Z wudaća: póndźela, 29 junija 2020

Žadyn z kandidatow za prezidenta Pólskeje absolutnu wjetšinu njedocpěł

Waršawa (dpa/SN). Polacy dyrbja nje­dźelu, 12. julija, w druhim wólbnym kole wo nowym prezidenće kraja rozsudźić. W prěnim njeje sej žadyn z kandidatow absolutnu wjetšinu zawěsćić móhł. Wot knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) podpěrany mějićel zastojnstwa Andrzej Duda je po dotalnych prognozach 41,8 procentow hłosow zdobył, jeho najwažniši kontrahent, Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski, 30,4 procenty. Tón bě za liberalno-konserwatiwnu opozicisku Wobydlersku koaliciju (KO) nastupił.

Wólbne wobdźělenje bě najebać koronakrizu jara wulke. Hač do wčerawšeho popołdnja bě po informacijach wólbneje komisije nimale 48 procentow wólbo­kmanych swój hłós wotedało. Na prezidentskich wólbach 2015 bě wólbne wobdźělenje přez cyły dźeń 49 procentow wučinjało. Hamtski wólbny wuslědk wočakuja najpozdźišo srjedu rano.

Pjany šofer awta ze sobujěducymaj na třěše je w Bayerskej jězbnu dowolnosć přisadźił. Spodźiwna jězba bě zastojnikam při wobchadnej kontroli w hornjoallgäuskim Durachu w nocy na sobotu napadnyła. Pola šofera zwěsćichu 1,30 promilow alkohola a wzachu jeho sobu k wotewzaću kreje. Towaršej dyrbještaj z třěchi zalězć a domoj nóžkować.

Hrajkowa pistola w zaku cholowow je w Bayerskej zasadźenje policije zawiniła. Starosćiwy wobydler bě policiju zazwonił, rozprawjejo wo wobrónjenym mužu w hosćencu. Na to přijědźechu wjacore policajske awta. Při kontroli 30lětneho zastojnicy zwěsćichu, zo so přimadło pistole, kotrež bě widźomne, originalnej bróni chětro runa. Tamny dźěl pak bě hnydom jako hrajka spóznajomna. Muž njetrjeba so tuž chłostanja po­zdatneho wobrónjenja dla bojeć.

Wjeseliće so runje tak kaž ja? Wot srjedy póńdźemy z wulkimi tošemi nakupować, wšako budźe wšitko wo tři procenty tuńše. To chcyštej Němski zwjazkowy sejm a Zwjazkowa rada dźensa w běhu dnja doskónčnje schwalić. Dwěluju wšak, zo so wobchody potom zaso z ludźimi pjelnja. Stres maja tele dny předewšěm wobchodnicy. Woni dyrbja wšitke kasy na nowu sadźbu nadhódnotoweho dawka 16 město dotal 19 procentow přestajić a „smědźa so hižo nětko na to wjeselić“, kónc lěta wšitko zaso wróćo stajić směć. Potom budu tež płaćizny tworow zaso zwyšene ... Bych sej ćim bóle přał, zo knježerstwo w koronakrizy naprawy wobzamknje, kotrež so dołhodobnje wuskutkuja. Na přikład móhło solidarny připłatk, pochadźacy ze spočatka 90tych lět, dospołnje wotstronić. To by na dobro wšěch było. Město toho připowědźa nam naprawy, kotrež najprjedy raz derje klinča, kotrež pak budu spěšnje zaso zabyte. Marko Wjeńka

Krasne wjedro je sobotu tójšto ludźi do Großharthauskeho hrodoweho parka ­wabiło. Tam prezentowachu wiki „Lebensart“. Wopytowarjo, kotřiž běchu ze wšeho regiona, tež z krajneje stolicy, móžachu so tam wo najwšelakorišich poskitkach ­žiwjenskeho stila domjaceje a zahrodoweje kultury hač ke kulinariskim wosebitosćam wobhonić. Wiki běchu koronakrizy najprjedy raz přestorčili. Z nadrobnym konceptom hygieny a pućow pak běchu je jako jedne z prěnich wjetšich zarjadowanjow Budyskeho wokrjesa po započatku krizy organizowali. Tak smědźeše najwjace tysac ludźi runočasnje na wikach być. Foto: Steffen Unger

29. junija 1945 zemrě w Budyšinje Jurij Słodeńk. Wón bě so 4. septembra 1873 w Pančicach žiwnosćerskej swójbje na­rodźił. Po wopyće Budyskeho katolskeho wučerskeho seminara zastupi do Maćicy Serbskeje a bě pozdźišo nawoda jeje hudźbneho wotrjada. Wučerješe w Ra­dwo­­rju, hdźež 1895 załoži a dirigowaše chór Meja. Wot lěta 1899 hač do 1933 bě z wučerjom w ródnej wsy. Nacije jeho nalěto 1933 zajachu a z wučerstwa wuhnachu. 1907 bě wón spěwne towarstwo „Lipa Serbska“ w Pančicach wutworił a hač do jeho zakaza wuspěšnje nawjedował. Jurij Słodeńk w lěće 1912 towarstwo Domowinu sobu załoži a bu zapisowar młode­ho zwjazka. 1925 sta so z hłownym dirigentom Zwjazka serbskich spěwnych towarstwow. Skomponowaše tež serbske spěwy kaž „Ow, miły, swjaty wječorje“ a wuda 1927 dalši nakład „Towaršneho spěw­nika“ Fiedlerja. Słodeńk wozjewi w Serbskich Nowinach 14 lět rjad „Wobrazy ze wsy“ z dohromady 660 přinoškami a tójšto dalšich kulturnostawizniskich artik­low. Spisa hru „Napoleon“, knižku „Wendenland“ a LND wuda 1967 zběrku jeho dźěłow „Listy ze wsy“. Manfred Laduš

Maltezojo su za dwě swojich šěsć na předań stejacych chorownjow hižo kupne zrěčenje podpisali. Wjace pak na naprašowanje Serbskich Nowin najprjedy raz zdźělić nochcychu.

Kamjenc (SN/mwe). „Za sakske chorownje po wuprajenju našeho towaršnika jednanja tuchwilu traja“, wuswětla Ste­phanie Hänsch, wjednica předewzaćelskeje komunikacije maltezow Sakskeje-Braniborskeje. Zamołwitosć za předań a z njej zwjazane konsekwency ma jeničce katolska pomocna organizacija ze swojim sydłom w Kölnje. „Nam stej ruce wjazanej a móžemy na naprašowanje medijow a dalšich jenož to rjec, štož z běrowa generalneho społnomócnjeneho Karl Prinza zu Löwensteina zhonimy“, Stephanie Hänsch praji.

Kaž z najnowšeho wozjewjenja jednaćelstwa maltezow Němskeje wuchadźa, su w minjenych měsacach intensiwne rozmołwy z potencielnymi nošerjemi wjedli. Wšako chcedźa „za kóždu městnosć a kóždy dom to najlěpše“.

Tež lětsa zaso we wjacorych wsach Budyskeho a Zhorjelskeho wokrjesa młodym baćo­nam rynki wuchodoněmskeje ptačernje Hiddensee přitykuja. Minjeny štwórtk zahajichu akciju we Worklecach, Miłoćicach, Njebjelčicach a Šešowje. Tam dóstachu młodźata swoje „wupokazy“.

Ornitologa Stefan Siegel dźěło hižo někotre lěta we Łužicy wukonja. Pomoc z wotpowědnej techniku dóstachu w Miłoćicach wot Misalic firmy, we Wor­klecach pomhaše wohnjowa wo­bo­ra a w Njebjelčicach přewostaji jim tamniši twarski­ zawod gmejny wotpowědny rěbl. Kaž hižo loni běchu tež lětsa dźěći Njebjelčanskeje pěstowarnje přeprošene, kotrež poskitk tež rady přiwzachu. Na kóncu akcije móžachu wone „swoje“ baćony samo pomajkać.

Woheń na zbožo žadyn njebył

Pančicy-Kukow. Krótko do połnocy na njedźelu wołachu wohnjowu woboru a policiju do klóštra Marijineje hwězdy w Pančicach-Kukowje. Na zbožo pak so wukopa, zo so tam ničo njepali. Płomjenja we wohnjowej škli na ležownosći napřećo dźěłarni běchu so w škleńčanych durjach špihelowali.

Worklečenjo móža tež zaso na małej kupje swjećić

Worklecy (aha/SN). Minjeny pjatk je so na wulkej kupje we Worklecach wjele ludźi zešło. Wjesnjanosta Franc Brusk (CDU) bě wšitkich wobydlerjow přeprosył na oficialne přepodaće noweho mosta, kotryž wot wulkeje na mału kupu wjedźe. Mjez hosćimi běchu přirjadnica Budyskeho krajneho rady Birgit Weber, zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Alojs Mikławšk a statny sekretar za regionalne wuwiće dr. Frank Pfeil (wobaj CDU). Franc Brusk witaše jeho žortnje jako „čestneho wobydlerja“. Wšako je Pfeil mjeztym štwórty raz we Worklecach přebywał.

Zhladujo na stawizny wobeju kupow dopominaše Worklečanski wjesnjanosta na mnohe swjedźenje a wšelakore po­dawki, kotrež su tam wjacore generacije wobydlerjow dožiwili. Zo by tak wostało, k tomu přinošuje nětko móst w dosahacej dołhosći, kotryž su Worklecy z gmejny Sprjewiny Doł dóstali. Jedne wužadanje bě, trěbnej 36 tonow ćežkej fundamentaj na kupu transportować.

Pod hesłom „Zhromadna kultura w Kulowje“ je tamniša młodźina kónc tydźenja prěni króć za čas wobmjezowanjow koronakrizy dla zaso prěnje zarjadowanja ­přewjedła. Wobydlerjo kaž tež wulka syła wobdźělnikow filmoweho kónca tydźenja to přiwšěm jara witachu. Pjatk pokazachu film „Ziemlich beste ­Freunde“. Sobotu wječor běchu čłonojo zjednoćenych Kulowskich klubow – mjez nimi su tež Serbja kaž Matijas Klimank – na dworje Kulowskeho wustawa Jakubetz korčmowy kwis – hlej foto – ze zajimawymi prašenjemi spřihotowali a njedźelu wječor móžachu sej zajimcy zhromadnje krimi telewizije ARD wobhladać. Hižo za přichodny měsac planuja Kulowscy młodostni pokročowanje poskitka. Foto: Gernot Menzel