwje“ wuradźować, z kotrejž ma w Němskej wjace zapłaćomnych bydlenjow nastać. Knježerstwo chce hladajo na pobrachowace bydlenja hač do kónca legislaturneje doby 1,5 milionow nowych bydlenjow twarić. Runočasnje k wjerškej pola kanclerki přewjedźechu „alternatiwny bydlenski wjeršk“. Na nim žadachu sej naprawy přećiwo rosćacym podružam w městach.

Wjele prašenjow brexita dla

pjatk, 21. septembera 2018 spisane wot:
Salzburg (dpa/SN). Europska unija wukonja dale wulki časowy ćišć na tuchwilne jednanja wo wustup Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije. Kaž na wjeršku w Salzburgu potwjerdźichu, měli jednanja hač dosrjedź oktobra wotzamknjene być. Přiwšěm njejsu sej w rozsudnych prašenjach scyła hišće přezjedni. Hłowny zadźěwk je prašenje, kak móhli tomu zadźěwać, zo nastanje mjez čłonom EU Irskej a britiskej Sewjernej Irskej kruta mjeza. Nimo toho so dale wo britiskich namjetach wo dołhodobnych hospodarskich poćahach a wo cłownym partner­stwje wadźa. Britiska premierministerka Theresa May njeje so dotal ze swojimi předstawami přesadźić móhła.

To a tamne (21.09.18)

pjatk, 21. septembera 2018 spisane wot:

Dźesać młodych bykow je sej zahrodu jednoswójbneho domu w Friziskej za nowu pastwu wuzwoliło. Wobydler we Va­relu nochcyše wčera rano swojimaj wočomaj wěrić, jako byki na zahrodźe ležo ­wuhlada. Wone běchu w nocy z pastwy ćeknyli a susodne zahrody přečušlili. Alarmowany wobsedźer je skoćata pozdźišo z připowěšakom zaso na poprawnu pastwu dowjezł. Jich zawostajenstwa na zahrodźe dyrbješe wězo tež zrumować.

Rozestajenje mjez sydomlětnym a jeho maćerju porjada w dźěćacej stwě dla je w badensko-württembergskim Weilu zasadźenje policije wuskutkowało. Mać bě hólčeca namołwjała, skónčnje stwu zrumować. Tón pak to nochcyše a so z maćerju wurěčowaše, při čimž wospjet wótře wo pomoc wołaše. Susod alarmowaše zastojnikow, kotřiž wobeju prošachu wěcku ­woměrje rozrisać.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND