Z wudaća: pjatk, 16 měrca 2018

Čłonojo Maćicy Serbskeje a mnozy dalši su dźensa dopołdnja na Budyskim Mikławšku Michała Nawku wopominali. Wučer, kěrlušer a basnik, kiž bě tohorunja redaktor Katolskeho Posoła, je před 50 lětami zemrěł. Dźensa wječor přewjedźe Towarstwo Cyrila a Metoda z Radworskej wosadu a Maćicu Serbskej w Radworju za njeho spominanske zarjadowanje, kotrež započnje so we 18.30 hodź. z Božej mšu. Po kemšach zhladuja na tamnišej farje z wjacorymi přednoškami na žiwjenje a skutkowanje prócowarja, kiž je serbskim wěriwym, katolskim kaž ewangelskim, tójšto kěrlušow zawostajił. Foto: SN/Maćij Bulank

Radwor (SN/MkWj). Runja druhim spěwnym ćělesam chce tež Radworski chór Meja zaměrnje za dorostom pytać a młodych ludźi za sobuspěwanje zdobyć. To předewzachu sej na swojej wčerawšej hłownej zhromadźiznje w Radworskim „Słodeńku“, domicilu chóra. Činić chcedźa to mjez druhim z wosebitej probu, na kotrejž maja zajimcy składnosć, do chóroweho žiwjenja „ponuchać“.

Hewak móžachu na dosć wuspěšne minjene lěto zhladować. Tak su Mejenjo w oratoriju „Serbske jutry“ sobu skut­kowali a jón w meji tež w Drježdźanskej katedrali přednjesli. Tradicionalne zarjadowanja, kaž koncert před Starej cyrkwičku, loni zhromadnje z chórom towarstwa Bratrowstwo, abo hodowny koncert z Měćinom Weclichom a młodymi wuměłcami, běchu tohorunja jara radźene, kaž městopředsydka Diana Wowčerjowa w rozprawje zwěsći. Tež sportowcy Meje su někotryžkuli wuspěch wuwojowali. Dźak wuprajichu Pětrej Cyžej, kiž jich mjeztym dźesać lět diriguje.

Z chórom Lipa chcedźa dale na klětu planowanym oratoriju ­„Israelowa zrudoba a tróšt“ hromadźe dźěłać.

Berlin/Waršawa (dpa/SN). Wonkowny minister Heiko Maas (SPD) je so dźensa na nastupny wopyt do Pólskeje podał. We Waršawje wočakowachu jeho prezident Andrzej Duda, ministerski prezident Mateusz Morawiecki a wonkowny minister Jacek Czaputowicz. Do wotjězda potwjerdźi Maas trěbnosć wuskeho partnerstwa. „Bjez němsko-pólskeho přećelstwa njeje Europa předstajomna.“ Hižo srjedu bě Maas w Francoskej.

Bydleni prawicarjow přepytali

Drježdźany (dpa/SN). Sobudźěłaćerjo policajskeho ekstremizm a terorizm wotwobaraceho centruma su dźensa bydleni dweju bywšeju čłonow prawicarskoekstremneje skupiny „Swobodne kameradstwo Drježdźany“ přepytali. Mjez druhim sćazachu mobilne telefony, retl a zapiski, kaž krajny kriminalny zarjad zdźěla. Jednomu z prawicarjow wumjetuja, zo bě lěta 2015 wobdźěleny na nadpadźe neonacistiskeje skupiny „Freital“ na lěwicarski bydlenski projekt w Drježdźanach.

Přistajeni UNO stawkuja

W někotrych dźělach Němskeje dyrbjachu so šoferojo dźensa rano ze zymskimi poměrami na dróhach bědźić, kaž tule njedaloko Braunlage w Smolinach. Zyma pak so tež do Łužicy nawróći. Při tym wočakuja wjedrarjo jutře a zajutřišim kruty zmjerzk, kaž jón w tym času dołho wjace njemějachmy. Foto: dpa/Swen Pförtner

Moskwa (dpa/SN). Ruski wonkowny minister Sergej Lawrow je připowědźił britiskich diplomatow z Ruskeje wupokazać, kaž powěsćernja Reuters rozprawja. Mo­skwa reaguje tak na wupokazanje ruskich diplomatow z Wulkeje Britaniskeje po nadpadźe z jědom na bywšeho ruskeho agenta Skripala a jeho dźowku. Kelko diplomatow dyrbi Rusku wopušćić, njeje dotal znate. Lawrow je w tym zwisku znowa britiske knježerstwo kritizował.

London winuje Rusku za atentat. Němska, Francoska a USA Wulku Britanisku mjeztym podpěruja, žadajo sej wot Ruskeje wujasnjenje. Nadpad po jich ­słowach „suwerenitu Wulkeje Britani­skeje“ rani.

Hnydom dwójce tak spěšnje kaž dowolene bě šofer wosoboweho awta pola Weimara po puću. Spěšnosć 205 kilometrow na hodźinu je policija při kontroli mjez wsomaj Kleinbrembach a Großbrembach naměriła, hdźež je sto km/h dowolene. Šoferej hroža nětko třiměsačny zakaz jězdźenja, 600 eurow pokuty a dwaj dypkaj w Flensburgu.

Zwěrjeće misnjenje je so lětanskemu předewzaću United Airlines stało: Pos ­Irgo měješe poprawom z Denvera do Wichita w staće USA Kansas lećeć. Jeho pak tyknychu sobudźěłaćerjo mylnje do mašiny, kotraž poda so do Japanskeje. Po 16 hodźinach Irgo tuž w měsće Narita přizemi. United Airlines je so mjeztym zamołwiła: Na Denverskim lětanišću běchu sobudźěłaćerjo němskeho hońtwjerskeho psa a němsku doggu zaměnili. Irgo je mjeztym zaso doma.

Mnichow (dpa/SN). Bayerski krajny sejm je dźensa dotalneho financneho ministra Markusa Södera za noweho ministerskeho prezidenta wuzwolił. 51lětny Söder dósta cyłkownje 99 ze wšěch wotedatych 169 hłosow. Na wurjadnym posedźenju krajneho sejma w Mnichowje bě tež jeho předchadnik a nětčiši zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Horst Seehofer (wobaj CSU) přitomny. Tón bě minjenu wutoru formelnje wotstupił, dokelž su jeho srjedu w Berlinje za zwjazkoweho ministra pomjenowali. Markus Söder přilubi, zo rozumi so jako „manager Bayerskeje“, kiž chcył žiwjensku kwalitu ludźi polěpšić, na přikład z wjace nowymi bydlenjemi.

Bratislava (SŽ/K). Słowakska ma noweho ministerskeho prezidenta. Hłowa stata Andrej Kiska powoła do zastojnstwa naměstneho předsydu knježaceje strony Smer-Socialna demokratija Petera Pellegrinija. Premier Robert Fico je wčera popołdnju prezidentej přednjesł swój rozsud, zo je zwólniwy wotstupić.

Móžnosć rozrisanja dotal najćešeje politiskeje krizy Słowakskeje po jeje zesamostatnjenju 1993, wuskutkowaneje wot zamordowanja přepytowaceho nowinarja Jana Kuciaka a jeho slubjeneje Martiny Kušníroveje, bě so srjedu wujewiła. To Robert Fico njenadźicy wozjewi wotstupić, pod wuměnjenjom, zo Smer-SD dale premiera staja. Po wuradźowanju z předsydami stronow koalicije prezident to schwali. Wšěm drje je wulce na tym zaležało, wobeńć dočasne wólby. „Te bychu destabizaciju wunjesli, přetož knježerstwo dyrbjało so z pjeć, šěsć stron wutworić.“ To je Fica k demisiji pohnuło, wón hłowje stata rjekny.

Pólske knježerstwo zakituje napřećo EU dwělomnu justicnu reformu

Waršawa. Zwada mjez pólskim knježerstwom a komisiju Europskeje unije pólskeje justicneje reformy dla nadal traje. Při tym dźe wo zasadnje rozdźělnej po­ziciji: Brüssel ma reformu za škódnu a žada sej korektury. Pólskemu knježerstwu pak je wona přewšo trěbna. Zo by runje tole potwjerdźił, je so ministerski prezident Mateusz Morawiecki minjeny tydźeń do Brüssela podał. Tam zetka so z prezidentom komisije EU Jeanom-Claudeom Junckerom a za Pólsku zamołwitym komisarom Fransom Timmermansom. Woběmaj přepoda Morawiecki zjawny dokument: 94stronsku rozprawu, z kotrejž Waršawa trěbnosć justicneje ­reformy hišće raz potwjerdźa. Samsny spis su mjeztym wšitcy zapósłancy ­Europskeho parlamenta a wšitke čłonske staty EU dóstali.

Dopominam so hišće derje na februar 2003: Tehdy bě wonkowny minister USA Colin Powell w Bjezstrašnostnej radźe UNO wustupował. W ruce měješe mału škleńčku z někajkej maćiznu. Powell twjerdźeše, zo je w škleńčce jěd, kotryž irakski diktator Saddam Hussein jako chemisku bróń přećiwo swojim přećiwnikam wužiwa. Hišće samsne lěto su USA zhromadnje ze zwjazkarjemi Irak nadpadnyli. Chemiske brónje tam hač do dźensnišeho namakali njejsu. Hysterija, kotraž tele dny nastupajo nadpad z jědom na bywšeho ruskeho agenta Skripala knježi, mje znjeměrnja. Jedno­hłósnje wjacore zapadne kraje winu Ruskej přisuwaja, byrnjež ničo dopokazane njebyło. Zo so Němska na tym wobdźěla, je wohańbjace. Nadźijam so, zo so wěcownosć do debaty nawróći. Wšako podawki z lěta 2003 pokazuja, kak spěšnje móže z wopačnych twjerdźenjow strašne połoženje nastać. Marko Wjeńka