Syričan za IS wuskušował
Berlin (dpa/SN). W Berlinje wobskorženy terorizma podhladny muž je po nowych dopóznaćach za teroristisku milicu Islamski stat (IS) Alexanderowe naměsto, Braniborske wrota a kónčinu wokoło Reichstaga jako městnosć móžneho atentata wuskušował. 19lětny Syričan je dopóznaća w februaru 2016 telefonisce do domizny posrědkował. Tole wuchadźa z dźensa wozjewjeneho wobzamknjenja Zwjazkoweho sudnistwa. Muž bě loni jako požadar azyla do Němskeje přišoł.
Železnicar winu přiznał
Traunstein (dpa/SN). W procesu ćahoweho njezboža w Bad Aiblingu dla je wobskorženy železnicar dźensa zahubny zmylk přiznał, kotryž wjedźeše k zražce dweju ćahow na jednokolijowej železniskej čarje. 40lětny přizna, zo bě 9. februara wopačny signal dał a tež nuzowy signal wopak wotpósłał. Wumjetuja jemu lochkomyslne morjenje, dokelž bě sej za čas słužby we wuhibkarni z mobilnym telefonom hrajkał. Při zražce zahiny dwanaće ludźi, 89 so zrani.
Policajscy wotprawjerjo
Hendricks: Njepojědu z prózdnymaj rukomaj
Wo financnych poćahach wuradźowali
Žněje pokłon poraženych
W mnohich městach syły ludźi na dróhach protestuja
Washington (dpa/K/SN). Sensacionelny wuslědk wólbow noweho prezidenta USA z wuzwolenjom miliardara-njepolitikarja Donalda Trumpa zaběra dale wšu politiku a medije USA kaž tež cyłeho swěta. Čehodla je so to „njemóžne“ tola stało a što je móhłrjec globalnje nětko wot najmócnišeho muža swěta wočakować, so naležnje přepytuje.
Dotalny prezident USA Barack Obama je swojeho naslědnika Trumpa mjeztym w Běłym domje přijał a dobyćerjej gratulował. Jemu zaleži na měrnym přepodaću mocy, Obama rjekny. Tež „přěhračce Hillary Clinton nětko, po wólbnym boju bjezpřikładneho raza wo to dźe zaso so zjednać. Swojim přiwisnikam wona přizna, zo drje ju poražka chětro boli, přiwšěm poskića dobyćerjej zhromadne dźěło. Tež demokratiski kandidat na prezidentstwo Bernie Sanders namjetuje dobyćerjej wzajomnosć.
Donald Trump je nerw rozhněwaneje a zestupjeneje srjedźneje woršty trjechił, kotraž bě kóždežkuli „establishmentstwo syte měła“.
Zastupnicy němskich mjeńšin so schadźuja
Berlin (K/SN). Dźěłowe zjednoćenstwo němskich mjeńšin (AGDM) wotměwa hač do dźensnišeho w Berlinje swoje 25. schadźowanje. 50 zastupnikow z 29 mjeńšinowych organizacijow w 19 europskich a srjedźoaziskich krajach je wobdźělenych. Za zwjazkowu republiku su wone wšitke wulce wuznamne, „dokelž zasadźeja so we wukraju za hajenje němskeje kultury – předewšěm němskeje rěče – kaž tež za dorozumjenje mjez ludami. Jich angažement je samo němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) wosobinsce hódnoćiła, jako přija wobdźělnikow w swojim zarjedźe.
Što su wólbnicy?
Při wólbach w Zjednoćenych statach Ameriki wolerjo noweho prezidenta a jeho naměstnika direktnje njewola. Woni wola město toho kolegij wólbnikow a wólbnicow „electoral college“, kotryž potom prezidenta kraja a jeho naměstnika woli. Kolegijej přisłuša 538 čłonow.
Kelko wólbnikow jednotliwe zwjazkowe kraje USA do tohole gremija sćelu, wotwisuje wot ličby wobydlerjow. Při tym płaći zasada: Dobyćer dóstanje wšitko. Kandidatej, kotryž je najwjace hłosow zdobył, wšitkich wólbnikow potrjecheneho zwjazkoweho kraja přiliča, a byrnjež kandidat z jeničkim hłosom předskoka dobył. Cyłkownje trjeba kandidat 270 wólbnikow/wólbnicow, zo móhł so z prezidentom stać.
Mjenowany ameriski wólbny system móže k tomu wjesć, zo so kandidat z prezidentom njestanje, byrnjež cyłkownje najwjace hłosow zdobył. Mjenujcy potom, hdyž je přećiwny kandidat wjele zwjazkowych krajow USA za sebje zdobył, kotrež maja tójšto wobydlerjow. Jemu přiliča potom wšitkich wólbnikow, byrnjež podležany kandidat přiwšěm nahladnu ličbu hłosow dóstał. Marko Wjeńka
To a tamne (10.11.16)
Mróčel husteho běłeho kura ma jutře w Berlinje-Pankowje z wótrym šumjenjom do atmosfery twochnyć – cyle po planje. Tamniša chorownja Marije wopytanja wotpinje stary magnetowy rezonancny tomograf (MRT). Při tym dyrbja njestrašny płun z nastroja přez rołu do atmosfery wotpušćić. Helium słužeše chłódźenju přepytowanskeho aparata. Tón pak je mjeztym technisce zestarjeny, a kóšty wudźeržowanja běchu mjeztym jara wysoke. Personal kliniki a wokolni wobydlerjo su informowani.
„Najhórši sheriff USA“ je wotwoleny. 84lětny republikan Joe Arpaio z Arizony je po nimale 20 lětach w zastojnstwje swojemu demokratiskemu wužadarjej Paulej Penzone podležał. Arpaio bě sej dwělomny titul najhóršeho sheriffa sam dał. Wón bě na přikład jatych w lěću w najwjetšej horcoće w stanach bydlić dał. Ekstremnje rigoroznje wobchadźeše tež z ilegalnymi migrantami, kotrychž bě swój čas po dźesaćitysacach popadnył.
Rentowy paket móžny
Berlin (dpa/K/SN). Zwjazkowa socialna ministerka Andrea Nahles (SPD) wěri, zo dojedna so wulka koalicija do kónca nowembra na cyłkowny rentowy paket. Po zetkanju nawodow stron koalicije pola kanclerki wona praji, zo su dobru kročel doprědka přišli. Nadrobnosće Nahles žane njemjenowaše. Wotewrjene naposledk bě, kak financować připodobnjenje wuchodnych rentow zapadnym.
Turkowskej dale płaćić?
Berlin (dpa/K/SN). Zajeće opozicionelnych politikarjow a njepřijomnych žurnalistow w Turkowskej dyrbi za Ankaru financne konsekwency měć, měni wiceprezident zwjazkoweho sejma Johannes Singhammer (CSU). Europska unija dyrbi pruwować, hač Turkowskej dale pjenjezy w dotalnym wobjimje za to dawa, zo by demokratiske struktury sylniła. Hač do kónca lěta ma Turkowska něhdźe 6,7 miliardow eurow tak mjenowaneje nawodneje pomocy dóstać.
Wopominaja pogromy
W krajnym sejmje Sakskejewo wučerjow šło
Drježdźany (dpa/SN). W Sakskim krajnym sejmje su dźensa wo kubłanskej politice debatowali. Při tym so wujewi, zo sej we wulkej koaliciji CDU a SPD w tymle prašenju přezjedni njejsu. Tak je zapósłanča SPD Sabine Friedel zrozumjenje za protesty wučerjow zwurazniła, po tym zo běchu zastupnicy CDU na připowědźenu demonstraciju z njezrozumjenjom reagowali. Wučerjo chcychu dźensa popołdnju před krajnym sejmom demonstrować, dokelž maja planowane naprawy Sakskeje na dobro wjace wučerjow za njedosahace a njesprawne. Naprawy knježerstwa Sabine Friedel zasadnje witaše, přiwšěm móhli wone jeno spočatk być, „nic wjace a nic mjenje“. Lothar Bienst (CDU) w tym zwisku přizna, zo njebě komunikacija wo planach sakskeho knježerstwa stajnje optimalna.
