Z wudaća: pjatk, 11 oktobera 2019

W Swinjarni nastawa zhromadna praksa třoch serbskich babow

Swinjarnja (SN/MiR). Tři młode serbske baby maja ideju, kotraž je w Serbach dotal jónkrótna. Christina Smolina, Tereza Wokowa a Hanka Pawlikec wotewru bórze w Swinjarni zhromadnu praksu za přichodne a młode maćerje. To wšak žada sej dosć wulku zmužitosć. Wšako wola babow, wosebje na wsach praksy wote­wrěć, skerje woteběra.

Rakecy (aha/SN). Lipa, kotruž staj wčera dopołdnja Rakečanski wjesnjanosta Swen Nowotny (CDU) a čłon předsydstwa Domowinskeje skupiny Komorow-Trupin-Rakecy Günter Holder na dworje Rakečanskeho bywšeho knježeho kubła sadźiłoj, drje dopomina přichodnje na małe, ale rjane serbske zarjadowanje. Nowotny je wobdźělnikow wčera tež serbsce postrowił. Holcam a hólcam Witaj-skupiny Rakečanskeje pěstowarnje kaž tež jich kubłarkam rozłoži wón wu­znam tohole štoma za Serbow a na čo ma lipa wobydlerjow dopominać.

Mały Wjelkow. Zo móhli Małowjelkowsku sotrownju za socialne a kulturne zaměry zachować, chcedźa tam 23. nowembra nowe towarstwo załožić. Wone ma zhromadnje z Bratrowskej wosadu twarski ansambl w małych krokach zawěsćić a saněrować. Štóž chce towarstwo podpěrać abo jemu přistupić, je přeprošeny na přihotowanske zetkanje jutře, sobotu, w 17 hodź. w remisy sotrownje na Zinzendorfskim naměsće 7.

Žonje tobołku pokradnył

Brětnja-Michałki. Njeznaty muž je 81lětnej kolesowarce předwčerawšim w Brětni-Michałkach tobołku pokradnył, jako ju naprawo přesćahny. Nimo handyja a dalšich wosobinskich wěcow bě w tobołce móšnja ze sto eurami.

Wuměłča Sarah Rechberger bě z pro­jektomaj „Rysowanje po hwězdach“ a „Zwjazanosć wutrobow“ na projekće „LandArt podłu Jawory“ wobdźělena. Z Awstričanku, kiž bě wuměłstwo/transmedialne wuměłstwo we Wienje a w Berlinskim instituće za rumowe eksperimenty studowała a kotraž wot lěta 2010 swoje twórby mjezynarodnje wustaja, je so Heike Irion rozmołwjała.

Kajke bě dźěło w Njebjelčicach za Was?

Dźěłarnička wo Goethowej wědźe wo barbach we wobłuku projekta „LandArt podłu Jawory 2019“

Kak ženitej so čerwjeń a módrina? Na papjerje?

Ćopła, wupřestrěwaca so čerwjeń, kotraž pochadźa z hłubokosće, steji za kreatiwitu, za emocionalitu a je tež dźensa hišće barba mocy kralow a kejžorow – z chłódnej, analytiskej módrinu, kotraž pada z wysokosće, je čornemu na barbnej paleće najbliša, nosy ćežkosć we sebi, ale tež hižo lětstotki swjate maćerske wobjimanje předstaja (Raffael! Madona!). Kak hodźitej so tutej napřećiwnej kajkosći čłowjeskeho byća zjednoćić?

Wulke prašenja so staja

Wulke prašenje to, kotrež steji w srje­dźišću Njebjelčanskeho gmejnskeho centruma. Iwona Stypułkowska, wuměłča z Pólskeje, je z tymle prašenjom nastu­piła. Třinaćo wobdźělnicy dźěłarnički sćěhuja ju połni respekta ze seršćowcom a barbu, dźěłajo fokusěrujcy. Mnozy z nich maja nazhonjenja we wuměłskim skutkowanju. Nawodnica dawa jednotliwcam pokiwy, žada sej měr, dźe wo to něšto zaznać, začuwać, to na papjeru přinjesć, harmoniju tworić.

K 75. posmjertninam basnika, přełožowarja a politisce myslaceho čłowjeka Jurja Chěžki

Serbske literarne stawizny znaja mnohich wulkich spisowaćelow. Prašeš-li so Serbow za nimi, mjenuje ći najwjace z nich Zejlerja, Smolerja a Ćišinskeho jako najwjetšich, z našeho časa tež Jurja Brězana abo Jurja Kocha. A dokelž su literarne stawizny zdobom stawizny našeho naroda, hraja tajcy prócowarjo často tež najwažnišu rólu w našich ludowych stawiznach. Tak drje njebudźe na přikład nichtó prěć, zo je tež skutkowanje Zej­lerja a Kocora w 19. lětstotku bujnemu narodnemu­ wozrodźenju polěkowało. Serbscy spisowaćeljo a wuměłcy chcychu ze swojim skutkowanjom dopokazać, zo je naša kultura druhim runohódna, a tak budźachu strowe narodne wědomje.

Sernjany swjeća lětsa 600. róčnicu ­prěnjeho pisomneho naspomnjenja. Rodźeny Sernjančan a dobry znajer ­stawiznow delanskich wsow Pawoł ­Rota je někotre stawizniske zajimawostki wo wsy zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych dźělach spřistupnjamy:

Pódlanske zjawy

Pod nawodom Lubijskeho kantora Christiana Kühny zaklinči Kocorowy „Serbski rekwiem“ za měsac w Ketličanskej cyrkwi

Korla Awgust Kocor je swój „Serbski rekwiem“ 1894 na wuměnku w Ketlicach pola Lubija dokomponował. Nětko, 125 lět pozdźišo, wróći so twórba 10. nowembra do wosadneje wsy, w kotrejž bě wuznamny serbski hudźbutwórc wot lěta 1852 jako kantor a wučer dźěłał a hač do smjerće 1905 bydlił.

Projekt je Lubijski cyrkwinskohudźbny direktor Christian Kühne do lětušeho programa tamnišeho kantorstwa zapisał. Na Kocora bě přišoł, dokelž chce publikumej twórby bywšich kantorow z regiona zbližić. Při tym ma Kocor za njeho wosebity wu­znam: Sprěnja stej Lubijska a Ketlicy-Nosaćičanska sotrowskej wosadźe, zdruha su Ketlicy wot lěta 2003 měšćanski dźěl Lubija, střeća běše tamniša Janska cyrkej serbska a zeštwórta „je naš cyrkwinski wokalny oktet Collegium canorum Lobaviense hižo Kocorowy kruch spěwał“. Hudźbu Kocora mějachu spěwarki a spěwarjo małeho ćělesa za fascinowacu. Z projektom wuwědomjeja sej nimo toho serbske kulturne namrěwstwo regiona.

Pohladnicy powědaja wo dawnych ča-sach, swědča wo podawkach a ludźoch. Alfons Handrik wotkrywa nam swět, na kotryž smy w minjenych lětach nimale­ pozabyli.

Hdyž dźensa z Njeswačidła do Koslowa přijědźeš, wuhladaš dospołnje hinaši wobraz hač na tu podatej pohladnicy. Ta wšak je z wobeju stronow jara zajimawa, dokelž je na zadnjej stronje serbsce popisana a datěrowana na 31. januar 1900.