To a tamne (29.11.17)

srjeda, 29. nowembera 2017 spisane wot:

Pokutu 35 eurow płaćić měješe po zdaću na demencu schorjeny 86lětny w Düsseldorfje, dokelž bě po měnjenju porjadniskeho zarjada předołho na čakanskej ławce busoweho zastanišća sedźał. Sobudźěłaćerjej zarjada pak njebě wě­dome, zo je rentnar chory a njepřisłuša scenje bjezdomnych a pičkow. Zarjad so zamołwi a je jednanje zastajił. Rentnar nje­trjeba tuž žanu pokutu płaćić.

Zadobywar je 200 kožuchow w hódnoće něhdźe 550 000 eurow w nocy na póndźelu z priwatneho bydlenja w ruskim Komsomolsku nad Amurom spakosćił. Přichadźaca mějićelka nazajtra zwěsći, zo běchu wšitke drohotne płašće z nerca fuk. Přepytowarjo nańdźechu je bórze na to w bliskej garaži. Ćopłe kožuchi su w Ruskej přewšo požadane a płaća samo jako statusowy symbol. Rubježnistwa dla hrozy­ skućićelej nětko hač do dźesać lět jastwa.

Merkel nastróžana a wolóžena

wutora, 28. nowembera 2017 spisane wot:

Altena/Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je nastróžana ataki na měšćanostu westfalskeho města Altena dla a zdobom wolóžena, zo móže wón hižo zaso w kruhu swójby być, je knježerstwowy rěčnik Steffen Seibert dźensa twitterował. Měšćanostu Andreasa Hollsteina (CDU) bě wčera muž w dejnerowym wobchodźe z nožom nadběhował a ćežko zranił. Policija ma politiski motiw za móžny, dokelž powołaše so skućićel na liberalnu politiku měšćanosty napřećo ćěkancam.

Ćahi přeco hišće njedypkowne

Berlin (dpa/SN). Němska železnica so swojeho cila dypkownosće tuchwilu wzdawa. „Njejsmy hišće tam, dokal chcemy“, rjekny nowy šef železnicy Richard Lutz nowinje Süddeutsche Zeitung. Lětsa wotpohladany zaměr 81 procentow dypkownych ćahow w dalnowobchadźe hišće njedocpěja. „Přewjele je so runje w druhim połlěće stało.“ To železnicu mjerza. Cil 85 procentow dypkownych ćahow dalnowobchada ma za přichod wostać.

Druhu raketu startowali

Nowa kultura dopomnjeća trěbna

wutora, 28. nowembera 2017 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Z widom na tele dny předpołoženu nowu studiju k rukowaćelni (Treuhandanstalt) žada sej sakska ministerka za integraciju Petra Köpping (SPD) nowu kulturu dopomnjeća. Nimo toho je so wona wčera w Drježdźanach za to wuprajiła wutworić njewotwisnu komisiju, kotraž ma popřewrótowy čas znowa wobdźěłać.

W nadawku zwjazkoweho ministerstwa za hospodarstwo na Bochumskej Poruhrskej uniwersiće zestajana studija wobkruća zaćišć Petry Köpping, zo je so mjez mnohimi wuchodnymi Němcami před pozadkom priwatizacije abo wot­wića tysacow zawodow NDR negatiwny „załožowanski mytos“ zakorjenił.

Nowa skupinka w sakskej AfD załožena

wutora, 28. nowembera 2017 spisane wot:

Mišno (SN). W sakskej AfD je so zajimowa skupina krajneho zwjazka Alternative Mitte Sachsen minjenu sobotu blisko Mišna załožiła. Za třoch rěčnikow postaji třiceći přitomnych Nica Köhlera z Ka­mjenicy, Martina Schöpfa z Zwickauwa a bywšeho krajneho městopředsydu Thomasa Hartunga z Drježdźan, kaž w nowinskej zdźělence rěka.

Nowa skupinka wotmjezuje so jasnje wot ekstremistiskich sobustawow w stronje kaž tež zwonka njeje wot bywšich čłonow tak mjenowaneje Módreje strony z Frauku Petry na čole. Za sebje reklamuja­, zo „smy AfD Sakskeje załoženskeho lěta“, kotraž chcyše tehdy a chce­ dźensa zamołwitosć přewzać.

Socialdemokraća rozhorjeni

wutora, 28. nowembera 2017 spisane wot:

Ratarski minister CSU Schmidt nastupajo glyfozat samowólnje rozsudźił

Berlin (dpa/SN). „Rozsud za sebje a za swój ressort“ je zwjazkowy ratarski minister Christian Schmidt (CSU) trjechił, přihłosujo wčera w Brüsselu tomu, zo smědźa ratarjo w Europskej uniji zaničowak njerodźe glyfozat dalše pjeć lět wužiwać. To přizna Schmidt dźensa w rańšim magacinje ARD, hdźež wusprawni swój rozsud tež z „wažnymi polěpšenjemi za škit rostlin a zwěrjatow“.

Jeho jednanje njebě ze zwjazkowej wobswětowej ministerku Barbaru Hendriks (SPD) wothłosowane. Dokelž stej wona kaž tež SPD přećiwo glyfozatej, dyrbjał so Christian Schmidt w gremiju EU poprawom hłosa wzdać. Na to skedźbni městopředsyda SPD Ralf Stegner wčera wječor we wusyłanju ARD „Tagesthemen“. Móžneho rizika raka dla wotpokazuja socialdemokraća dalše zasadźenje glyfozata na polach Němskeje.

To a tamne (28.11.17)

wutora, 28. nowembera 2017 spisane wot:

Britiska kralowska marina je prěni raz po 357 lětach na změnje straže při Bu­ckinghamskim palasće wčera w Londonje wobdźělena była. 86 namórnikow bě so na ceremoniju přihotowało. Před tysacami turistow pochodowachu woni přez sławne wrota palasta, oficialneje rezidency­ kralowny Elizabeth II. Ceremoniju wotměwaja wot 1660, lěta znowa­zawjedźenja monarchije.

Jako wuměłskej objektaj předwidźanej tankaj stej pad za sudnistwo. We Wulkej Britaniskej kupjenej wojerskej wozydle je 49lětny do Němskeje přiwjezł, bjez toho zo by je wuměłsce změnił. Tankaj njeběštej nimo toho demilitarizowanej, čehoždla trjebaše muž dowolnosć dowoza. Dokelž pak tajku njeměješe, dyrbi so wón nětko na sudnistwje zamołwić móžneho ranjenja zakonja wo kontroli wojerskich brónjow dla.

Žně hłód njezakónča

póndźela, 27. nowembera 2017 spisane wot:

Juba/Frankfurt n. M. (B/SN). W kraju wobydlerskeje wójny w Južnym Sudanje njedosahaja lětuše žně, zo bychu hłód skónčili. Płódne kónčiny su wojowa- njow dla zničene, wujasni UNO-program za zežiwjenje a ratarstwo (FAO). 4,8 mi- lionow Južnych Sudanjanow nima dosć k jědźi. Trajace boje po wšěm kraju a hyperinflacija połoženje přidatnje poćežuja, rěka w rozprawje FAO, w programje za swětowe zežiwjenje UNICEF a dalšich organizacijow.

Marx: Debata je legitimna

Mnichow (B/SN). Předsyda Němskeje biskopskeje konferency, kardinal Reinhard Marx, ma diskusiju wo nowopřistupach k měšnistwu za legitimne. Móžnosć, wupruwowanych woženjenych muži (viri probati) na měšnikow wuswjećić, měła so dokładnje přemyslić.

Politika a škit klimy

Berlin (B/SN). Eksperta za klimu Ottmar Edenhofer widźi přez změnu klimy jednanjekmanosć politiki wohroženu. Škit klimy strony jenož połojčnje realizuja, so bojo, zo móhł njeměr nastać w ludźe, rjekny Edenhofer. Politika njeje zapřimnyła, „dokelž so zjawnosć dramatiskeho zhubjenja kontrole statow boji.“

Jezuića apeluja na EU

Bamž w Myanmarje

póndźela, 27. nowembera 2017 spisane wot:

Rangun (dpa/SN). Jako prěni nawoda swětoweje katolskeje cyrkwje je bamž Franciskus dźensa wopyt w Myanmarje zahajił. Buddhistiski kraj je prěnja stacija sydom­dnjowskeje jězby, kotraž wjedźe pontifeksa tež do susodneho Banglade­sha. Wopyt steji pod wliwom krizy muslimskeje mjeńšiny Rohingya dla. Dokelž boja so woni přesćěhanja, je wot lěća wjace hač 600 000 muslimow z Myan­mara do Bangladesha ćeknyło. Franciskus chce so tež z faktiskej knježerstwowej šefinu Aung San Suu Kyi zetkać.

Wulkan na Bali hrozy wudyrić

Jakarta (dpa/SN). Stracha dla, zo nimale 3 000 metrow wysoki wulkan Mount Agung wudyri, su zarjady na dowolowej kupje Bali něhdźe 100 000 ludźi namołwili so do wěstoty podać. Wobydlerjo dweju dwanatkow wsow blisko wulkana dyrbjachu swoje domy dźensa wopušćić. Płaći najwyši alarmowy schodźenk. Kónčinu we wokolinje dźesać kilometrow posta­jichu jako zawrjene pasmo, tež mjezy­narodne lětanišćo su zawrěli.

EU wuradźuje wo glyfozaće

Unija nochce na SPD ćišć wukonjeć

póndźela, 27. nowembera 2017 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Najwuše nawodnistwo CDU podpěruje po zwrěšćenych jamaiskich sonděrowanjach rozmołwy z SPD, po móžnosći wulku koaliciju unije a socialdemokratow wutworić. Zastupowaca předsydka CDU Julia Klöckner z toho wuchadźa, zo budu tajke rozmołwy hakle na nowe lěto. „Potom měła wšudźe zelena swěca być, zo wo koaliciji jednaja“, rjekny politikarka dźensa w rańšim magacinje ARD. Runje tak wupraji so zwjazkowy nutřkowny minister Thomas de Maizière (CDU) za to, SPD pod časowy ćišć njestajić.

Wo wjace chwile wabi tež zastupowacy předsyda SPD Ralf Stegner: „Přechodne knježerstwo je stabilniše hač to, štož smy minjene tydźenje widźeli. Ze spěšnosću njesměš přehnawać“, podšmórny wón w rańšim magacinje ARD.

Čas SPD trjeba, přetož pozicije w stronje su rozdźělne. Jusosy su na swojim zjězdźe kónc tydźenja w Saarbrückenje wulku koaliciju wotpozakali, byrnjež jim frakciska šefina SPD Andrea Nahles do swědomja rěčała, wo poziciji hišće raz rozmy­slować. Ministerska prezidentka Porynsko-Pfalcy Malu Dreyer (SPD) je za to, mjeńšinowe knježerstwo unije tolerować.

160 wjelkow w Němskej

póndźela, 27. nowembera 2017 spisane wot:

Braniborska přihotuje nowy plan managementa za rubježne zwěrjo

Budyšin/Berlin (SN/at). Wobstatk wjelkow w Němskej so dale rozšěrja. 60 črjódow je mjeztym dopokazanych. Wo tym informowaštej Zwjazkowy zarjad za přirodoškit (BfN) a dokumentowanišćo a poradźowarnja Zwjazka k wjelkej w nowym datowym přehledźe, kotryž su tele dny w Berlinje přestajili. Ličiš-li třinaće wjelčich porow a tři kruće zasydlene jednotliwe wjelki k tomu, móžeš ze 150 do 160 dorosćenych wjelkow wuchadźeć, rjekny prezidentka BfN Beate Jessel. Loni bě jich 140.

nowostki LND