Z wudaća: pjatk, 08 septembera 2017

Přeprošeja na swjedźeń

Raduš. Błótowska wjes Raduš, dźěl města Wětošowa, wuhotuje jutře a njedźelu 14. braniborski wjesny a žnjowodźakny swjedźeń. Sobotu wustupi Serbski ludowy ansambl, Sarah Gwiszcz prezentuje swoju modu labela Wurlawy. Serbski program ze sćelakom RBB chce hosći njedźelu runje tak zawjeselić kaž spěwytwórc Bernd Pittkunings.

Ćežke zemjerženje

Podstupim. Zemjerženje sylnosće 8,4 je dźensa rano mexiski přibrjóh Pacifika trjechiło. Střasenje zemje bě samo w 700 kilometrow zdalenej stolicy Mexiku-city čuć. Konkretne informacije wo škodach abo woporach dotal hišće žane njepřed­leža. Nětko warnuja tam zarjady před tsuna­mijom.

Zawěranske pasmo zarjadowali

Ale kak? W tym su nahlady stron jara rozdźělne, kaž je so na wčerawšim wólbnym forumje Serbskich Nowin a Domowiny w Budyskim Serbskim domje pokazało.

Marian Wjeńka

Gastronomija je dźensniši dźeń ćežki chlěb, w měsće runje tak kaž na wsy, tam pak je wón hišće wjele ćeši. Ćim bóle so we Worklecach před lětami wjeselachu, zo so tam něchtó zmuži a nimale dodźeržany hosćenc ponowi a zaso wožiwi. Bjez dźiwa, zo bě po wotewrjenju euforija wulka. Runje tak wulke pak bě přesłapjenje, jako po poměrnje krótkim času wšitko zwrěšći, jenož dokelž mějićelka měnješe, zo jako tak mjenowany „reichsbürger“ žane dawki płaćić njetrjeba.

Z nanuzowanym přesadźowanjom wšak so lětsa w měrcu zaso swětleško na horiconće jewješe. To staj Szczepaniakec bratraj z Chrósćic hosćenc kupiłoj a runočasnje připowědźiłoj, zo ma to hosćenc wostać. Ale tak jednorje to potom tola njebě. Nimale kruće připrajena hosćencarka posledni wokomik tola wotskoči, a wot toho časa mějićelej za nowym gastronomiskim rozrisanjom pytataj. Njejstaj pak samaj. Kaž móžachu Serbske Nowiny spočatk tydźenja rozprawjeć, je Worklečanske towarstwo Kupowy hat swoju pomoc poskićiło a chce sobu za spomóžnym rozrisanjom a za dobrym přichodom hosćenca pytać.

Countertenor Šćěpan Nowak předstaji wčera w Röhrscheidtowej bašće Serbskeho ludoweho ansambla spěwy, kotrež bě zhromadnje z dalšimi hudźbnikami za CD „Mi róžička je zakćěła“ nahrawał.

Budyšin (SN/bn). Z wuspěšnym komornym koncertom we wupředatej Budyskej Röhrscheidtowej bašće předstaji Šćěpan Nowak wčera wječor swoju nowu CD „Mi róžička je zakćěła“, kotruž je Załožba za serbski lud wudała. Do witanja přez jednaćelku SLA Dianu Wagnerec, kotraž so countertenorej a bywšemu wjelelětnemu čłonej ansambla dźakowaše a na to skedźbni, zo „je interpret jenički Serb, kiž register altusa wobknježi“, zaklinča prěnja, titulna pěseń. Nowakej poboku běchu sopranistka Daniela Hazec, pianistka Gina Hentsch, fletistka Marie-Luisa Fryčowa a cellist Helfried Knopsmeier.

Roland Ermer z Njedźichowa (Bernsdorf) je jedyn z mało rjemjeslnikow, kotryž kandiduje k wólbam noweho Zwjazkoweho sejma Němskeje. Pjekarski mišter ma tuchwilny wólbny bój za dosć napjaty, ale so tež wjeseli, zo budźe bórze nimo. „Začuwam wjele pozitiwneho wothłosa na swojich terminach. Štož mje rudźi a za čož zrozumjenje nimam, su nadběhi ludźi, kotřiž spytaja mi wudma nadawajo swoje měnjenje zwuraznić.“ Wot nalěća wojuje Ermer za to, zo by dosć hłosow za swoju stronu CDU a za sebje nazběrał. Srjedźostawske zjednoćenstwo CDU bě jeho za kandidata namjetowało, hewak njeby nastupił. „Mjeztym nimam hižo chwile w swojim pjekarskim zawodźe skutkować a wěm, zo to tež lědma hišće móžu, docpěju-li 24. septembra mandat w zwjazkowym sejmje. Tam pak chcu za naš region a za rjemjesło wustupować.“ Serbske temy chce na městnje zapřijeć, byrnjež so we wólbnym boju serbskich napisow na wólbnych plakatach cyle wědomje wzdał. W Mari Michałkowej widźi wón dale partnerku. „Myslu sej, zo móžu z bojom za zajimy Serbow tójšto docpěć, tež hdyž sam žadyn Serb njejsym.

Berlin (dpa/SN). Kaž dobre dwaj ty­dźenjej do wólbow zwjazkoweho sejma z noweho naprašowanja wuchadźa, SPD z kanclerskim kandidatom Martinom Schulzom na čole hłosy wolerjow dale zhubja. 21 procentow ludźi by socialnych demokratow woliło. CDU/CSU wostawa ze 37 dypkami najsylniša móc. Třeća najsylniša je tuchwilu Alternatiwa za Němsku z jědnaće procentami, Lěwica přińdźe na dźesać, FDP na dźewjeć a Zeleni na wosom procentow hłosow.

Pesco móže bórze startować

Tallinn (dpa/SN). Plany za natwar europskeje zakitowanskeje unije postupuja. Po słowach wonkopolitiskeje społnomócnjeneje Europskeje unije Federici Mogherini móža kónc lěta nowy System za zhromadne dźěło (Pesco) we wěstotnej politice startować. Tole zdźěli Ital­čanka na schadźowanju zakitowanskich ministrow krajow EU wčera w estiskej stolicy Tallinnje. Přičina spěšnych postupow při natwarje zakitowanskeje unije je wuzwolenje Donalda Trumpa za prezidenta USA. Tón bě sej jasnje sylniši angažement w tymle wobłuku žadał.

Hódnota eura stupała

Dołhe rynki awtow wopušćeja znate kupy Florida Keys do směra na twjerdź, hdźež su wobydlerjo před hurrikanom Irma lěpje škitani. Tón trjechi jutře po wšěm zdaću město Miami, čehoždla je nětko ewakuuja. Fachowcy su wjerćaty wichor, kotryž do­cpěwa­ zdźěla sylnosć hač do 290 kilometrow na hodźinu, do najwyšeje kategorije pjeć zarjadowali. Foto: picture alliance/Al Diaz

Skóržbu kandidata za čestny hamt jabłukoweho krala je Choćebuske sudnistwo wčera wotpokazało. 42lětny muž wumjetowaše turistiskemu zwjazkej z Gubina wólbnu manipulaciju. Runje tak nima nětko amtěrowaca kralowna žanu jězbnu dowolnosć, wón měni. Sudnistwo pak rozsudźi, zo to žane zapisane požadanske wuměnjenje njeje. Muž hrozy nětko z ciwilnym jednanjom. Nimo toho předleža sudnistwu dalše skóržby 42lětneho. Wón žada sej wot turistiskeho zwjazka dohromady 25 000 eurow wotškódnjenja.

Stewardesy Aeroflot, ruskeho lětanskeho předewzaća, smědźa nětko tola trochu „tołše“ być. Skóržbu žony, kotraž ma konfekciske čisło 52, měješe sudnistwo za woprawnjenu a přilubi jej 300 eurow. Aeroflot bě stewardesam předpisało, zo smědźa jenož uniformy we wulkosći 42 do 48 nosyć.

Choćebuz (HA/SN). Dwě za dalše wuwiće serbstwa w Delnjej Łužicy wažnej prašeni steještej w srjedźišću schadźowanja předsydstwa Domowinskeje župy Delnja Łužica w Choćebuzu. Na zeńdźenju wobdźěleni běchu srjedu předsyda Domowiny Dawid Statnik kaž tež dalši čłonojo zwjazkoweho předsydstwa.

Praha (ČŽ/K/SN). Předsyda Hibanja njespokojnych wobydlerjow (ANO) Andrej Babiš a jeho prěni naměstnik Jaroslav Faltýnek dóstanjetaj policiju na šiju. Delnja komora parlamenta je zawčerawšim wobzamknyła imunitu wobeju zapósłancow zběhnyć a jeju pochłostać. Po sydom hodźin trajacej diskusiji wupraji so přemóžaca wjetšina ze 134 přitomnych zapósłancow za to. Zapósłancy frakcije ANO njeběchu so nimo Babiša a Faltýneka na wothłosowanju wobdźělili. Wobaj staj namjet, jeju wudać justicnej procedurje, podpěrałoj, rjekny nowinarjam městopředsyda sejma Radek Vondráček.

Něhdyšemu financnemu ministrej Babišej wumjetuja, zo je dopušćił jebanstwo w rozměrje 50 milionow krónow za natwar farmy „Čapí hnízdo“(Baćonjace hnězdo) za jeho firmu Agrofert. Faltýneka winuja wobdźělenja na tym. Babiš tukanja raznje wotpokazuje.