Dobry přikład zhromadnosće

srjeda, 31. meje 2017 spisane wot:
Gábor Fekete je wobdźělnikow kongresa Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin po měsće Cluj-Napoca wodźił. Wón sam přisłuša mjeńšinje Madźarow, kotřiž w rumunskej krajinje Sedmihródska bydla. Dokelž bě jeho staršimaj wažne, zo so na polu rěčow dale kubła, je hižo jako dźěćo němčinu nawuknył. Jedyn měsac wón tež kóžde lěto pola němskorěčneje sakskeje mjeńšiny w Rumunskej přebywaše. Fekete je dobry přikład zhromadnosće w Rumunskej bydlacych narodnych mjeńšin. Foto: Bianka Šeferowa

Wěstotne riziko

srjeda, 31. meje 2017 spisane wot:

Berlin (SN/JaW). Dwurěčnje popisane tafle při awtodróhach su wěstotne riziko, a tohodla tež přichodnje najprjedy tajkich njebudźe. To je wuslědk wčerawšeje rozmołwy zastupjerjow Frizow a Serbow z parlamentariskej statnej sekretarku w zwjazkowym wobchadnym minister­stwje Dorotheju Bär w Berlinje. Rozrěč wotmě so w rjedźe informatiwnych zetkanjow rady štyrjoch připó­znatych narodnych mjeńšin w Němskej.

„Ministerstwo chce, zo wostanu němske awtodróhi najwěsćiše Europy. Tuž njeměło přewjele informacijow na značkach być“, zjima Dawid Statnik podaća Bär. Na konkretne prašenje, wot kotreho mnóstwa informacijow na taflach je wěstota wohrožena, pak zamołwići wotmołwić njemóžachu. „Tole prosće pokazuje, zo na zwjazkowej runinje wo wjackróć narěčanej naležnosći hižo rěčeć nochcedźa. Jako Domowina pak widźimy dale potrjebu“. Zludany je předsyda Domowiny wo stejišću Sakskeje. Hinak hač Braniborska, kotraž je dwurěčnemu popisanju wotewrjena, wupraja so swobodny stat za wěstotu před dwurěčnosću, štož serbskosći njetyje.

Ruske rakety přećiwo IS

srjeda, 31. meje 2017 spisane wot:

Moskwa (dpa/K/SN). Demonstrujo swoju sylnosć je ruska marina dźensa zepěranišća teroristiskeje milicy Islamski stat (IS) w Syriskej z raketami wobtřělała, kotrež zamóža so same orientować. Cyłkownje štyri rakety typa Kalibr startowachu z wójnskeje łódźe a z podnurjaka we wuchodnym Srjedźnym morju, kaž zakitowanske ministerstwo w Moskwje zdźěla. Třělwy su zepěranišća IS z ćežkimi brónjemi a wjele wojowarjemi trjechili.

Abedi žanu syć njeměł

Manchester (dpa/K/SN). Nastupajo sebjemordarski nadpad w Manchesteru maja přepytowarjo za móžne, zo je jón 22lětny Saliman Abedi sam wuwjedł, njemějo za sobu žanu wjetšu syć teroristow. Mjeztym je dopokazane, zo je Abedi wot časa swojeho připućowanja štyri dny do nadpada dospołnje separatnje wustu­pował a tež najwjetši dźěl trěbnych přisłuškow za twar bomby sej sam wobstarał. Třoch nachwilnje zajatych podhladnych je policija zaso na swobodu pušćiła.

Z Běłeho domu kiwanje

Zranjeni w němskim pósłanstwje

srjeda, 31. meje 2017 spisane wot:

Kabul (dpa/K/SN). Při bombowym nadpadźe w afghaniskej stolicy Kabulu z dźesatkami mortwych su so dźensa rano tež přistajeni němskeho wulkopósłanstwa zranili. Afghaniski stražnik objekta bu morjeny, kaž wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) w Berlinje informuje. Atentat­ bu „w bjezposrědnim susodstwje wulkopósłanstwa skućeny. Naše mysle su pola přiwuznych a přećelow woporow“, Gabriel njeskutk raznje zasudźa.

Atentat bě jedyn z najćešich minjeneho časa. Ličba woporow je so dopołdnja na znajmjeńša 80 powjetšiła. Wjace hač 350 ludźi so zrani, kaž afghaniske knježerstwo zdźěla. Prawdźepodobnje bě bomba w nakładnym awće schowana. Wobrazy pokazuja chětro wobškodźene twarjenje němskeho wulkopósłanstwa. Wšitke wokna so při detonaciji rozbichu.

Bomba bě rozbuchnyła, jako tysacy ludźi­ w Kabulu w rańšich hodźinach na dźěło­ chwatachu. Tójšto zranjenych je w kritiskim stawje.

Za tobak a alkohol njewabić

srjeda, 31. meje 2017 spisane wot:

Lěkarjo namołwjeja na swětowym dnju njekurjakow přećiwo kurjenju

Berlin/Choćebuz (dpa/SN). Němska dyrbjała po měnjenju fachowcow wabjenje za tobak a alkohol dospołnje zakazać, kaž to w druhich europskich krajach hižo praktikuja. Zwjazkowy sejm pak w tymle prašenju dale waha. Tole kritizuja wudawaćeljo mjeztym 4. alternatiwneje rozprawy wo drogach a chcyćiwosći w Němskej, kotruž su wčera, wutoru, składnostnje dźensnišeho swětoweho dnja njekurjakow předstajili. Awtorojo šwikaja, zo so předewšěm w frakciji CDU/CSU wot ratarskeho ministra Christiana Schmidta (CSU) zdźěłanemu naćiskej zakonja spjećuja.

Spisarjo alternatiwneje rozprawy na to skedźbnjeja, zo w Němskej kóžde lěto wjace hač 120 000 ludźi na sćěhi kurjenja wuměra. Kurjenje je hłowna přičina we 80 procentach wšitkich smjertnych padow raka­ płucow dla.

To a tamne (31.05.17)

srjeda, 31. meje 2017 spisane wot:

Bombu sobu domoj wzał je bayerski ratar.­ Muž bě 30 centimetrow wulke rozbuchadło z Druheje swětoweje wójny, wupadace kaž granata, při dźěle na polu namakał. Doma połoži wón strašnu namakanku do bróžnje. Dwaj dnjej pozdźišo 63lětny radšo tola policiju přiwoła. Fachowcy objekt jako bombu z fungowacym zapalakom identifikowachu a znješkódnichu ju. Ratar chětro woblědny, jako jemu policisća rozłožichu, w kajkim straše wón poprawom bě.

Tomaty smědźa tež na rowje rosć. Tole je znajmjeńša hornjobayerske město Neuburg nad Dunajom rozsudźiło. Wopominajo rjany zhromadny čas bě wnučka na row dźěda a wowki tomaty nasadźała a tak horce diskusije měšćanskeje rady wuskutkowała. Ta nětko rozsudźi, zo smědźa nisko rosćace tomaty na rowje wostać, „hdyž dostojnosći rownišća a cyłeho kěrchowa wotpowěduja“.

Wosada zahaji socialny projekt

wutora, 30. meje 2017 spisane wot:

Zwickau (B/SN). Ze swjatočnosću bu srjedź meje wotewrjeny wosadny centrum Lutherheim ze zetkawanskim poskitkom „lebens.raum“. Dom skići móžnosće wšědneho zetkawanja ludźi wše­lakeje staroby. Su tam poskitki staršim z ćěšenkami, za šulske dźěći abo za seniorow. Fachowi sobudźěłaćerjo skupiny přewodźeja. Zaměr je so rozmołwjeć a, je-li trjeba, mjezsobnu pomoc skićić, kaž organizatorojo pišu. Projekt spěchujetej Europska unija we wobłuku swojeho socialneho fondsa a město Zwickau jako socialny projekt.

Cyrkej dóstanje nowej zwonaj

Härtensdorf (B/SN). Cyrkej K třom Marijam w sakskim Härtensdorfje dóstanje nowej mjedźanej zwonaj. Firma Grassmayr z Innsbrucka jej 9. junija lije, kaž cyrkwinska wosada zdźěli. Nětčišej 55 lět starej woclowej zwonaj su hižo z kranom z wěže na zemju před cyrkwju stajili. Třeći Marijiny zwón, wosta na wěži. Prěnje zwonjenje je planowane 15. oktobra.

Erdoğan ma so z křesćanom stać

Politice Trumpa so spjećować

wutora, 30. meje 2017 spisane wot:

Berlin (dpa/K/SN). Nawodni politikarjo SPD rěča za to, wobarać so politice prezidenta USA Donalda Trumpa. Je „kazeń hodźiny, tomule mužej so ze wšěm, štož zastupujemy, do puća stupić“, rjekny předsyda strony Martin Schulz. Europa je najlěpši škit demokratije, hospodarstwa a socialneje wzajomnosće. „Štóž so tutej politice USA njespjećuje, je sobu wina“, praji wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD). Šef FDP Christian Lindner warnuje před tym, dialog z USA zanjechać.

Njewjedro – štyrnaće mortwych

Moskwa (dpa/K/SN). Hurikan, zachadźacy wčera w stolicy Ruskeje, je sej znajmjeńša štyrnaće mortwych žadał, zwjetša zabitych wot padacych štomow. Wjac hač 70 ludźi trjebaše zranjenjow dla lěkarsku pomoc. Ruska wjedrowa słužba bě připowědźiła njewjedro z wichoriskami spěšnosće 100 km/h. Po prěnich trochowanjach je wjace hač 1 000 štomow spadało. Mnohe chěže su bjez třěchow.

Juncker dyrbi so spowědać

Němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a indiski premierminister Narendra Modi staj dźensa w Berlinje němsko­indiske knježerstwowe konsultacije nawjedowałoj. Zwjazkowa ministerka za kubłanje Johanna Wanka (naprawo) a indiski minister­ za wědomosć Harsh Vardhan (nalěwo) staj tam dokument wo natwarje němsko-indiskeho slědźenskeho centruma podpisałoj. Němska je jedyn z najwažnišich hospodarskich partnerow Indiskeje. Foto: dpa/Michael Kappeler

Zhromadnje přećiwo terorizmej

wutora, 30. meje 2017 spisane wot:
Paris (dpa/K/SN). Ruski prezident Wla­dimir Putin je francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona namołwił k zhromadnemu bojej přećiwo terorizmej. Rjadować­ měła to dźěłowa skupina, schadźowaca so w Moskwje a Parisu. Namjet­ je Putin na wopyće Versaillesa přednjesł. Posrědnje skrući wón swojemu zwjazkarjej Bashirej al-Assadej rjap: „Přećiwo terorej njemóžeš wuspěšnje wojować, hdyž rozbiješ statnosć w krajach, kotrež bjeztoho ćerpja pod nutřkopolitiskimi problemami a napřećiwkami.“ Ruska Syrisku wojersce podpěruje, Francoska ze zapadom chce přichod Sy­riskeje bjez Assada. Prezident Macron je z wotpłaćenjom hrozył, zasadźa-li so hišće raz chemiske brónje. „Nałožowanje tutych bróni, wšojedne wot koho, je překročenje čerwjeneje linije a wuskutkuje nablaku wotmołwu Francoskeje“, Ma­cron na swojim prěnim zetkanju z hłowu ruskeho stata Putinom zwurazni. Zdobom je za wuše partnerstwo z Ruskej.

Serbska debata

nowostki LND