Z wudaća: štwórtk, 06 awgusta 2020

Drježdźany (dpa/SN). Po třoch lětach je Drježdźansko-Mišnjanske biskopstwo najwjetši dźěl swojeje strukturneje reformy wotzamknyło. „W septembrje chcemy hišće nowu wosadu w Zwickauwje załožić. Potom zwostanje jenož hišće serbska kónčina, wo kotrejž njejsmy dotal­ hišće rozsudźili“, rjekny tudyši biskop Heinrich Timmerevers powěsćerni dpa w Drježdźanach. Najebać to chcedźa přestrukturowanje wosadow hač do kónca septembra zmištrować.

Berlin (dpa/SN). Prěni króć po třoch mě­sa­cach je Roberta Kochowy institut wjace hač tysac natyknjenych z koronawi­rusom registrował. Strowotniske zarjadnistwa w Němskej su po informacijach instituta cyłkownje 1 045 padow w běhu dnja přizjewili. Hranicu tysac nowych padow běchu naposledk 7. meje překročili. Na to bě ličba woteběrała, wot julija pak zaso přiběrała. Wjeršk běchu spočatk apryla ze 6 000 infekcijemi docpěli.

Starosće fachowcam načinja, zo njewudyrja infekcije na wěstych městnach, kaž w rězarni Tönnies, ale zo so znowa po wšěm kraju rozpřestrěwaja.

Hłowna přičina přiběracych ličbow je we­ wočomaj prezidenta Roberta Kochoweho instituta Lothara Wielera při­běraca zwjeršnosć ludźi při dodźerženju škitnych naprawow přećiwo wirusej.

Nětko chcedźa dokładnje wobkedź­bo­wać, kak so započatk šule w někotrych zwjazkowych krajach na ličby infek­cijow wuskutkuje. Dźensa je so w Hamburgu za 240 000 šulerjow zaso wučba započała.

Hoberske škody po rozbuchnjenju – hač do 300 000 bjezdomnych

Beirut (dpa/SN). Po zahubnym rozbuchnjenju amonijoweho nitrata w Beiruće z wjace hač 130 mortwymi a 5 000 zra­nje­nymi pytaja tam dale za woporami a předewšěm za přičinami katastrofy. Přepytowanska komisija ma knježerstwu w běhu pjeć dnjow rozprawu předpołožić. Wjacorych zamołwitych přistawa su do domjaceho aresta tyknyli. Po dotalnych dopóznaćach je 2 750 tonow strašneje maćizny rozbuchnyło, kotraž bě bjez wěstotnych naprawow hižo wjacore lěta w jednej z halow přistawa składowana.

Katastrofa je mjezynarodnu žołmu pomocy zbudźiła. Hišće wčera wječor nastaji­ so skupina specialistow Něm­skeho čerwjeneho křiža z wosebje wukubłanymi psami na puć do libanonskeje stolicy. Tež Čěska pósła pomocny team wohnjoweje wobory, kotryž je na wuchowanje zasypanych specializowany. Woni maja tohorunja psy sobu. W běhu dnja wo­čakowachu w Beiruće pomocne mustwa z wjacorych krajow.

Zo ma Serbski institut jako prěnja serbska institucija swójsku rěčnu politiku, to hladajo na fluktuaciju projektowych sobudźěłaćerjow, kotřiž tam zdźěla ze žanymi abo jeno słabymi znajomosćemi serbšćiny započinaja, njepřekwapja. Prašam so, hač njebychu kóždej serbskej instituciji tajke směrnicy tyli. Předstajmy sej raz, što by to za serbske šule woznamjenjało: Sprěnja, zo ma kóždy wučer serbšćinu nawuk­nyć. Zdruha bychu prawidła za měša­nu komunikaciju k tomu wjedli, zo nje­bychu maćernorěčni w rozmołwje z 2plus-šulerjemi abo serbšćinu wuknjacymi wučerjemi hižo na němčinu přešli. Serbšćina by tuž woprawdźe wobchadna rěč była a kóžda šula, kotraž so „serbska“ mjenuje, škitany rum za nju. A by dźeń a samozrozumliwša była. A noworěčnicy bychu z pomocu wobstajneje imersije swoje aktiwne znajomosće spěšnje polěpšili. Je to předstajomne? Čehodla po­pra­wom nic? Cordula Ratajczakowa

Zrudźaca powěsć je minjene dny Serbow docpěła: Psychologa, spisowaćel, wysokošulski docent a připóznaty politikar Čěskeje prof. dr. Jindřich Kabát je 14. ju­lija w starobje 67 lět w Praze zemrěł.

Jindřich Kabát je hižo jako młodostny Serbow zeznał, jako běše ze swojim gymna­zialnym wučerjom prof. Jiříjom Mudru a dalšimi šulerjemi z kolesom we Łužicy po puću. Jako student psycholo­gije a pozdźišo zaběraše so ze stawiznami, kulturu a wosebje z literaturu našeho ludu a přełožowaše basnje, kotrež wo­zjewjachu w časopisu přećelow Serbow. Tež někotre jeho basnje so tam w serbskim přełožku jewjachu. Čitał je Kabát knihi Jurja Brězana, Kita Lorenca a Benedikta Dyrlicha.

Njeboćički je mjez druhim jako psychologa w Praskej Akademiji muziskeho wuměłstwa a w tamnišim Narodnym dźiwadle skutkował. Přednošował pak je tež­ na Fachowej wysokej šuli žurnalistiki a na Teologiskej fakulće Karloweje university w čěskej stolicy.

Praha (dpa/SN). Čěski ministerski prezident Andrej Babiš je namjetował, k wožiwjenju hospodarstwa dochodowy dawk na 15 procentow znižić. Ludźo bychu potom widźeli, „zo nimaja přičiny so přichoda bojeć“. To praji załožer populistiskeho hibanja ANO w interneće. Před­syda socialdemokratiskeho koaliciskeho partnera ČSSD Jan Hamáček ma namjet za njerealistiski. Straty dochodow bychu wjetše byli hač wšón etat nutřkowneho ministerstwa, kotrež wón sam nawjeduje, Hamáček kritizuje.

Čěska nałožuje za wobličenje dochodoweho dawka tak mjenowany „superbrutto“. W nim přiliča k bruttomzdźě hišće­ podźěl dźěłodawarja za socialne zawěsćenje. Efektiwna sadźba wučinja tak tuchwilu něhdźe 20 procentow.

Opozicionelnych demokratow ze strony ODS ideja knježerstwoweho šefa tohorunja zadźiwa. Wotpowědny namjet strony leži hižo dwě lěće njewobdźěłany w parlamenće, rjekny předsyda ODS Petr Fiala nowinarjam. Wukon čěskeho hospodarstwa bě w druhim kwartalu koronakrizy dla porno minjenemu lětu wo 10,7 procentow woteběrał.

W Hornim Wujězdźe započina so posledni wotrězk saněrowanja awtodróhoweje cyrkwje. W běhu tydźenja wěžu hač k třěše zaróštu­ja. Potom budu mjez druhim wokna wěže ponowjene. W cyrkwi zwuporjedźa špundowanje a zatwarja moderne LEDjowe­ wobswětlenje. Dźěła, kotrež EU spěchuje, płaća 108 000 eurow. Kónc lěta ma wšitko hotowe być. Foto: Steffen Unger

Nimo wulkich nadregionalnych serbskich­ towarstwow, kotrež su často w medijach prezentne, mamy w dwurěčnej kónčinje njeličomne mjeńše a małe towarstwa, kotrež runje tak pilne­ dźěło wukonjeja, wo nich pak přewjele njezhoniš. W swojej lětnjej seriji­ lětsa tajke aktiwne cyłki před­sta­jamy, dźensa Hórčanske wjesne towar­stwo Při skale (10).

Lětsa w februaru bě tomu pjeć lět, zo su Hórčanske wjesne towarstwo Při skale jako­ powšitkownowužitne a zjawnoprawniske zjednoćenstwo załožili. Hačrunjež maja w Hórkach aktiwnu wohnjowu woboru a derje dźěłacy młodźinski klub, bě wjacorym Hórčanam wažne měć cyłk, kotryž so wo hajenje serbskich nałožkow kaž tež wo nałožowanje serbšćiny rěče stara. Wjace hač dwaceći entuziastow bě na załoženskej zhromadźiznje pódla, a tam wuzwolichu Marlis Młyn­kowu za předsydku. Jeje zastupjerka je Antonija Šołćina, Katharina Jurkowa ma financne naležnosće na starosći.

Jebakaj po puću byłoj

Wojerecy. Njeznaty porik je předwče­rawšim we Wojerecach wjacorych wobchodnikow zjebał. Tak chcyštaj muž a žona we wobchodźe na Złokomorowskej někajku maličkosć z wulkej bankowku zapłaćić. Jako chcyše předawarka pjenjezy měnjeć, ju porik do rozmołwy zapleće. Pozdźišo předawarka pytny, zo w kasy pjenjezy pobrachuja. Podobne sta so we wobchodźe při Staroměšćanskim torhošću a w bliskim hosćencu.

Radźićeljo sej wuměnjenja wobornikow na městnje wobhladali

Kulow (AK/SN). Měšćanska wohnjowa wobora w Kulowje trjeba dołhodobnje nowu gratownju z kubłanskej rumnosću, předrasćernju a sanitarnym wobłukom. Z naležnosću zaběrachu so nětko čłonojo měšćanskeje rady, jako sej tuchwilne wumě­njenja wobornikow na městnje wobhladachu.

Dźensniša gratownja nasta w lětomaj 1972/1973. „Po politiskim přewróće natwarichu kameradojo w swójskej režiji kuchnju, duše a nuzniki. Nimo toho zawěsćichu nuzowe zastaranje z milinu. Tehdyši wutwar bě trěbny, zo smy scyła dale skutkować móhli“, rozłoži wohnjowoborny nawoda Thomas Werner. W běhu časa dyrbjachu samo špundowanje w jězdźidłowej hali pohłubšić. Jenož tak so pomocne a hašenske jězdźi­dło (HLF) po wysokosći do hale hodźeše. K wu­hotowanju wobornikow słušeja dale tanko­we jězdźidło TLF 4000, komandowe awto a transportne jězdźidło. Kulowskej woborje přisłuša dźensa 40 aktiwnych kameradow, 20 žonow, 17 čestnych čłonow kaž tež 30 dźěći a młodostnych.