Łužica (15.05.15)

pjatk, 15. meje 2015 spisane wot:

Do sezony startowali

Wótšowaš (SN/ch). Dźensa zahajichu w Braniborskej kupansku sezonu. Wot lěta 2008 tam wodźizny wotpowědnje braniborskemu postajenju za kupanske wodźizny kontroluja. We wokrjesu Sprjewja-Nysa so lětsa Dulocojski (Deulowitzer) jězor we wokrjesnym dźělu Wótšowaš (Atterwasch) a wulkojězor w gmejnje Turjej jako kupanskej wodźiznje wupo­kazujetej. Po mikrologiskich přepyto­wanjach je kwalita wody we woběmaj wuběrna. Za čas kupanskeje sezony jězoraj znajmjeńša jónu wob měsac přepy­tuja. Wuslědki přepytowanja so na internetnej stronje www.brandenburg.de/badestellen wozjewja.

Twarja nowy zawod

„Integrowani być, ženje pak asimilowani – to je nam najbytostniša naležnosć, kotraž so w Šotiskej abo Južnym Tirolu cyle hinak staja.“

Južnoschleswigski wolerski zwjazk (SSW) je z čłonom Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) runje tak kaž Europskeje swobodneje aliancy (EFA). W přestawce njedawneje hłowneje zhromadźizny EFA w Budy­šinje je so Axel Arlt z předsydu SSW Flemmingom Meyerom wo poziciji jeho­ strony w europskej mjeńšinowej politice rozmołwjał.

Smy runje wizije młodych přisłušnikow mjeńšin wo přichodźe jich ludow słyšeli. Kak je to na Was skutkowało?

F. Meyer: To bě njesměrnje zajimawe z mnohimi pozitiwnymi aspektami. Tójšto z mjenowanych dypkow njejsym jeno znowa spóznał, ale my so hižo dlěši čas z nimi zaběramy. Sćěhujo jedyn přinošk sej myslach, zo je referentka naše koali­ciske zrěčenje čitała. Mnohe tam zwu­raznjene žadanja widźimy runje tak, wosebje, dźe-li wo wobswět, doraznosć kaž tež nastupajo rěčne kompetency a wuwiće rěče. Na tychle nadawkach dźě wšitcy dźěłamy.

Sobudźěłaćerjo pósta su dźensa znowa stawkowali. Kaž tule w Drjezdźanach zhro­madźic­hu so we wjacorych městach k zarjadowanjam. Potrjechene běchu transport­, rozrjadowanje a roznošowanje listow a pakćikow. Verdi žada sej za sobudźěłaćerjow skrótšenje tydźenskeho dźěłoweho časa wot 38,5 na 36 hodźin. Tarifowe jednanja buchu minjenu sobotu bjez wuslědka přetorhnjene. Foto: dpa/Arno Burgi

Belek (dpa/SN). NATO so na to hotuje, swoje zasadźenje w Afghanistanje na čas po lěće 2016 podlěšić. Tole připowědźa generalny sekretar zakitowanskeho zwjazka Jens Stoltenberg dźensa na zetkanju wonkownych ministrow NATO-krajow w turkowskim wočerstwjenišću Belek. Poprawom ma so podpěrowanska akcija „Resolute Support“ 2016 skónčić. „Njemějmy iluzije: Afghanistan wostawa strašne městno“, Stoltenberg hladajo na atentaty radikalnoislamskich skupin rjekny. Kelko wojakow ma dlěje hač planowane w kraju wostać, njeje hišće znate. Tuchwilu je 13 000 wojakow w Afghanistanje k wukubłanju wěstotnych mocow. Němska wobdźěla so z 800 wojakami.

Protokole wuběrka NSA wozjewjene

srjeda, 13. meje 2015 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Lěto po zahajenju zjawnych přesłyšowanjow w přepytowanskim wuběrku wo aktiwitach ameriskeje tajneje słužby NSA w Němskej je wotkrywanska internetna słužba WikiLeaks protokole posedźenjow wozjewiła. W interneće móže kóždy wotpiski přesłyšowanjow na 1 380 stronach čitać. Dotal njeběchu protokole posedźenjow přistupne, tež nic zjawnych posedźenjow. Nětko su mjez dokumentami WikiLeaks tež pro­tokole njezjawnych wuradźowanjow. Wone­ maja „zjawnu kontrolu a transparencu“ zaručeć. Předsyda wuběrka Patrick Sensburg (CDU) kritizowaše, zo wozjewjenje protokolow dalšemu dźěłu wuběrka­ skerje škodźi.

Masaker w busu

srjeda, 13. meje 2015 spisane wot:
Islamabad (dpa/SN). Při nadpadźe na bus w pakistanskim přistawnym měsće Karachi su 43 čłonow šiitiskeje ismailitiskeje wosady morili. Dźesatki ludźi buchu zranjene, rěčnik policije zdźěli. Mjez woporami je 16 žonow. Znajmjeńša šěsć atentatnikow třěleše z motorskich ze wšěch stron na bus, po tym zo běchu jón zadźerželi. Na to z masakrom w busu pokročowachu. Něhdźe 60 ludźi w busu běše po puću do mošeje. Dotal njeje nichtó atentat přiznał. W Karachiju z něhdźe 20 milionami přewažnje sunnitiskimi wobydlerjemi dochadźa stajnje zaso k nabožnje abo politisce motiwowanym namócnosćam mjez sunnitami a šiitami.

Konstruktiwne rozmołwy

srjeda, 13. meje 2015 spisane wot:

Wonkowny minister USA Kerry po dwěmaj lětomaj w Ruskej był

Soči (dpa/SN/K). Prěni wopyt ameriskeho wonkowneho ministra Johna Kerryja po dwěmaj lětomaj w Ruskej maja po­wšitkownje za spomóžnu diplomatisku kročel. Rěčnik ruskeho prezidenta Wladimira Putina hódnoći rozmołwy w Sočiju jako „konstruktiwne a přećelske“.

Putin je ze šefom ameriskeje diplomatije Kerryjom štyri hodźiny rěčał, praji poradźowar prezidenta Jurij Ušakow. Při tym dźěše hłownje wo rozrisanje ukrainskeje krizy přez wuše zhromadne dźěło. Konkretne wuslědki njebuchu drje docpěte, přiwšěm budźi zetkanje nadźiju, zo so poćahi mjez USA a Ruskej zaso polěpša. Kaž němska kanclerka Angela Merkel (CDU) bě tež Kerry Rusku k tomu na­pominał, bóle so zasadźeć za měr na wuchodnej Ukrainje. Prezident Putin dyrbjał naležnišo wliw na proruskich separatistow wukonjeć.

Minister wotprawjeny

srjeda, 13. meje 2015 spisane wot:
Seoul (dpa/SN). Sewjerokorejski mócnar Kim Jong Un je po informacijach južnokorejskeje tajneje słužby swojeho zakitowanskeho ministra přerady dla wotprawić dał. Hyun Yong Chol bu kónc apryla w Pjöngjangu zjawnje zatřěleny, kaž dźensa w Seoulu informowachu. Hyun bě so pječa spjećował, přikazy Kima spjelnić. Nimo toho je sej na konferency z Kimom na čole wusnył. Kim Jong Un bě hižo lěta 2013 swojeho wuja Jang Song Thaeka we wobłuku politiskeho wučisćenja wotprawić dał. Sobu najmócnišemu mužej wumjetowachu přeradu.

Valtice/Riga (dpa/SN). We wjacorych čłonskich statach Europskeje unije so dźeń a bóle planowanemu rozdźělowanju ćěkancow po wšej Europje spjećuja. Nimo Čěskeje a Słowakskeje wotpokazuja předewšěm baltiske staty planowany kwotowy system, z kotrymž chcedźa južnoeuropskim krajam hladajo na hobersku ličbu ćěkancow tam pomhać. Wotpowědne plany chcychu dźensa w Brüsselu předstajić.

„Jednotliwe knježerstwa wědźa same najlěpje, što móža we wobłuku zhromadneje solidarity zdokonjeć“, rjekny čěski ministerski prezident Bohuslav Sobotka wčera po zetkanju ze swojim słowakskim kolegu Robertom Ficom we Valticach. Sobotka w tym zwisku komisiji EU wumjetowaše, zo z najnowšimi namjetami za kwotowy system debatu wo ćěkancach „njetrjebawšo“ pospěša. „To debaće wo migraciji w Europje skerje škodźi hač pomha.“ Čěske knježerstwo bě dobrowólnje připrajiło, 70 ćěkancow ze Syriskeje přiwzać. Kraj bě naposledk hižo tójšto ćěkancam z Ukrainy wućek skićił. „Nic jeno w juhu Europy je połoženje ćežke, tež na wuchodźe“, Sobotka zwurazni.

Drježdźany (dpa/SN). Dźeń a mjenje ludźi so w Sakskej na załoženje swójskeje powołanskeje eksistency zwaži. Lěta 2014 ličba załožerjow přirunujo z lětom 2013 wo štyri procenty na 11 181 wote­wza, zdźěli dźensa Syć sakskich eksistencnych załožerjow (SEN). Ličba hižo wot lěta 2007 spochi woteběra. Staw lěta 2014 je dotal najniši minjenych lět. Hlada­jo na demografiske wuwiće móhło tele wuwiće k tomu wjesć, zo njebudźe w Sakskej hižo dosć předewzaćow. 67 procentow wšěch nowozałoženjow mějachu w twarstwje, wikowanju, gastronomiji a w hotelnistwje.

nowostki LND