Z wudaća: póndźela, 21 januara 2019

Praha (ČŽ/K/SN). 54lětny Čech, kiž bě sej pjatk na Wjacławskim naměsće ze samospalenjom chcył žiwjenje wzać, je hišće žiwy, ale w chutnym stawje. Lěkarjo Vinohradskeje­ chorownje jeho na intensiwnej staciji w medicinskej womorje ležaceho hladaja. Njedźelu je so dalši 45 lět stary muž na Wjacławskim naměsće sam spalić chcył. Swój wotpohlad bě wón do toho policiji připowědźił, a ta móžeše zwoprawdźenju plana zadźěwać.

Nordfriisk Instituut a Schleswigsko-Holsteinska zrěčenje podpisałoj

Kiel/Bredstedt (SN). Prěni króć we wjace hač tysaclětnych stawiznach Sewjernych Frizow su statny dokument w frizišćinje sformulowali. Statny sekretar Dirk Schrödter, nawoda schleswigsko-holsteinskeje statneje kenclije, a Inken Völpel-Krohn, předsydka nošerskeho towarstwa Nordfriisk Instituuta w Bredstedće, staj 11. januara w Kielu friziske wudaće zaměroweho a wukonoweho dojednanja instituta ze Schleswigsko-Holsteinskej pod mjenom „Oufmåågede müülje ån lååstinge 2018-2021“ podpisałoj. Zrěčenje zaruča Nordfriisk Instituutej financnu planowansku wěstotu hač do lěta 2021 a předleži w němskim wudaću hižo wot lěta 2018. Zwjazkowy kraj Schleswigsko-Holsteinska je jedyn z najwjetšich spěchowarjow mjenowaneje slědźenskeje institucije. Dalše připokazanki dóstanje Nordfriisk Instituut wot sewjerofri­ziskeho wokrjesa, města Bredstedta (sewjerofrizisce: Bräist), ze stron třěšneho zwjazka Sydslesvigsk Forening a z přinoškow wjace hač 700 čłonow nošerskeho towarstwa instituta.

Wjesne młodźinske kluby su dotal předewšěm w Kamjenskej župje „Michał Hórnik“ puć pod třěchu Domowiny namakali. Zo je tajki angažement na wužitk młodostnych a zdobom župy, je so mjeztym wokoło powědało. Wězo kiwa podpěra ze župneje pawšale. Wěste financy pak prosće trjebaš za zajimawe młodźinske skutkowanje. Loni su tajke spomóžne nazhonjenja Radworski młodźinski klub docpěli – a to z rozmołwy ze zastupjerjom Chróšćanskeho kluba, kaž Tobias Wencl wobdźělnikam hłowneje a wólbneje zhromadźizny Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ rozprawješe. Wón přizna tež powabnosć pjenježneho aspekta. A zo je tón čłonam Radworskeho młodźinskeho kluba rozsud wolóžił, próstwu wo přistup k župje „Jan Arnošt Smoler“ zapodać. Nětko je Radworski klub prěni tajki w Budyskej župje a ma runja Domowinskim skupinam a towarstwam prawo na podpěru ze župneje pawšale. Sym wćipny, za kotry projekt chcedźa ju wužiwać. Axel Arlt

Połčnica (UM/SN). Kónc oktobra 2017 zawjedźechu na awtodróze A 4 mjez wotbóčku Ohorn a třiróžkom Drježdźany-sewjer zakaz přesćehnjenja za nakładne awta. Wot toho časa je policija 252 zranjenjow zakaza zwěsćiła. To wuchadźa z wotmołwy sakskeho ministra nutřkowneho Rolanda Wöllera (CDU) na wotpowědne małe naprašowanje Zhorjel­skeho zapósłanca krajneho sejma Mirka Schultzy (Lěwica). Policija je w tej dobje 45 planowanych kontrolow přewjedła. Dźewjeć razow wužiwaše při tym ciwilny bus, štyrnaće króć měješe podpěru z helikoptera. W mjenowanej ličbje 45 njejsu kontrole we wobłuku­ normalnych patruljow zapřijate.

Tuchwilu je do jězbneho směra na Drježdźany mjez wotbóčkomaj Ohorn a Połčnica Lkw-jam zakazane dalše awta přesćahnyć, a to póndźelu wot 7 do 10 hodź., mjez Połčnicu a třiróžkom Drježdźany-sewjer wšědnje wot 7 do 19 hodź. „Do jězbneho směra na Zhorjelc njeje tuchwilu trjeba tajki zakaz postajić“, rěka we wotmołwje ministra.

Rejwać kaž na kwasu móžachu wšitcy ći, kotřiž běchu zawčerawšim do Šunowskeje Fabrikskeje hospody přišli. Wjace hač sto zajimcow­ z Delan, ale tež z Chróšćanskeje wokoliny je składnosć wužiło. Při słódnej jězdźi a zabawnej hudźbje knježeše dobra nalada. Škoda jenož, zo so žadyn braška namakał njebě, tak zo dyrbjachu „kwasne reje“ bjez tajkeho swjećić. Foto: Feliks Haza

Zo budźe wčerawše zarjadowanje w Chróšćanskej putniskej hospodźe derje­ wopytane, bě wočakować. Telko ludźi pak drje tam hosćićelka Monika Gerdesowa hišće witała njebě.

Chrósćicy (SN/MWj). Wo swojich nazhonjenjach z ćěkancami je bywši Chróšćanski wosadny farar a dźensniši Kamjeničanski propst Clemens Hrjehor wčera w Chróšćanskej putniskej hospodźe porěčał. Wjace hač 60 zajimcow chcyše duchowneho wo aktualnej temje rěčeć słyšeć. Tak njebě jeno zarjadowanska rumnosć połnje wobsadźena, ale wopyto­warjo pjelnjachu tež pódlanskej stwě a chódbu.

Jim Clemens Hrjehor wo tym powě­daše, kak bě k tomu dóšło, zo je wón nalěto 1993 muslimsku swójbu, kotraž před wójnu w Bosniskej ćěkaše, na Ra­dworskej farje přiwzał a jej tam nachwilne doma dał. Mjez druhim připosłucharjo zhonichu, z kotrymi problemami bě to zwjazane, kotrež pak so na kóncu wšitke zmištrować hodźachu, kaž na přikład pohrjeb wowki woneje swójby na Ra­dworskim kěrchowje, jako dyrbjachu muslimske tradicije z křesćanskimi wašnjemi někak pod jedyn kłobuk přinjesć.

Miłočanska skała tež w zymskim počasu přiwabliwa

Miłoćicy (aha/SN). Před dźesać lětami załožene towarstwo Kamjenjak ze swojimi 15 aktiwnymi a dźesać čestnohamtskimi čłonami móžeše składnostnje Mjezynarodneho dnja wuměłstwa kónc tydźenja při rjanym zymskim wjedrje tež zajimcow ze zdalenišich kónčin witać.

Z jězdnje do přirowa zjěł

Wóspork. We wčerawšich rańšich hodźinach kedźbliwy swědk policiji zdźěli, zo na statnej dróze S 111 mjez Wósporkom a Budyšinom wosobowe awto ze zaswěćenej swěcu w přirowje steji. Kaž policisća zwěsćichu, bě jězdźidło zamknjene, wot šofera pak ničo widźeć njebě. Krótko na to so tam młoda žona zjewi a za swojim přećelom pytaše, kotremuž VW Caddy słušeše. Přećel bě mjeztym wotwlečensku firmu zazwonił a z jeje specialnym jězdźidłom k městnu njezboža přijěł. Na prašenje zastojnikow, čehodla bě na runym puću do přirowa zjěł, muž wotmołwi, zo bě mučny. Alkoholowy test pola njeho wunjese wjace hač hodźinu po wobchadnym njezbožu 0,48 promilow alkohola w kreji. Na awće nasta ně­hdźe tysac eurow škody. 23lětny změje so nětko wohroženja nadróžneho wobchada dla zamołwić.

Rakecy (JK/SN). Skutkowanje wšelakich towarstwow w gmejnje Rakecy komunalne žiwjenje wobohaća. W tym su a běchu sej čłonojo tamnišeje gmejnskeje rady tež na swojim zašłym posedźenju pře­zjedni. Tohodla witachu woni namjet wjesnjanosty Swena Nowotneho (CDU), wothłosować wo nowych wustawkach nastu­pajo podpěru towarstwow.

Błohašecy. Kónc lěta 2019 chcedźa statnu dróhu S 100 w Błohašecach wob­šěrnje wutwarić. W přihotach na tónle projekt započachu dźensa podłu dróhi dohromady 16 štomow pušćeć. Tele dźěła­ maja hač do kónca tydźenja wotzamknjene być. Při tym dóńdźe sčasami k snadnym poćežowanjam nadróžneho wobchada, zdźěli Budyske měšćanske zarjadnistwo­. Dróhu wutwarjeć drje započnu hakle nazymu, přirodoškitnych přičin dla pak wot měrca hač do sep­tembra žane štomy podrězać njesmědźa. Tohodla dyrbja so wone hižo nětko zminyć. Po dotwarje dróhi maja wobšěrne wurunanske naprawy slědować. Jako narunanje­ za nětko pušćene štomy chcedźa potom na wšelakich płoninach w Błohašecach nowe štomy a kerki na­sadźeć.

Na skupinsku „hłownu“