Lejno (SN/at). Swójski personalny namjet za krajnu lisćinu Lěwicy Sakskeje k wólbam Sakskeho krajneho sejma měł lětsa hišće wobšěrnišo legitimowany być hač hdy prjedy. To běchu sej čłonojo Serbskeje Lěwicy předewzali, jako přeprosychu tróšku po ameriskim přikładźe minjeny pjatk na tak mjenowane předwólby do Lejnjanskeho hosćenca „K lipje“.
Něhdźe 30 ludźi z cyłeje Hornjeje Łužicy kaž tež z Drježdźan bě přišło a wšitcy mějachu prawo wothłosować. Mjez nimi běchu přisłušnicy znajmjeńša třoch w Sakskim krajnym sejmje zastupjenych dalšich stron. Nimale połojca přitomnych w Serbskej Lěwicy sobu njedźěła, waži sej pak narok přeprošerki, swojeho serbskeho kandidata wot šěršeho kruha Serbow wolić dać, a chcyše tele prócowanje podpěrać.
Paris (dpa/SN). Po tym zo je ultimatum wjacorych europskich krajow nastupajo bój wo móc we Venezueli wotběžał, je Francoska konsekwency připowědźiła. Kraj chce nětko „trěbne naprawy“ nastorčić, wonkowny minister Jean-Yves Le Drian připowědźi, bjez toho zo by nadrobnosće mjenował. Francoska, Němska a dalše kraje EU běchu prezidenta Nicolása Madura namołwjeli, hač do kónca tydźenja nowowólby wukazać. Maduro je žadanje jako „lózyskosć“ wotpokazał.
Scholz wočakuje deficit
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo dyrbi so na to nastajić, zo pobrachuje w zwjazkowym etaće hač do lěta 2023 nimale 25 miliardow eurow. Tole wuchadźa ze zdźělenki financneho ministra Olafa Scholza (SPD) swojim ministerskim kolegam k zahajenju rozmołwow wo financnym planowanju. W pismje Scholz wuraznje namołwja, z wudawkami zamołwiće wobchadźeć. Tak chcedźa mjez druhim wudawki knježerstwa za zastojnikow wobmjezować. Tež za digitalizowanje šulow nochcedźa wjace wudać. Merkel na wopyće w Japanskej
Berlin (dpa/SN). Něhdyši zwjazkowy kancler a předsyda SPD Gerhard Schröder je stronsku a frakcisku předsydku SPD Andreju Nahles z jasnymi słowami kritizował. W rozmołwje z časopisom Spiegel wón Nahles indirektnje kmanosć wotrjekny, SPD do přichodnych wólbow zwjazkoweho sejma wjesć móc. Kanclerski kandidat trjeba hospodarsku kompetencu, wón potwjerdźi. Na prašenje, hač Nahles tutu kompetencu wobsedźi, Schröder wotmołwi: „Myslu, zo njeby wona to ani sama wo sebi twjerdźiła.“
Schröder so za to zasadźowaše, zo so strona w swojej ćežkej krizy zaso bóle na něhdyšeho wonkowneho ministra Sigmara Gabriela zepěra. „Sigmar Gabriel je snano najwobdarjeniši politikar, kotrehož tuchwilu w stronje mamy. Wón pak je někotrym ludźom w stronje pře kruće na nohi stupił“. Gabriel pak dyrbjał sam rozsudźić, hač chcył hišće raz sylnišu rólu w stronje hrać, Schröder rjekny. SPD móhła z toho na kóždy pad lěpšiny wuzbytkować, je sej wón wěsty.
Berlin (dpa/SN). Planam ministra za dźěło Hubertusa Heila (SPD) nastupajo zakładnu rentu so přiběrajcy spjećuja. Koaliciski partner CDU předewšěm kritizuje, zo ma so zakładna renta z dawkowych srědkow płaćić a zo njeje planowane, potrěbnosć ludźi pruwować. Etatowy politikar CDU Eckhardt Rehberg rjekny nowinarjam: „Nadźijam so, zo je Heil swój namjet z financnym ministrom Olafom Scholzom (SPD) wotrěčał a zo tón jemu štyri do šěsć miliardow eurow kóžde lěto přewostaja.“ Zwyšenja dawkow abo nowe kredity njejsu za to móžne, wón rjekny.
Němska rentowa zawěsćernja porno tomu na to pokaza, zo je zwyšenje niskich rentow cyłotowaršnostny nadawk, kiž dyrbjał so w połnej měrje z dawkowych srědkow financować, zdźěli rěčnik zawěsćernje. Tole dyrbjało zaručene być. Plany ministra předwidźa, zo milionam rentnarjam z niskimi dochadami po lětdźesatkach dźěłoweho žiwjenja přichodnje rentu awtomatisce zwyša. Snadne renty chcył wón wo hač do 447 eurow měsačnje zwyšić.
Lipsk/Choćebuz (dpa/SN). Namjety wuhloweje komisije nastupajo skónčenje zmilinjenja brunicy a strukturnu změnu w potrjechenych brunicowych kónčinach zbudźeja dale najwšelakoriše reakcije.
Tak stej so rjemjeslniskej komorje w Choćebuzu a Drježdźanach ze swojimi žadanjemi nastupajo strukturnu změnu na braniborske krajne knježerstwo wobroćiłoj. Komorje sej žadatej, we Łužicy wosebite hospodarske pasmo zarjadować, hdźež knježa cyle wosebite, předewšěm dawkowe wuměnjenja. Tak měli předewzaća nawabić, kotrež nowe dźěłowe městna wutworja. Nimo toho měli infrastrukturu spěšnje wutwarić. Komorje na to pokazujetej, zo je we Łužicy něhdźe 18 000 rjemjeslniskich zawodow z něhdźe 84 000 přistajenymi a 4 000 wučomnikami wot skónčenja zmilinjenja brunicy potrjechenych. Po najnowšim woprašowanju zhladuje 60 procentow wšitkich woprašanych zawodow z wulkimi starosćemi na přichod Łužicy. Woni so boja, zo móhło tójšto derje wukubłanych ludźi wotpućować, štož by kupnu móc regiona wosłabiło.
Mórske elefanty so w sewjerokaliforniskim narodnym parku Point Reyes přiběrajcy na pola turistow woblubowanym přibrjohu zadomjeja. Přičina: Přibrjóh je blokowaneho etata USA dla zawrjeny, dokelž njemóža tam přistajenych hižo płaćić, zarjadnistwo parka zdźěli. Mórskim elefantam, kotrež so skerje do wotležanych kónčin wróćo sćahnu, su prózdne přibrjohi witane, zo móhli tam swoje młodźata porodźić.
W Kölnskej katedrali maja po wjele lětstotkach nětko tež žony na to dźiwać, zo so wopytowarjo prawje zadźerža. „Wěrimy, zo móža žony dotal muske zastojnstwo derje wudospołnić“, zdźěli probst Gerd Bachner. Dohladowarjo w čerwjenych robach a z čornymi čapkami maja wšědnje 30 000 wopytowarjam informacije dawać a na to dźiwać, zo so ludźo w katedrali dostojnje zadźerža.
Strasbourg (SN/BŠe). Wuběrk wěcywustojnych Europskeje rady napomina Němsku, wučbu a spěchowanje regionalnych a mjeńšinowych rěčow polěpšić. We wotpowědnej rozprawje starosći so gremij pobrachowacych wučerjow nastupajo mjeńšinowe rěče. Wosebje wučba hornjoserbšćiny njemóže so hižo w dosahacej měrje poskićeć. Zdobom pak měło so tež nastupajo wučbu w delnjoserbšćinje, sewjernej frizišćinje, saterfrizišćinje, delnjoněmčinje a romani něšto změnić. K tomu liča zakonje a strategije k zesylnjenju pozicijow w kubłanskim wobłuku, zarjadnistwje a medijach.
Europska rada sćele prawidłownje wobkedźbowarjow do swojich cyłkownje 47 sobustawskich krajow, zo bychu staw škita mjeńšinowych a regionalnych rěčow přepruwowali. W meji pobychu fachowcy w Němskej, hdźež rěčachu ze zastupjerjemi knježerstwa a ciwilnej towaršnosću. Němske zarjady měli so prawidłownje mjeńšinam wěnować a naprawy přepruwować, wuběrk wěcywustojnych wujasni. Nimo Němskeje namołwjachu tež Awstrisku, hdźež maja mjez druhim Korutanscy Słowjenjo swoju domiznu.
Budyšin (SN/at). Sep namjetow za strukturnu změnu we Łužicy je zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU) zdźěłał, kotrež buchu tež do lisćiny namjetow Sakskeje přiwzate. Swoje bytostne ideje je zapósłanc dźensa nowinarjam w Budyšinje předstajił, tak na přikład za třiróžk Wojerecy–Hamor–Běłu Wodu, hdźež móhł technologiski a industrijny centrum w Hamorje na wobstejacy potencial hórnikow a energijownikow natwarić. W zwisku z třiróžkom Wojerecy–Kamjenc–Budyšin žadaše sej Šiman nowe myslenje nastupajo infrastrukturu železnicy. Firmy, kotrež to chcedźa, měli železniski přizamk dóstać.