Palma (dpa/SN). Při ćežkich njewjedrach a zapławjenjach je na dowolowej kupje Mallorca hač do dźensnišeho ranja znajmjeńša pjeć ludźi žiwjenje přisadźiło. To zdźěli tamniša wohnjowa wobora. Ně­hdźe 20 wosobow je zhubjenych, kaž španiske medije rozprawjeja. Wosebje po­trjecheny bě wuchod kraja. Na widejach je widźeć, kak masy wody awta sobu storhnu. Pomocnicy wočakowachu dźensa dalše njewjedra. Z městnami nańdźe so 220 litrow dešća na kwadratny meter.

Přinoški wobmjezować

Berlin (dpa/SN). Hladajo na přiběrace kóšty při hladanju starych žadaja sej dźěłodawarjo Němskeje wot wulkeje koalicije, přinoški za socialne zawěsćenje dołhodobnje wobmjezować. Hewak móhli wone mjezu 40 procentow mzdy překročić, štož by wulke riziko za hospodarski rozrost było, rjekny prezident zwjazka dźěłodowarjow Ingo Kramer powěsćerni dpa. Pozadk je zwyšenje přinoška k hladanskemu zawěsćenju wo 0,5 procentow wot 1. januara 2019. Zwjazkowe knježerstwo chcyše to dźensa wobzamknyć.

Knižne wiki wotewrjene

Z wysoko zapołoženym měritkom hotuja so ansamblowcy do přichoda

Štyri rjećazki z parličkami serbskeho kwasowanja pod titulom „Naša Hanka w’ wěncu steji“ je Serbski ludowy ansambl poskićił sobotu, 18. septembra, prapremjernje w swojim domje na Bu­dyskej Wonkownej Lawskej. Wočakowanja běchu tónraz wosebje wulke. A wo­ne buchu­ spjelnjene. Je dźě prěnjorjadny nadawk­ mjenowaneje kulturneje insti­tucije, hudźbnu kulturu serbskeho ludu pěstować a dale wuwiwać. A dźe-li wo folklorne programy, smědźa kulturnje zajimowani tež wočakować, zo přesahuja profesionalni wuměłcy w dalokej měrje wukony lajskich wuměłcow. Njeje stajnje lochko, prawu měru namakać a objektiwnje sudźić. Su dźě naše lajske cyłki, wot fachowcow poradźowane a nawjedowane, z wulkeho dźěla a častodosć samo nadpřerěznje dobre. Přiwšěm program SLA znowa prajidmo wobkruća: „Štož profije zamóža, zamóža wšak jenož wone.“

W Choćebuskim měšćanskim muzeju přihotujetaj Dagmar Pfeifer a Robert Büschel wurjadnu wustajeńcu „To je wójna, wšitko skutk djaboła“ (citat wuměłca Otta Dixa). Nowa přehladka, kotruž chcedźa dźens za tydźeń wotewrěć, wjedźe wopytowarja do časa Prěnjeje swětoweje wójny, kotraž bě so před sto lětami skónčiła, kaž tež do prěnich powójnskich lět. Při tym zhladuja na město­ a region kaž tohorunja na tam bydlacych ludźi swojeho časa. Foto: Michael Helbig

Natwar Němske Pazlicy II

– SJ Chrósćicy II 5:3 po třělenju jědnatkow (0:1, 1:1)

Zestawa hosći: Cyž – M. Donat, Dehn, Mark, Dórnik, Zahrodnik, Wowčer, Kral, Šołta (110. Pjetaš), Liznar, J. Donat (88. Šmit)

Po nadpadźe diskusija wo rubježnych zwěrjatach zaso přiběra

Dołha Boršć (SN/BŠe). Po wulkej ličbje mortwych wowcow a kozow blisko Dołheje Boršće (Förstgen) pola Niskeje wjelčeho nadpada dla pruwuje Zhorjelski wokrjes we wobłuku přepytowanja, hač móhli wjelka/wjelki zatřělić. Sakske statne ministerstwo za wobswět a ratarstwo bu wčera wo podawku informowane, kaž wokrjes zdźěli. Stadło wowcow a kozow słuša k přirodoškitnej staciji Wuchodna Hornja Łužica, hdźež plahuja něhdźe 550 wowcow. Wone pasu so na łukach biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty.

Towarstwo Sukuma Arts skići Njebjelčicam filmowu platformu

Trajnje hospodarić – filmowe premjery 2018, tak rěkaše hesło zarjadowanja na Dnju němskeje jednoty 3. oktobra w Drježdźanskim kinje Schauburg. Tam předstajene krótkofilmy we wobłuku projekta Stories of Change powědaja wo rjekach a rjekowkach w dobje změny na polu hospodarstwa. Mjez wopytowarjemi zarja­dowanja běchu tež wjacori, kotřiž su pa­skej wo Njebjelčicach mjezwočo dali. Towarstwo Sukuma Arts je nošer projekta. We filmach skutkowacy hladaja z přeswědčenjom a trěbnym widom přez płót a kroča socialnje a ekologisce po trajnych pućach. Nimo Sukuma Arts je Stab za škit klimy filmowe zarjadowanje we wobłuku Umundu-festiwala za trajne wuwiće wuhotował. „Wšitke nam wažne naroki smy w Njebjelčicach namakali a so tuž po rešeršach poměrnje spěšnje roz­sudźili tam film wjerćeć“, rjekny koor­dinatorka projekta Stories of Change Anne­ Schuster. Mjeztym rozmysluja wo tym­, dlěšu dokumentaciju z na­hrawaneho filmoweho materiala zhotowić.

Prapremjera za serbsku gmejnu

Luxemburg (dpa/SN). Wustork wuhlikoweho dioksida z nowych awtow ma so po woli statow Europskeje unije hač do lěta 2030 wo 35 procentow pomjeńšić. To su wobswětowi ministrojo EU na swojim schadźowanju wčera wječor w Luxemburgu do wotpowědnych jednanjow Europskeho parlamenta wobzamknyli. Wuslědk bě na kóncu wo wjele wótriši, hač běchu sej to zwjazkowe knježerstwo a němscy awtotwarcy přeli. Předewšěm Irska, Šwedska a Danska běchu sej razniše předpisy žadali.

Komisija EU bě namjetowała, wustork wuhlikoweho dioksida přerěznje wo 30 procentow pomjeńšić, čemuž so zwjazkowe knježerstwo přizamkny. Druhe kraje žadachu sej samo 40 proc. Awstriska, kotraž EU tuchwilu nawjeduje, bě 35 proc. namjetowała. Němska je tomu na kóncu přihłosowała. Zwjazkowa ministerka za wobswět Svenja Schulze (SPD) bě do posedźenja zwurazniła, zo njeje z poziciju němskeho knježerstwa spokojom, dokelž by sej wótriše směrnicy přała. Ministrojo běchu cyły dźeń wuradźowali. Hłowny zaměr bě, zaměry EU za wobswětoškit a čisty powětr spjelnić.

Tomasz Nawka z Budyšina, woleny starosta, piše w mjenje iniciatiwneje skupiny Serbski sejm nastupajo „Požadanje wo zapisanje do wolerskeho zapisa za wólby Serbskeho sejma 2018“:

Nochcemy ničo spotorhać, štož je z wulkej prócu natwarjene a zeskutkownjene, štož smy sej nimo wšitkich ćežow wuprosyli a wudobyli. To njeje naša wola. Ale to njeje wšo a tež njespokoja, zo by naš lud dale wobstał (rěč, kultura, kubłanje, domizna). Dyrbimy so ze wšej mocu a z přeswědčenjom za to zasadźeć, zo so z etablěrowanjom Serbskeho sejma, kotryž jako korporacija zjawneho prawa (KöR) skutkuje, wutworja nowe a skutkowniše formy politiskeje wahi za naše žadanja, kryjace so ze zakładnym (němskim) prawom a nam přistejacej samostatnosću a kulturnej awtonomiju, za wobchowanje a dalewuwiwanje našeje rěče a kultury!

Drježdźany/Berlin (dpa/SN). „Z wostróz- bjenjom“ je Drježdźanska rjemjeslniska komora wčerawši rozsud Berlinskeho zarjadniskeho sudnistwa registrowała, wjacore wotrězki němskeje stolicy za diese­lowe awta zawrěć. „To trjechi tež wuchodosakske rjemjesło, wšako rjemjeslnicy z Drježdźanskeje kónčiny runje tak do potrjechenych kónčin stolicy jězdźa“, rěka w nowinskej zdźělence komory. „Sakske rjemjeslniske předewzaća maja z rozsudom jasne njelěpšiny, dokelž su w swojej mobiliće wobmjezowane.“

Techniske polěpšenja dieselowych awtow měli so zasadnje financować a bjez běrokratiskich zadźěwkow zwoprawdźić. „Hewak su sakscy rjemjeslnicy přichodne lěta w swojich hospodarskich aktiwitach masiwnje haćeni“, piše prezident komory dr. Jörg Dittrich. Berlinske zarjadnistwo bě wčera wukazało, dieselowym awtam na jědnaće nadróžnych wotrězkach w Berlinje jězdźić zakazać. Wobswětoškitna organizacija Němska přirodowa pomoc bě sej to na dobro čisćišeho powětra žadała.

W septembrje woswjećichu wotchadnicy Budyskeje Serbskeje wyšeje šule lěta 1953 w Budyskim hosćencu „Wjelbik“ swoju 65. róčnicu po abiturje.

Njeposrědnje do podawkow 17. junija 1953 je z tehdy třoch rjadownjow 57 šulerjow – 16 holcow a 41 hólcow – na Budyskej wyšej šuli maturu złožiło. Rjadownja A běše po profilu rěčna z 19 šulerjemi, rjadowni B1 a B2 běštej matematiskej a přirodowědnej z 20 resp. 18 šulerjemi. Něhdźe połojca z nas bě do toho wo­pytała Serbski realny gymnazij w Českej Lípje a we Varnsdorfje. Wjetši dźěl serbskich šulerjow wróći so 1949 domoj do Łu­žicy, poslednjej dwě rjadowni wottam pak lěto pozdźišo. Z tym bě serb­ske powójnske šulstwo w Čěskej zlikwidowane. Tući šulerjo wopytachu hišće lěto­ Serbsku wyšu šulu w Budyšinje a maturowachu 1951. Woni běchu prěni třicećo abiturienća w stawiznach Budyskeje SWŠ.