Z wudaća: srjeda, 20 februara 2019

Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Financni pruwowarjo zwěsćichu minjene lěta stupacu ličbu přeńdźenjow přećiwo minimalnej mzdźě. Loni su tohodla 351 jednanjow zahajili, kaž wčera ze Sakskeje pochadźacy zapósłanc zwjazkoweho sejma Alexander Krauß (CDU) zdźěli, pokazujo na ličby zwjazkoweho financneho ministerstwa. Před lětomaj bě jich 148 jednanjow, w lěće 2017 hižo 231. Mjez nimi su pady, w kotrychž njeje dźěłodawar minimalnu mzdu płaćił, abo njeje winowatosć dokumentacije dźěłoweho časa dodźeržał. Po słowach politikarja su pruwowarjo loni cyłkownje 2 626 kontrolow pola dźěłodawarjow přewjedli a w 1 784 padach přeńdźenja zwěsćili. W prěnim rjedźe pruwuja zawody, hdźež je riziko wobšudźenja wosebje wulke.

Alexander Krauß ma pruwowanski šema­ za dobry, dokelž steji kwalita kontrolow na prěnim městnje, nic ličba.

Kamjenc (dpa/SN). Ličba hladanja po­trěbnych w Sakskej je so kónc lěta 2017 na nimale 204 800 ludźi jasnje powjetšiła. To je hladajo na přepytowanje dwě lěće do toho zwyšenje wo 22,8 procentow, zdźěla krajny statistiski zarjad ze sydłom w Kamjencu. Dale statistikarjo informuja, zo 153 700 ludźi doma hladaja, štož wotpowěduje rozrostej wo 30,6 procentow. W najwjac padach staraja so bjezwuwzaćnje přiwuzni abo priwatne wosoby wo potrěbnych. Dalše 60 247 wosobow hladaja pak ambulantne słužby same pak zhromadnje ze swójbnymi.

Podstupim (dpa/SN). W naslědnej kra­jinje hórnistwa (Bergbaufolgelandschaft) Bra­ni­bor­skeje měli po woli Swobodnych wolerjow solarne připrawy nastać. Na 40 z wjac hač 500 kwadratnych kilometrow, kotrež budu hišće saněrowane, móhli tajke natwarić, zwurazni wobswětowy rěčnik Swobodnych wolerjow Robert Soyka wčera w Podstupimje. „Płoniny njetrjebaja tuž za ratarstwo abo lěsnistwo přihotowane być“,­ Soyka rjekny. Nimo­ toho su so płaćizny solarnych modulow jasnje znižili.

Braniborske wobswětowe ministerstwo namjet zakładnje njewotpokazuje. „Znate je, zo su na někotrych přestrjenjach hižo solarne připrawy instalowane“, rozłoži rěčnik ministerstwa Jens-Uwe Schade. Přiwšěm měli wuskutki na wobswět­ a wid wobsedźerjow ležownosćow wobkedźbować. Zajimy mjez ratarskimi­ a energijowymi předewzaćemi dyrbja wurunane być. Wuspěšne ratarstwo­ w pohórnistwowej krajinje je za regionalne­ dźěłowe wiki tohorunja jara­ wažne.

Polěpša poskitki bliskowobchadnych srědkow w Hornjej Łužicy

Drježdźany (SN/BŠe). Wjacore naprawy, kotrež bě wuhlowa komisija njedawno w swojej kónčnej rozprawje namjetowała, zaběraja so mjez druhim z lěpšej mobilitu w regionje. Tež wobchadny zaměrowy zwjazk Hornje Łobjo (VVO), kotremuž zapadna Łužica z městomaj Kamjencom a Wojerecami přisłuša, widźi w někotrych idejach šansu, swoje bliskowobchadne zaměry spěšnišo zwoprawdźić. „Loni w meji smy našu ideju wo spěšnoželeznicy Łobjo-Łužica předstajili, zo móhli za dalše postupowanje zwjazkowe financne­ srědki dóstać“, rozłožuje jednaćel VVO Burkhard Ehlen. „Z elektrifikaciju železniskeje čary mjez Drježdźanami a Zhorjelcom kaž tež Drježdźanami a Kamjencom budźe zakład wutworjeny, zo móhli tam spěšnoželeznicu zasadźić“, jednaćel wuswětla. To pak su daloko do přichoda sahace plany. Hladajo na planowanu wjetšu spěšnosć ćaha přez Rólany (Ruhland) abo Kamjenc do Wojerec so jězbny čas jasnje skrótši.

Za dobre tři měsacy změja wobydlerjo ­Budyskeho wokrjesa nowy wokrjesny sejmik wolić. Strony a wolerske zjednoćenstwa hižo z połnej paru swojich kandidatow nastajeja. Wčera je to tež Serbske wolerske­ zjednoćenstwo w Pančicach-Kukowje činiło. Hladajo na poměr mjez žonami a mužemi bych sej tež hinaši wuslědk předstajić móhł, hač zo su mjez dohromady 24 kandidatami jeno tři žony. Wažniše pak zda so mi być, zo je scyła dosć ludźi zwólniwych so k wólbam nastajić dać. To ma mjenujcy něšto ze zjawnym wustupowanjom činić, štož zawěrno kóždemu njeleži. Ćim chwalobniše je, zo Serbske wolerske zjednoćenstwo zaso we wšitkich štyrnaće wólbnych wokrjesach nastupi. To dźě je jenička šansa, zo na kóncu znajmjeńša z jednym mandatom do sejmika zaćehnje. Jeli 26. meje dosć ludźi na hłosowanskim lisćiku swój křižik na prawym městnje sčini, so to nadźijomnje tež poradźi. Marian Wjeńka

Praha (ČŽ/K/SN). Stabilnosć ANO zda so njechabłaca być – měsac po měsacu žněje­ hibanje njespokojnych premiera Andreja­ Babiša w naprašowanjach na­stupajo wólby wjace hač 30 procentow.

Tež januarske zwěsćowanje zadźerženja wolerjow přez agenturu STEM wupokazuje, zo by ANO přichodnu njedźelu wotum do parlamenta z 31,9 procentami dobyło. To drje su tři dypki mjenje hač w hodowniku, njedźiwajcy toho je to nahladny předskok před wšěmi dalšimi kontrahentami. Piraća na druhim městnje docpěwaja mjenujcy runje połojcu hłosow, dokładnje 15,1 procent. Za nich je to přiwšěm dotal najlěpši wuslědk. ODS by drje dale třeću poziciju dźeržeć móhła, wobydlerscy demokraća bychu pak z jědnaće procentami 1,3 procenty mjenje dóstali hač w decembru. Na štwórte městno sunje so KSČM z 8,5 procentami (+ 1) na pjate ČSSD z 8,3 proc. (+ 1). Do parlamenta zaćahnyłoj byštej tež SPD ze 7,7 proc. (+ 0,8) a KDU-ČSL z runymi šěsć procentami (+ 0,9). Zwonka sejma­ wostali bychu STAN (4 procenty), TOP 09 (3,6 procentow), Svobodni (1,0 procent) kaž tež Zeleni (1,0 proc.).

Kandidaća Serbskeho wolerskeho zjednoćenstwa za wólby Budyskeho wo­krjesneho sejmika 26. meje 2019 su:

1 Wjesela, Jan

2 Kaulfürst, Fabian

3 Krygaŕ, Mato

Kaulfürst, Lucian

4 Šlechta, Pavel

Budar, Henry

5 Łušćanski, Jurij

Breindl, Jan

6 Nuk, Jan

Wawrikowa, Katleń

7 Korjeńk, Pětr

8 Bjeńš, Tomaš

9 Šmit, Měrko

10 Hrjehor, Rolf

11 Bulank, André

12 Budar, Jan

Blumenstein, Andreas

Jurkowa, Katharina

Kowar, Marko

Hrjehorjowa, Sonja

Korjeńk, Měrko

Škoda, Clemens

13 Kašpor, Jan

14 Sroka, Werner

Budyski wokrjes je do 14 wólbnych wo­krjesow rozrjadowany. W kóždym su kandidaća zwólniwi k wólbam nastupić.

Tež Budyski Serbski muzej ma w zymskich prózdninach wosebite poskitki za šulerjow. Wčera wužištaj Johan a Sarah składnosć, so hromadźe z Rebeccu Wöppelowej (wotlěwa) z wuměłskimi twórbami zaběrać. Jutře, štwórtk, steji žiwjenje Milčanow a Łužičanow w srjedźišću prózdninskeho poskitka. Foto: SN/Maćij Bulank

Trjebin (AK/SN). Měła so Trjebinska gmejnska rada wot dwanaće na dźesać radźićelow pomjeńšić? Prašenje to, wo kotrymž diskutowachu jeje čłonojo na swojim zašłym posedźenju a rozjimachu při tym naležnosć, hač dyrbjeli so hłowne wustawki gmejny změnić. „Sakski gmejnski porjad poruča pod paragrafom 29 za gmejny hač do tysac wobydlerjow dźesać gmejnskich radźićelow. To by za Trjebin přitrjechiło“, rozłoži nawodnica hłowneho zarjada Marion Mudra. Wona skedźbni na Slepjanski přikład. Tam běchu so radźićeljo dojednali, gmejnski parlament wot 16 na 14 čłonow pomjeńšić. Při tym poćahowachu so na aktualnu ličbu wobydlerjow 2 700.

W Chrósćicach maja hižo ideje, kak móhli gratownju pozdźišo wužiwać

Chrósćicy (JK/SN). By-li so Chróšćanskej wohnjowej woborje poradźiło, dóstać nowu wohnjowobornu gratownju, njeby to jenož wulke wudobyće za kameradow wobory było, ale za cyłu gmejnu. Tuchwilne hišće wužiwane twarjenje móhłi potom wužiwać w samsnym duchu, kaž je to zaměr wohnjoweje wobory, mjenujcy za pomoc a wuchowanje.

Na njedawnej rozmołwje wobornikow ze šefom sakskeje statneje kenclije Oliverom Schenkom (CDU) pokaza wobornik Beno Hojer na jednu móžnosć, twarjenje dale wužiwać. Kuzłarske słowo rěka „first responder“, štož woznamjenja po zmysle pomocnik na městnje. Jedna so w tym padźe wo jednoho abo tež wjacorych, kotřiž maja wukubłanje w prěnjej pomocy a zamóža w nuzowych padach prawje zapřimnyć. Tutu formu spěšneje pomocy, prjedy hač fachowa podpěra přińdźe, Slepjanska­ wohnjowa wobora hižo dlěši čas wuspěšnje praktikuje.