To a tamne (19.02.20)

srjeda, 19. februara 2020 spisane wot:

Přewidny to manewer: Mlóčnoškleńčane durje kamora přeradźichu w Mecklenburgsko-Předpomorskej muža, za kotrymž policija pytaše. 29lětny bě sej do kamora wućeknył, jako zastojnicy by­dle­nje přepytachu. Woni kontury podhladneho za škleńcu widźachu a jeho zajachu. Sudnistwo bě muža k tysac euram pokuty zasudźiło, kotrež pak njeje zapłaćił. Chował bě so wón pola znateje w Parchimje. Nětko w jastwje sedźi.

Žonam wospjet skradźu włosy wot­třihał je dotal njeznaty w tramwajkach čěskeje stolicy Prahi. Dotal su policiji pjeć tajkich padow přizjewili. Zastojnicy z toho wuchadźeja, zo je dalšich padow a proša žony so přizjewić. Jedna z nich rozprawješe, zo bě w tramwajce po puću, jako naraz pytny, zo so něchtó jeje włosow­ dótka. Na to wona zwěsći, zo jej plećena wopuška pobrachuje.

Tesla ma spěšnje twarić

wutora, 18. februara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za hospodarstwo Peter Altmaier (CDU) wupraja so za spěšny natwar noweje twornje awtotwarca Tesla pola Berlina. Zawod je wažny za škit klimy a je zdobom jedne z najwažnišich industrijnych zasydlenjow minje­nych lět w nowych zwjazkowych krajach, rjekny Altmaier nowinarjam. Dźěła su nachwilnje přetorhnyli, po tym zo bě Berlinsko-braniborske wyše zarjadniske sudnistwo zakazało dalše štomy na twarnišću pušćeć.

Epidemija dale traje

Peking (dpa/SN). Epidemija noweje chorosće płucow w Chinje budźe so po posudku wodźacych fachowcow kraja hakle kónc apryla stabilizować. Hač do kónca februara so wirus hišće po cyłej Chinje rozpřestrěje, štož budźe zdobom wjeršk mrětwy, su sej woni wěsći. Mjeztym je ličba na wirus schorjenych ludźi na wjace hač 72 000 rozrostła. Cyłkownje 1 868 pacientow je mjeztym wumrěło.

London za njewotwisnosć

Z wjacorymi zarjadowanjemi a akcijemi su minjeny kónc tydźenja w Choćebuzu nadpad anglo-ameriskich bombowcow před 75 lětami wopominali. Demonstranća podachu so we hwězdnym pochodźe k Hłownemu dwórnišću, hdźež wotmě so swjedźenski koncert. Bombardowanje 1945 bě sej tysac smjertnych woporow žadało a wulke škody zawostajiło. Foto: Michael Helbig

Norbert Röttgen kandiduje

wutora, 18. februara 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Předsyda wonkowneho wuběrka zwjazkoweho sejma Norbert Röttgen je swoju kandidaturu jako naslědnik předsydki CDU Annegret Kramp-Karrenbauer přizjewił. To je Röttgen, kiž pochadźa kaž dalši móžni kandidaća Friedrich Merz, Armin Laschet a Jens Spahn ze Sewjerorynsko-Westfalskeje, wjacorym powěsćernjam zdźělił. Z ně­hdyšim zwjazkowym ministrom za wobswět je prěni prominentny křesćanski demokrat oficialnje swój zajim za zastojnstwo předsydy CDU zwuraznił, po tym zo bě Kramp-Karrenbauer swój wotstup připowědźiła.

Aktiwisća lěs wobsadźili

wutora, 18. februara 2020 spisane wot:

Grünheide (dpa/SN). Wobswětoškitarjo su wčera po swójskich informacijach teren­ wobsadźili, na kotrymž chcedźa za pla­nowanu fabriku awtotwarca Tesla štomy pušćeć. Najebać zakaz dalšeho pušće­nja přez sudnistwo stej dwě aktiwistce na štom zalězłoj, kaž rěčnica aktiwi­stow na městnje powěsćerni dpa rje­kny. „Žadamy sej, zo lěs stejo wostanje a zo so přechwatane pušćenje pře­torhnje.“ Jedna z aktiwistkow je w běhu dnja zaso ze štoma zalězła, policija zdźěli.

Berlinsko-braniborske wyše zarjadniske sudnistwo je pušćenje štomow na 90 hektarow wulkej płoninje pola Grünheidy južnje Berlina minjeny kónc ty­dźenja zakazało, po tym zo bě wob­swětoškitny zwjazk Zelena liga skóržbu zapodał. Skupina ma ničenje lěsa za nje­zakonske, dokelž twarska dowolnosć za nowu twornju scyła hišće njepředleži.

Ramelow namjetuje Lieberknecht

wutora, 18. februara 2020 spisane wot:

Erfurt (dpa/SN). Bywši ministerski prezident Durinskeje Bodo Ramelow (Lěwica) je njewočakowano swoju předchadnicu Christine Lieberknecht jako přechodnu nawodnicu knježerstwa namjetował. Politikarka CDU měła po jeho předstawach 70 dnjow hač k nowowólbam „techniske knježerstwo“ zhromadnje z třomi ministrami tworić. Ramelow mjenowaše swój namjet po zetkanju Lěwicy z CDU, SPD a Zelenymi „přinošk k stabilizaciji kraja“. Wón sam nochcył najprjedy raz jako ministerski prezident kandidować. Durinska trjeba knježerstwo, kotrež je jednanjakmane. Zdobom wón potwjerdźi, zo chcył při nowowólbach jako načolny kandidat nastupić.

Dyrbjał-li parlament z wjetšinu dweju třećinow nowowólbam přihłosować, wosta­nje po wustawje 70 dnjow chwile za nowowólby. Po předstawach Ramelowa měła Lieberknecht „z justicnym mi­nistrom, financnej ministerku a šefom statneje kenclije“, najwažniše nadawki w Durinskej rozrisać. Reakcije na namjet Boda Ramelowa su jara rozdźělne.

Tysacy přećiwo Pegidźe na dróze

wutora, 18. februara 2020 spisane wot:

Nawoda durinskeje AfD Björn Höcke w sakskej stolicy wustupował

Drježdźany (dpa/SN). Přećiwo islamej a wukrajnikam měrjace so hibanje Pegida dyrbješe składnostnje swojeje 200. demonstracije tójšto spjećowanja dožiwić. Po trochowanju wobkedźbowarjow bě so wčera wječor něhdźe 2 500 do 3 000 ludźi na dwěmaj přećiwnymaj demonstracijomaj na Drježdźanskich Nowych wikach před cyrkwju Našeje knjenje zhroma­dźi­ło. Na tamnym boku je so šef durinskeje AfD Björn Höcke, hłowny rěčnik wče­rawšeho zarjadowanja Pegidy, jako sylny magnet wopokazał. Něhdźe 4 000 přiwisnikow Pegidy nawodźe prawicarskeho křidła strony přikleskowaše. Iniciator a předsyda Pegidy Lutz Bachmann pak njeje Höckeho wosobinsce na jewišću witał,­ dokelž sej to zwjazkowe předsydstwo AfD pječa njepřeješe.

Pólski premier do Smolenska

wutora, 18. februara 2020 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). Pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki chce so na róčnicy lětadłoweje katastrofy w Smolensku na ruskim wopomnjenskim zarjadowanju za wopory wobdźělić. Při zražce lětadła 10. apryla 2010 bě tež pólski prezident Lech Kaczyński žiwjenje přisadźił. „Haj, chcu do Smolenksa a Katynja jěć, zo bych wopory suroweho sowjetskeho masakra w Katyńskich lěsach a wopory katastrofy pola Smolenska wopominał“, pisaše Morawiecki minjeny kónc tydźenja w interneće.

Při znjezboženju pólskeje knježerstwo­weje mašiny, kotraž so runje lětanišću w Smolensku bližeše, bě 96 ludźi zahinyło. Woni běchu po puću na wopomnjenske zarjadowanje za wopory Katyńskeho masakra, hdźež běchu čłonojo sowjetskeje tajneje słužby NKWD w lěće 1940 wjace hač 20 000 pólskich oficěrow mo­rili. Přičiny njezboža njejsu přeco hišće wujasnjene. Přiwisnicy narodno-konserwatiwneho knježerstwa z toho wuchadźeja, zo jednaše so wo atentat. Dotal předpołožene přepytowanja pólskeho nutřkowneho ministerstwa a ruskich fachowcow rěča porno tomu wo zmylku pilotow.

To a tamne (18.02.20)

wutora, 18. februara 2020 spisane wot:

Dale njerozrisany je problem krokodila z wobruču wokoło šije. Awstralski fachowc za zwěrjata Matt Wright přebywaše ze swojimi kolegami podarmo na kupje Sulawesi. Tam chcychu krokodila z pomocu paslow popadnyć a wobruč wotstronić. Reptil pak so paslow wo­hlada. Mjeztym su so pomocnicy zaso do Awstralskeje wróćili. W meji chcedźa znowa spytać krokodilej pomhać.

Najwjetšu fosilnu nopawu swěta wu­stajeja wot dźensnišeho w hornjofrankskim Bambergu. Jeje pancer je 140 centimetrow dołhi, normalne wšak je 30 centimetrow, tamniši přirodowědny muzej zdźěla. Fosil běchu sobudźěłaćerjo lěta 2018 při wurywanjach w skale nama­kali. Dokelž bě skelet při transporće rozpad­nył, su fachowcy w tysac hodźin trajacym dźěle 154 milionow lět staru nopawu zaso hromadu sadźili.

Kardinal strachuje so wo Irak

póndźela, 17. februara 2020 spisane wot:

Bagdad (B/SN). Kardinal Louis Raphael I. Sako, patriarch chaldejskeje cyrkwje, kotraž je z Romom uněrowana, žada sej z dorazom kulowate blido za měr w Iraku. Loni je wón wšě oficialne zarjadowanja k woswjećenju hodownych wobrjadow w cyrkwi wotprajił. „Ludźo w kraju so strachuja, zo so Irak stajnje bóle k bitwišću wuwije hač k suwerenej domiznje, kotraž je w stawje, swojich wobydlerjow a swoje bohatstwa škitać“, wón wujasni. Irak a region dokoławokoło njeho stej „wulkan krótko do wubucha“, praji wón w sćelaku Domradio.

Myto za zwjazk pohrjebnišćow

nowostki LND