Marx k wuslědkej wólbow

póndźela, 23. oktobera 2017 spisane wot:

Berlin (B/SN). Z namołwu k „werbalnemu wotputanju“ komentowaše kardinal Reinhard Marx na nazymskej hłownej zhromadźiznje němskich biskopow rezultat wólbow. „Zapósłancy měli so wzdać rěče wotmjezowanja a hidy. Zastupuja-li njeznjesliwe tezy, dyrbimy jim jasnje­ znapřećiwić“, rjekny předsyda biskopskeje konferency, bjeztoho zo naspomni AfD. K wólbnemu wuspěchej prawicarsko-populistiskeje strony nochcyše so bliže zwuraznić. „Němska njewjerći so jeničce wokoło jedneje strony.“ Jako politiske naležnosće cyrkwje mjenowaše wón starosć wo chudych, chorych a ćěkancow, škit žiwjenja kaž tež měr w Europje a na swěće.

Bój přećiwo znjewužiwanju

Vatikan (B/SN). Bamžowska Škitna komisija za dźěći zetka so spočatk oktobra k poslednjej hłownej zhromadźiznje. Bój přećiwo seksualnemu znjewužiwanju ma pak pokročować. Zasudźeni skućićeljo njemóžeja z jeho hnadu ličić, rjekny bamž Franciskus. Komisija bu 2014 na tři lěta załožena, zo by sej nadźěłała naprawy k interwenciji a k zadźěwanju znjewužiwanja.

Biskop Bode je nowy zastupjer

Babiš wólby jasnje dobył

póndźela, 23. oktobera 2017 spisane wot:

Praha (dpa/SN). Miliardar Andrej Babiš je parlamentne wólby w Čěskej z wulkim předskokom dobył. Populist a jeho protestne hibanje ANO dóstaštaj 29,6 procentow hłosow wolerjow. To je jědnaće procentow wjac hač w lěće 2013. Ana­lysća rěča wo politiskim rženju a hurrikanje. Socialdemokraća dožiwichu wulku poražku. Wot 20,3 procentow lěta 2013 běchu so nětko jenož hišće 7,3 procenty wolerjow za nich rozsudźili.

Chudoba wostanje trajna tema

Gütersloh (dpa/SN). Wjac hač kóžde pjate dźěćo w Němskej je dlěje hač pjeć lět w chudych poměrach žiwe. Tole wuchadźa z přepytowanja Bertelsmannoweje załožby, kotrež su zamołwići dźensa w Güterslohu předstajili. „Dźěćaca chudoba wostanje w Němskej trajna tema. Štóž je jónu chudy, to tež dołho wostawa. Přemało swójbow móže so chudobje wuwinyć“, wuswětli předsyda załožby Jörg Dräger wuslědk studije.

Přihotuja prěnje posedźenje

Na Choćebuskich nazymskich wikach kónc tydźenja pokazowaštej Pauline Ehlert a Sarah Gwiszcz (wotlěwa) z Lubnjowskeje modoweje linije Wurlawa drastu, inspirowanu ze serbskeje narodneje drasty. Tež na Budyskej Romantice 4. nowembra budźe Sarah Gwiszcz zaso pódla a chce nowy design kaž tež tradicionalne drastowe dźěle na modowej přehladce pod hesłom „Són z lódki“ prezentować. Foto: Michael Helbig

Puigdemontej hrozy jastwo

póndźela, 23. oktobera 2017 spisane wot:

Madrid/Barcelona (dpa/SN). Šefej katalanskeho regionalneho knježerstwa Carlesej Puigdemontej hrozy při wuwołanju njewotwisnosće regiona wot Španiskeje hnydomne zajeće. Tole wobkrući generalny statny prawiznik José Manuel Maza sobotu wječor w Madridźe.

Kaž španiski ministerski prezident Mariano Rajoy sobotu připowědźi, budźe separatistiske regionalne knježerstwo wotsadźene. Za poł lěta su nowe wólby w regionje planowane. Tole bě senat centralneho knježerstwa sobotu w Madridźe postajił. Wothłosowanje naprawow přichodny pjatk je po wšěm zdaću jenož hišće formalna naležnosć. Puigdemont warnowaše do wuradźowanjow senata, zo njebudźe nućenske naprawy akceptować a zo snano njewotwisnosć wuwoła. Kaž statny prawiznik Maza dale zdźěli, předwidźi španiski zakoń rebelijow dla hač do 30 lět jastwa.

100 milionow lětnje trěbnych

póndźela, 23. oktobera 2017 spisane wot:

Impulsowu papjeru za strukturnu změnu we Łužicy předstajili

Choćebuz/Zhorjelc (dpa/SN). Łužiski brunicowy region ma po měnjenju energijowych fachowcow wot Zwjazka wob lěto 100 milionow eurow za strukturnu změnu dóstać. Wot lěta 2019 měli zamołwići 15 lět dołho wosebite spěchowanje Łužicy předwidźeć. Pjenjezy měli do wobchadneje infrastruktury inwestować a wědomostne institucije podpěrać, zdźěli Berlinska organizacija Denkfabrik Agora energijowa změna tele dny w Choćebuzu, hdźež předstajichu tak mjenowanu impulsowu papjeru k energijowej změnje. Předstawy su wuwite z bywšeho plana fachowcow,­ kotryž je wustup z brunicy w kročelach hač do lěta 2040 rysował.

Trěbne su skutki!

póndźela, 23. oktobera 2017 spisane wot:
Ideje organizacije Agora Denkfabrik energijowa změna njejsu nowe. Łužicu jako energijowy region zachować je jedna z tajkich a po mojim měnjenju jara zmysłapołna předstawa. Za to trěbne syće, kotrež milinu rozdźěleja, hižo mamy. Při­wšěm měli do dalšeho wuwića inwestować. Wědomostne institucije a uniwersity su w bjezposrědnjej bliskosći. Měli je bóle do procesa zapřijeć. Přiwšěm sej myslu, zo so hižo předołho wo strukturnej změnje rěči. Trěbne su skutki! Pokazki, zo so hospodarske połoženje w regionje měnja, wšak hižo widźimy. Bombardier a nětko tež Siemens w Zhorjelcu chcetej w zawodomaj dźěłowe městna masiwnje šmórać. Předołho su politikarjo spali a pokazki ignorowali. Dawno trěbny je wutwar infrastruktury, na přikład elektrifikowanje železniskeje čary mjez Drježdźanami a Zhorjelcom. To je dźě wažny zakład za produkciske stejnišća. Bianka Šeferowa

To a tamne (23.10.17)

póndźela, 23. oktobera 2017 spisane wot:

Jónu za 1 600 eurow bencin tankował a so nablaku zminył je muž w Nette­talu. Do awta, kotrež wupadaše wotwonka normalne, bě wulki tank zatwarjeny. Do njeho hodźeše so cyłkownje něhdźe 1 000 litrow bencina. Połnje natankowane jězdźidło móžeše pak jenož hišće pomałku jěć. Dwaj centimetraj bě rozdźěl mjez dróhu a dnom awta. Tuž móžeše policija skućićela spěšnje lepić.

Psy móža swoju mimiku zaměrnje jako komunikaciski srědk zasadźeć. Tole wuchadźa z britiskeje studije fachoweho časopisa Scientific Reports. Biologowka uniwersity Portsmouth Juliane Kaminski je tole ze swojim mustwom zwěsćiła. Cyłkownje 24 psow su k tomu přepytowali. Mimiku zwěrjeća tuž zasadźeja, hdyž chcedźa kedźbnosć ludźi zbudźić a zwisk z nimi nawjazać, toho su sej wědomostnicy přezjedni.

Staw brexita na agendźe

pjatk, 20. oktobera 2017 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). K zakónčenju wjerška EU w Brüsselu wuradźuja zwjazkowa kan- clerka Angela Merkel (CDU) a dalši šefejo knježerstwow statow wo brexiće a reformach Europskeje unije. K tomu předleži namjet prezidenta rady Donalda Tuska. Hač do lěta 2019 chcedźa tole stajnje zaso rozjimać a wažne temy kaž reformu europasma a azyloweho systema diskutować. Bjez Wulkeje Britaniskeje pruwuja 27 krajow EU staw jednanjow wo Brexiće.

Na temy so dojednali

Berlin (dpa/SN). Před dźensa we wulkim kole so zahajacych sonděrowanskich rozmołwach potencielneje Jamaika-koalicije su so generalni sekretarojo stronow CDU, CSU, FDP a Zwjazka 90/Zelenych na dwanaće centralnych temowych wobłukow dojednali. Na prěnim městnje su to financy, etat a dawki, zhoni powěsćernja dpa wčera wječor w Berlinje. Temy maja dźensa zakład prěnich zhromadnych sonděrowanskich rozmołwow być, na kotrychž so wjac hač 50 zastupjerjow stronow wobdźěla.

Čěska woli nowy parlament

Nazymski swjedźeń załožerskeje dźěłarnički „Přichod Łužica“, wčera w Choćebuzu, njeje jenož ryza zabawa. Na nim předstajichu tohorunja plany za nowy załožerski centrum. Předwidźany za to je bywši centrum za horni schodźenk na Wjerbnjanskej hasy. Za přetwar w bjezposrědnjej bliskosći centralneho campusa Braniborskeje techniskeje uniwersity Choćebuz-Zły Komorow ležace twarjenje chcedźa něhdźe pjeć milionow eurow nałožić. Foto: Michael Helbig

Wzdadźa so miliny z brunicy

pjatk, 20. oktobera 2017 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Město Berlin chce hač do lěta 2030 wzdać wužiwać miliny z brunicy a je tónle termin jako prěni ze zwjazkowych krajow zakońsce předpisał. Wčera je dom zapósłancow w Berlinje wotpowědny zakoń koalicije SPD, Lěwicy a Zwjazka 90/Zelenych wobzamknył. Hižo wot meje wzda so kraj krok po kroku miliny, kotraž je na zakładźe brunicy zhotowjena. Najpozdźišo chce Berlinske knježerstwo tole hišće do lěta 2030 tež za kamjentne wuhlo docpěć. Hłowny zaměr je emisije wuhlikoweho dioksida pomjeńšić, kotrež klimje wosebje škodźa. Milina měła na zakładźe wobnowjomnych energijow nastać, su sej zapósłancy přezjedni.

nowostki LND