FPÖ wólby w Awstriskej dobyła

póndźela, 30. septembera 2024 spisane wot:

Wien (dpa/SN). Prawicarska FPÖ je wólby parlamenta w Awstriskej ze 29,2 procentomaj hłosow dobyła. Tole zdźěla nutřkowne ministerstwo kraja jako dotalny kónčny wuslědk wólbow. Dotalna strona zwjazkoweho kanclera ÖVP dyrbi so ze 26,5 procentami z druhim městnom spokojić. Konserwatiwna ÖVP je jědnaće procentow přirunujo z wólbami lěta 2019 přisadźiła. Samsny čas je FPÖ wo 13 procentow rozrostła.

Třeća najsylniša strona w Narodnej ­radźe, wulkej komorje parlamenta, je přichodnje SPÖ ze 21,1 procentom (-0,1). ­Liberalna strona Neos dósta dźewjeć procentow (+0,9). Zeleni, kotřiž su dotal z konserwatiwnymi knježili, docpěchu tónkróć jenož wosom procentow (-5,9). Małe strony kaž Piwowa strona abo komunistiska KPÖ wostachu jasnje pod w Awstriskej płaćacej mjezu štyrjoch procentow a njejsu tak hižo w parlamenće zastupjene. Předsyda dobyćerskeje FPÖ Herbert Kickl je tamne strony do koalicije namołwjał. Zwjazkowy kancler Karl Nehammer (ÖVP) tole wotpokazuje.

Pozbudźowacy signal

póndźela, 30. septembera 2024 spisane wot:
Nominowanje kandidatow za nowu Radu za serbske naležnosće Sakskeje móhli ­jako dwójny signal wobhladować. Na jednym boku skutkuja w njej dale čłonojo, kotřiž su minjene lěta swoje nazhonjenja ze zamołwitymi krajneho knježerstwa w Drježdźanach zběrać móhli. Na druhim boku pak je z Janom Ryćerjom z Jaseńcy muž w gremiju zastupjeny, kiž nima žane politiske nazhonjenja – za to pak krutu wolu, na polu šulstwa něšto změnić. Wón je jako šuler wojowanje wo zachowanje Chróšćanskeje šule sobu dožiwił. Tehdyša poražka je jemu hłuboku ranu nabiła, kaž w Slepom rjekny. Dopóznaće, zo njeje so na polu serbskeho šulstwa poprawom ­wjele změniło, dokelž dyrbimy dale wo serbske rjadowanje wojować, jeho pohonjuje. A štó wě? Snano sedźa jemu w Drježdźanach přichodnje ze stron knježerstwa tohorunja nowe młode mjezwoča napřećo, kotrymž je dźěło w tajkim gremiju nowe. Signal ze Slepoho je pozbudźowacy: Młodźina doprědka! Marko Wjeńka

CSD měrnje wotběžał

póndźela, 30. septembera 2024 spisane wot:

Zhorjelc (dpa/SN). Wot prawicarskich protestow přewodźene su sta ludźi mjeztym třeći Christopher Street Day (CSD) w Zhorjelcu swjećili. Pod hesłom „Samsne prawa za wšěch!“ ćehnjechu woni zawčerawšim po hraničnym měsće tež do Pólskeje. W socialnych syćach běchu němscy a pólscy prawicarjo namołwjeli, přećiwo přiwisnikam CSD protestować. Po informacijach policije wobdźěli so wjace hač 700 ludźi na zarjadowanju CSD, při napřećiwnym protesće bě jich něhdźe 460.

Němska kaž tež pólska policija běštej wjetše zasadźenje přihotowałoj. Po informacijach policije su zastojnicy direktnemu zetkanju wobeju zhromadźiznow zadźěwali. „Ćahaj smy w rozdźělnych časach dowolili, najprjedy přećah CSD a potom napřećiwny protest“, rěčnik policije wuswětli. Po informacijach policije je wšitko poměrnje měrnje wotběžało a njedóńdźe k wukročenjam abo namócnym rozestajenjam. Na spočatku napřećiwneje zhromadźizny pod hesłom „Domiznu a tradiciju wobchować“ někotři wobdźělnicy zakazane prawicarske parole pokazachu. Přećiwo potrjechenym je policija přepytowanje zahajiła.

To a tamne (30.09.24)

póndźela, 30. septembera 2024 spisane wot:

Při pytanju hribow w lěsu pola Regensburga je 64lětneho muža dźiwje swinjo nadběhało. Kaž muž nowinje „Donaukurier“ rozprawja, měješe wón strach wo swoje žiwjenje a je 20 mjeńšinow ze skoćećom wojował, doniž njeje skónčnje ćeknyło. Muž a dźiwje swinjo staj so při tym zraniłoj. Jako nadpadnjeny k swojemu awtu chwataše, zetka dalšeho muža, kotrehož je skoćo tohorunja atakěrowało. Tón pak móžeše so z kijom wobarać. Wobaj mužej stej na to zhromadnje do chorownje jěłoj. Policija a lěsnicy za dźiwim swinjećom pytachu a je naposledk zatřělichu.

Turistaj z Vietnama staj tele dny spytałoj z sportowymi črijemi a ćeńkimaj cho­lowomaj na 4 478 metrow wulku horu Matterhorn zalězć, štož so wězo zymy, sněha a loda dla njeporadźi. Pomocnicy dyrbjachu jeju na 3 500 metrach wuchować.

Iran njebudźe přihladować

pjatk, 27. septembera 2024 spisane wot:

Teheran (dpa/SN). Iran njewostanje w padźe wobšěrneje wójny Israela přećiwo Libanonej neutralny. Tole je wonkowny minister Abbas Araghchi na zetkanju wonkownych ministrow wjacorych krajow w New Yorku připowědźił. Araghchi žadaše sej zdobom brónjowe a hospodarske sankcije přećiwo Israelej. Mjezynarodnemu zjednoćenstwu statow wumjetowaše wón njekmanosć a zaprajenje hladajo na přiměr na Bliskim wuchodźe.

Braniborska CDU nochce z BSW

Podstupim (dpa/SN). Braniborska CDU nochce w móžnej koaliciji SPD ze Zwjazkom Sahry Wagenknecht (BSW) sobu dźěłać. Po sonděrowanskej rozmołwje wólbneho dobyćerja SPD z CDU wobě stronje zdźělištej, zo njejstej žadyn dalši termin rozmołwow dojednałoj. Tuž zwostanje SPD jenož hišće jenička móžnosć wutworjenja knježerstwa, dokelž nochce nichtó z AfD koaliciju wutworić. SPD zetka so tuž přichodny tydźeń z BSW.

Za wjace solara na balkonach

Składnostnje 10. róčnicy zawlečenja 43 studentow w Mexiku su wčera tysacy ludźi w stolicy Mexiku demonstrowali, žadajo sej wujasnjenje. 26. septembra 2014 běchu koruptni policisća 43 studentow wučerstwa zawlekli a cwólbje złóstnikow přepodali. Hač na někotre spalene kosće nimaja dotal žanych slědow zhubjenych, kotrychž su drje zamordowali. Foto: dpa/Vaclav Lang

Klingbeil namołwja FDP

pjatk, 27. septembera 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Do zahajenja parlamentariskich wuradźowanjow wo rentowym pakeće II w zwjazkowym sejmje je předsyda SPD Lars Klingbeil FDP před blokadu warnował. W rozmołwje z powěsćernju dpa Klingbeil na to pokaza, zo je reforma w koaliciskim zrěčenju kruće zakótwjena a zo dyrbjała FDP swoje přilubjenje nětko spjelnić. Frakcija FDP w zwjazkowym sejmje bě sej njedawno změny reformy žadała, dokelž přinoški po jeje měnjenju dale přiběraja. Porno tomu bě předsyda FDP Christina Lindner njedawno rjekł, zo ma reformu za wuzrawjenu. Klingbeil FDP na to dopomina, zo je rentowa reforma dźěl „nazymskich rozsudow“, kotrež bě FDP po njedawnych wólbnych poražkach připowědźiła.

Zelenskyj zetka so z Trumpom

pjatk, 27. septembera 2024 spisane wot:

New York (dpa/SN). Bywši prezident USA Donald Trump je připowědźił, zo chcył so z ukrainskim statnym šefom Wolodymyrom Zelenskym zetkać. „Zelenskyj je wo to prosył, so ze mnu zetkać“, rjekny Trump na nowinarskej konferency. Zeńdźenje wobeju politikarjow bě dźensa popołdnju w New Yorku planowane.

Trump bě so hakle předwčerawšim, srjedu, na wólbnym bojowym zarjadowanju w staće North Carolina chětro wothódnoćejo wo Zelenskym wuprajił, kritizujo masiwnu pjenježnu a wojersku pomoc USA na dobro Ukrainy. Zelenskemu wón wumjetuje, zo njeje zwólniwy, z Ruskej „deal“ wujednać.

Ukrainski prezident bě so wčera z prezidentom USA Joewom Bidenom zetkał. Tón přilubi jemu krótko do zakónčenja zastojnstwa dalšu wojersku pomoc wjacorych miliardow dolarow. Wiceprezidentka Kamala Harris chce Ukrainu přichodnje tohorunja podpěrować.

Baerbock: Žane dalše přiwótřenje

pjatk, 27. septembera 2024 spisane wot:
New York (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock je Israel a libanonsku milicu Hisbollah namołwjała, namjetej za hnydomny 21 dnjow trajacy přiměr přihłosować. „Wobšěrna regionalna eskalacija njeby nikomu wěstotu přinjesła“, politikarka na hłownej zhromadźiznje UNO w New Yorku warnowaše. Wona chcyła so dale za politisku wiziju měrniweho zhromadneho žiwjenje Israelčanow a Palestinjanow zasadźeć, „byrnjež wuslědki dotalnych prócowanjow wostrózbjace byli“, Baerbock rjekny. Skupina statow wokoło USA a Němskeje bě w nocy na štwórtk zhromadnje z wjacorymi arabskimi krajemi 21 dnjow trajacy přiměr namjetowała. Israel zdźěli, zo chce Hisbollah dale nadběhować.

Prěnje posedźenje sejma chaotiske

pjatk, 27. septembera 2024 spisane wot:

Erfurt (dpa/SN). Po chaotiskim prěnim posedźenju Durinskeho krajneho sejma dyrbi krajne wustawowe sudnistwo nětko wo dalšim postupowanju rozsudźić. Parlament w Erfurće je tak nachwilnje w krizy, dokelž njeje bjez prezidenta krajneho sejma štyri tydźenje po wólbach hišće jednanja kmany. Štož je so wčera w Erfurće stało, wospjetne přetorhnjenje posedźenje krajneho sejma a skazanje wustawoweho sudnistwa, je fachowcam parlamentarizma „njewšědny podawk“.

Prěnje posedźenje krajneho sejma je so po wjacorych přetorhnjenjach, wołanjach a werbalnych rozestajenjach z eklatom skónčiło. Při tym dóńdźe k raznym diskusijam mjez zastupnikami AfD a frakcijemi CDU, BSW, Lěwicy a SPD. Parlamentej so ani njeporadźi, zwěsćić, hač je wobzamknjenja kmany.

Mjeztym sej amtěrowacy nutřkowny minister Durinskeje Georg Maier (SPD), žada, AfD zakazać. Strona je po jeho měnjenju dopokazała, zo agresiwnje a bojownisce přećiwo parlamentej postupuje. Druzy namołwjeja, so zaso změrować.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND