Z wudaća: pjatk, 26 junija 2015

Freital (dpa/SN). Po dny trajacych protestach přećiwo zaměstnjenju ćěkancow w Freitalu je so sakski ministerski prezident Stanisław Tilich (CDU) na městno protestow podał, zo by sej wosobinsce přehlad tworił. Při tym wopyta tež dom požadarjow azyla. Hladajo na protesty wón rjekny: „Hroženja, šćuwanja a namóc přećiwo ludźom, kotřiž so za ćěkancow angažuja, su dospołnje njeakceptabelne.“ Tilich skedźbni na to, zo ma Sakska wšědnje 140 nowych požadarjow azyla zaměstnić, a ličba dale přiběra. Hla­dajo­ na połoženje w Freitalu ministerski prezident přizna, zo njeje komunikacija mjez krajnymi a komunalnymi zarjadami w kóždym padźe optimalna. Opozicija bě sakskemu statnemu knježerstwu stajnje zaso wumjetowała, zo swoje nadawki w zwisku z ćěkancami zanjecha.

Brüssel (dpa/SN/K). W zwadźe wo pomocne miliardy je wjeršk EU ćišć na grjekskeho premiera Alexisa Tsiprasa chětro přiwótřił. Šefojo statow a knježerstwow krajow zhromadźenstwa su jemu jasnje rjekli, zo njemóže so Athen w jednanjach k zadźěwanju statneho bankrota hižo wuwinyć. Wobdźělnicy sej wot Tsiprasa­ žadaja, akceptować nowy poskitk pjenjezydawarjow nastupajo reformy a lutowanje, hewak dyrbi so wo planje „B“ rěčeć, z čimž je powšitkownje měnjeny statny bankrot abo wustup Grjekskeje z EU. Šef euroskupiny Jeroen Dijsselbloem wšak praji: „Durje za grjekske knježerstwo su přeco hišće do toho směra wotewrjene, namjety přiwzać.“

Opozicija wokoło Jarosława Kaczyńskeho dźeń a sylniša

Waršawa. Pólska zjawnosć debatuje přeco­ hišće wo podawku, kotryž mjenuje nowina Gazeta Wyborcza „politiske zemjerženje“. Ministerska prezidentka Ewa Kopacz bě srjedź junija štyrjoch minis­trow a dalšich štyrjoch wysokich politikarjow pu­šćiła, mjez nimi prezidenta parlamenta a něhdyšeho wonkowneho ministra Radosława Sikorskeho. Wona reagowaše tak na aferu wotposkanych internych rozmołwow politikarjow we Waršawskich luksusowych hosćencach. Sikorski bě so tam mjez druhim wo pólsko-ameriskim zwjazkarstwje přewšo negatiwnje wu­prajił. Spočatk měsaca jewjachu so pro­tokole w interneće a zawinowachu tak krizu knježerstwa. Jeho kri­tikarjam je naprawa­ premierki znamjo, zo chcyła wona­ – štyri měsacy do wólbow parla­menta – najhóršemu hišće zadźěwać. Kriza pólskeho knježerstwa polěkuje předewšěm opoziciji, kotraž mjez wolerjemi dale na nahladnosći nabywa.

Brüssel (dpa/SN/K). Němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) widźi w njepřestajnej žołmje ćěkancow najwjetše wužadanje za Europsku uniju. W Brüsselu wona rano praji: „W tym nastupanju čakaja na nas hišće hoberske nadawki.“ Wobzamknjenje wjerška, z Italskeje a Grjekskeje 40 000 ćěkancow rozdźělić na dalše staty EU a přiwzać 20 000 ćěkancow z lěhwow zwonka Europy, wona wuraznje wita. „To je dobre poselstwo.“ Za­wjazowacu kwotu wo rozdźělenju ćě­kancow na jednotliwe kraje EU njeza­móchu na wjeršku docpěć. „Němska ma drje lětsa hižo jara wulki podźěl ćěkancow. Njehladajo na to smy my – a to je znate – bóle za rjadowanje z kwotu, hač su to druhe kraje. Tohodla změjemy hišće­ jara wjele dźěła“, kanclerka rjekny.

Choćebuz (ML/SN). „Něhdźe 45 zajimocow sćěhowaše přeprošenje Ćišćanskeho kulturneho towarstwa na čitanje spisowaćela Bena Budarja z jeho němskorěčneje knihi ,A stajnje tutón strach‘, kotraž je w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła. 70 lět po skónčenju Druheje swětoweje wójny a knjejstwa nacijow wo­pisuje awtor dožiwjenja z poslednich wójnskich dnjow. Dźiwadźelnica Majka Kowarjec a lektor LND Pětr Thiemann kaž tež Beno Budar su dožiwjenja Serbowkow w rěčnje wuběrnej formje přednjesli.“ Takle rozprawja Choćebuska nowina Lausitzer Rundschau wo poradźenym čitanskim wječorku.

Bratislava (SŽ/K). Słowakska republika je so w minjenych lětach hospodarsce cyłkownje spomóžnje wuwiwała a wosebje po přiwzaću eura nahladnych postupow docpěwała, nachwatajo tak přibližnje Čěsku. W kraju samym zawostaja postup rozdźělne wuskutki. Mjeztym zo industrializowane zapadne kónčiny z mnohimi fanriklami awtow hladajcy rozkćěwaja, to wuchodny dźěl kraja ze swojim skerje wjesnym razom za wuwićom chětro zawostawa. Wuskutk toho je čućiwe wuludnjenje njemało wsow. Medije mjenuja to „druhe wobličo čłonstwa Europskeje unije“.

Ze Słowakskeje z jeje dobrymi pjeć milionami­ wobydlerjow je po přistupje k Europskej uniji w lěće 2004 nic mjenje hač 120 000 hłownje za dźěłom do wukraja šło. Młodźi Słowacy wotchadźeja lěpšeho žiwjenja dla předewšěm do Wulkeje Britaniskeje, Awstriskeje, Němskeje abo do „bratrowskeje“ Čěskeje. W prěnim rjedźe wopušćeja wsy, dokelž w nich dźěło njenańdu, njemějo tak žanych wuhladow na spokojny přichod. „Jeno zrědka so někotři do domizny wró­ća“,­ praji rěčnica Zjednoćenstwa słowakskich městow a wsow Marta Bujňáková.

Byrnjež na jutřišim dnju sedmispancow tež w Hornjej Łužicy z dešćom ličić dyrbjeli, njeje prajene, zo wjedro sydom tydźenjow tajke wostanje. Nawopak, přichodne dny maja temperatury wobstajnje stupać a za tydźeń samo 30 a wjace stopnjow docpěć. Potom­ budźe wochłódnjenje, kaž je tale rjanolinka runje ma, wulce witane. Foto: Wetteronline

Chrósćicy. Tójšto ludźi je wužiło składnosć, skazać sej chroniku Chróšćanskeje gmejny, kotruž bě Jan Macka w njesprócniwym dźěle zestajał. Štóž je sej chroniku skazał, móže sej ju nětko na Chróšćanskim gmejnskim zarjadnistwje wote­wzać. Wona płaći 28 eurow.

Wo wotemrěću rěčow

Budyšin. Přichodne zarjadowanje Budyskeho kluba wuchowarjow rěče wotměje so wutoru, 30. junija, w 19 hodź. w Budyskim hosćencu Sprjewina pensija. Sieghard Kozel porěči tam na temu „Kak a čehodla rěče wotemrěwaja?“. Zajimcy su wutrobnje witani, zastup je darmotny.

Duchowna hudźba w cyrkwi

Budyšin. Pod hesłom „Auf, auf! Mein Herz mit Freuden“ zaklinča njedźelu, 28. junija, we 18 hodź. w Budyskej cyrkwi Našeje lubeje knjenje twórby Heinricha Schütza a Johanna Sebastiana Bacha. Tutón z lubosću zestajany program zanjesu Lipšćanscy hudźbnicy Kathleen Danke (sopran), Hartmut Becker (violoncello), Michaela Hasselt (pišćele/cembalo) kaž tež spěwar a tuchwilny přechodny Thomasowy kantor Gotthold Schwarz. Zastup je darmotny. Wšitcy zajimcy su wutrobnje přeprošeni.

Prezentuja wuslědki Witaj

Na wjesnym swjedźenju w Blunju su 110lětne wobstaće tamnišeje wohnjoweje wobory­ a zdobom 50lětne wobstaće hudźbneho ćaha swjećili. Za to běchu sej wosom spřećelenych hercowskich ćahow přeprosyli. Najdlěši puć mějachu hudźbnicy ze wsy Owschlag njedaloko Flensburga. Wězo su hercy njedźelu popołdnju na swjedźenišću při sportnišću pod nawodom Blunjanskeho dirigenta Gerda Zippacka tež zhromadnje hudźili. Foto: Ramona Wowčerjowa

Pěskowa jama ma dale druhi stołp twarskeho zawoda Sorabija wostać

Pěskecy (SN/MWj). Z Pěskečanskeje pěskoweje jamy chce twarski zawod Sorabija w přichodnych 15 do 20 lětach pěsk wudobywać a tam runočasnje twarske wotpadki a pjeršć składować. Za to chcedźa jamu wo 4,6 hektarow rozšěrić a po nowym puću do njeje jězdźić. Tón njepo­wjedźe hižo kaž dotal na kromje wsy nimo­ někotrych bydlenskich domow, ale po wobstejacym šotrowym puću přez lěs, kiž je přiwjazany k dróze z Pěskec do Serbskich Pazlic. Njebjelčanska gmejnska rada je na swojim wčerawšim posedźenju w Pěskecach přihłosowała, zo smě Sora­bija płoninu puća kupić. Tak móža projekt nětko konkretnje planować započeć.