Zhorjelc (dpa/SN). Zhorjelski wokrjes chce Zhorjelsko-Žitawske Gerharta Hauptmannowe dźiwadło dołhodobnje zachować. Za to maja tuchwilu tři wšelake móžnosće na blidźe, zo bychu je dokładnje pruwowali. Wotpowědny zakładny rozsud je wokrjesny sejmik tydźenja schwalił. Krajny rada dr. Stephan Meyer (CDU) ma nětko formelny nadawk, hač do kónca prěnjeho połlěta 2025 prěni naćisk předpołožić.

Ze swojim wobzamknjenjom slěduje wokrjesny sejmik rozsudej kónc měrca 2024. Tehdy mějachu na wšě dwanaće modelow přichoda před sobu, z kotrychž chcychu najwjace tři wupytać. Pruwować chcedźa nětko móžnosć, zawod opti­měrować, zawod dale wjesć kaž dotal a mzdy po swójskim tarifje rjadować abo dźiwadło „Hornjołužiskeho kulturneho ruma“ natwarić. Pruwowanje ma po wuslědku dospołnje wotewrjene być.

Diskutuja namjet Dobrindta

póndźela, 24. junija 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Předsydka SPD Saskia Esken je žadanja předsydy krajneje skupiny CSU w zwjazkowym sejmje Alexandera Dobrindta kritizowała, ukrainskich wójnskich ćěkancow bjez dźěła zaso do jich domizny wróćo pósłać. „Njeje nadawk politiki, žadanja na chribjeće ukrainskich ćěkancow do swěta sadźić, ale so wo to postarać, zo socialna infrastruktura za wšěch ludźi funguje, kotřiž chcedźa w našim kraju derje žiwi być“, rjekny Esken nowinarjam. Hłowna přičina, zo nimaja Ukrainjenjo dźěło, su pobrachowace pěstowarske a hortowe městna. „Sym sej wěsta, zo móže CSU w Bayerskej tule skutkownje pomhać.“

Dobrindt bě nowinje Bild rjekł: „Dwě lěće po zahajenju wójny dyrbjała zasada płaćić: Dźěło w Němskej abo nawrót do wěstych kónčinow w Ukrainje“. Tole běchu z mnohich stron kritizowali.

Podpěru dóstanje wón wot Zwjazkarstwa Sahry Wagenknecht: „Ludźo su z prawom hněwni, hdyž widźa, zo w Danskej 80 procentow ukrainskich ćěkancow na dźěło chodźi, w Němskej ani štwórćina.“

Merz: CDU garant na wuchodźe

póndźela, 24. junija 2024 spisane wot:

Předsyda křesćanskich demokratow namołwja wolerjow druhich stron

Berlin (dpa/SN). Předsyda CDU Friedrich Merz ma swoju stronu při wólbach krajnych sejmow na wuchodźe Němskeje za rozsudnu móc přećiwo zesylnjenju AfD a Zwjazka Sahry Wagenknecht (BSW). „Bych so radšo ze SPD, FDP a Zelenymi na wuchodźe měrić chcył hač z AfD“, rjekny Merz wčera w lětnjej rozmołwje sćelaka ZDF „Berlin direkt“. Přiwšěm Merz přizna, zo hraja strony amploweje koalicije na wuchodźe mjez wolerjemi lědma hišće rólu, mjeztym zo je CDU tam druha najsylniša móc.

Tohodla Merz apelowaše: Wšěch, kotřiž so z myslu noša, SPD, FDP abo Zelenych wolić, „kotřiž su wšitke pod dźesać procentami a snano tež pod pjeć procentami, móžu jenož prosyć, w tutej situaciji CDU wolić“, Merz rjekny. Hdyž chcedźa wolerjo jasne poměry a stabilne knježerstwo, změja w Durinskej a Sakskej jenož CDU, „kotraž tomu zadźěwa, zo nastanje wotpowědne ćežke połoženje“.

Zmysłapołna změna?

póndźela, 24. junija 2024 spisane wot:

Kubłanišćo swjateho Bena dožiwja tele dny „wichorojte časy“. Poprawom připó­znate zarjadnišćo ma so na towaršnosć z wobmjezowanym rukowanjom změnić. Potajkim so dom bóle hospodarsce wu­směri. Za někotrehožkuli wobydlerja kónčiny je to prěnja kročel do směra likwidacije, štož móhło hłuboku ranu zawostajić. Tak daloko pak hišće njeje.

Wot lěta 1998 do lěta 2019 je dr. Peter-Paul Straube instituciju nawjedował. ­Dźakowano jeho skutkowanju je so dom wuspěšnje wuwił. Jako je so wón na wuměnk podał, bu dom swjateho biskopa Bena přemjenowany. Hižo tehdy so mnozy w kónčinje prašachu, hač je to zmysłapołne, wšako bě mjeno institucije etablěrowane. Nětko su nowe změny připo­wědźene. Nadźijam, zo su sej zamołwići w biskopskim ordinariaće wuznama tohole zarjadnišća wědomi. Přichodne lěta pokazaja, hač běše kročel wuspěšna. Wot toho zawěsće wotwisuje, hač biskopstwo dale na nim dźerži. Bianka Šeferowa

To a tamne (24.06.24)

póndźela, 24. junija 2024 spisane wot:

Naduwanja dla su policajskeho šefa britiskeho hrabinstwa Northamptonshire pušćili, dokelž bě wón swój žiwjenjoběh chětro chroble porjeńšił. Tak muž twjerdźeše, zo bě we wójnje wo Falklandske kupy přećiwo Argentinskej wojował, byrnjež to runje 15 lět stary był. Pječa je tež na sławnej marinowej akademiji studował: tam pak běchu jeho wotpokazali. Naduwak bě wot lěta 2018 policajski šef. Nětko njesmě so muž ženje wjace do policajskeje słužby nawróćić.

Regal drogerijoweho wobchoda za swój wačok znjewužiwał je muž na Dortmundskim dwórnišću, po tym zo njebě žadyn kašćik k zamknjenju wjace namakał. Sobudźěłaćerjo alarmowachu wačoka dla policiju, kotraž přijědźe z fachowcami za znješkódnjenje bombow. Dźěl dwórnišća zawrěchu. Muž dyrbi nětko z chětro drohej chłostanku ličić.

Wulki nadawk za nowe granaty

pjatk, 21. junija 2024 spisane wot:

Düsseldorf (dpa/SN). Wójna w Ukrainje je brónjenskemu koncernej Rheinmetall najwjetši nadawk w stawiznach přede­wzaća wunjesła. Kaž firma wčera w Düsseldorfje zdźěli, su nadawk Zwjazkoweje wobory dóstali, municiju za artileriju w hódnoće 8,5 miliardow eurow zhotowić. Hižo wobstejacy nadawk měješe wobjim 1,3 miliardy eurow. Zrěčenje su nětko wo 7,2 miliardźe eurow rozšěrili, tak Rheinmetall. Granaty su za składy němskeho wójska, wosebje pak za Ukrainu myslene. Prowizoriski přistaw zaso dźěła

Washington (dpa/SN). Po wjacore dny trajacej přestawce prowizoriski přistaw wójska USA před Gazaskim pasmom zaso dźěła. Wojacy su prowizoriski nastroj zaso při brjoze zakótwili, rěčnik Pentagona zdźěla. Transport pomocnych srědkow za ciwilnu ludnosć w Gazaskim pasmje je tuž zaso móžny. Pomocna organizacija UNO za zastaranje ćěkancow bě dźěło po masiwnych israelskich nadpadach njedaloko přistawa přetorhnyła.

Esken warnuje Lindnera

Tež w pólskim Krakowje su wčera ze kwětkami, swěčkami, smólnicami a lěhwowymi wohenjemi zawrót słónca woswjećili. Za­wrót słónca je zdobom najdlěši dźeń lěta, štož po wšěm swěće na najwšelakoriše wašnje pěstuja. Zdobom su dny wot dźensnišeho zaso poněčim dale a krótše a nocy zaso čim dlěše. Foto: pa/Anadolu/Omar Marques

Habeck mjezu wopytał

pjatk, 21. junija 2024 spisane wot:
Seoul (dpa/SN). We wobłuku swojeho wopyta w Južnej Koreji je wicekancler Robert Habeck (Zeleni) kruće wobstražowanu mjezu k Sewjernej Koreji wopytał. „Mjezy je hinaša, hač ta, kotraž Němsku dźěleše“ rjekny Habeck, po tym zo bě direktnu pomjeznu liniju wopytał. Tam wobhlada sej wón baraku, w kotrejž běchu 1953 po krawnej wójnje přiměr podpisali. Žurnalistam bě přistup do tutoho dźěla tak mjenowaneho demilitarizowaneho pasma zakazane. Sewjerna Korea wopyt dokładnje wobkedźbowaše.

Móžnosće azyla dale pruwuja

pjatk, 21. junija 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo chce pruwować, hač bychu azylowe jednanja zwonka Europskeje unije móžne byli a chce hač do decembra konkretne wuslědki předpołožić. Tole je zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) po konferency ministerskich prezidentow wčera w Berlinje přilubił. „Smy so kruće dojednali, zo z procesom pokročujemy a zo wo tutym prašenju tež dale rozprawjamy“, rjekny Scholz po wjacore hodźiny trajacym zetkanju. Zdobom wón před pře wulkimi wočakowanjemi warnowaše. Spekulacije wo tym, što je scyła móžne, so zakazuja, wón rjekny. Nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) bě so w tutej naležnosći mjez prawniskimi fachowcami wobhoniła. Tute stejišća nětko wuhódnoća.

Na iniciatiwu CDU/CSU běchu ministerscy prezidenta Scholza namołwjeli, „konkretne modele“ za azylowe jednanja w krajach zwonka EU předpołožić. Zdobom pak woni dwěluja, zo tole „zasadne problemy migracije rozrisa“.

Nowina nastajenje Polakow ćěkancam napřećo přepytowała

Waršawa. Nastajenje Polakow ćěkancam napřećo je so minjeny čas změniło. To je wuslědk naprašowanja slědźerskeho instituta Opinia 24 w nadawku Gazety Wyborczeje. Nowina bě naprašowanje składnostnje wčerawšeho Mjezynarodneho dnja ćěkancow skazała a je wuslědki we wosebitej přiłoze wozjewiła.

Bjez runjeća bě pomocliwosć Polakow bjezposrědnje po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu w februaru 2022. Wjetšina Polakow je hnydom pomhała. Dobrowólnicy, kotřiž ukrainskich ćěkancow w priwatnych awtach na mjezy wotewzachu a zastarachu, zbudźichu tehdy wšudźe wulke wobdźiwanje. Pólska přiwza 1,5 milionow ludźi, kotřiž před wójnu Ruskeje ćěkachu. 82 procentow Polakow njewidźeše žadyn strach, zo so nawal Ukrainjanow na pólsku rěč, kulturu a hajenje nałožkow špatnje wuskutkuje. To wšak je so změniło. Dźensa nochce 42 procentow ludźi scyła žanych ćěkancow w Pólskej wjace widźeć. 35 procentow jenož hišće ukrainskich ćěkancow akceptuje. Města su jim napřećo přichileniše hač wjesne kónčiny na wuchodźe kraja.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND