Z wudaća: štwórtk, 02 decembera 2021

Berlin (dpa/SN). Ministerski prezident Sewjerorynsko-Westfalskeje Hendrik Wüst (CDU) je sej do dźensnišeho wuradźowanja Zwjazka a zwjazkowych krajow konsekwentne rozsudy w boju přećiwo dramatisce wulkim ličbam koronainfekcijow žadał. „Njesměmy na konferency ministerskich prezidentow žanym połojčnosćam přizwolić, ale dyrbimy infekcisku žołmu z rozsudźenosću přewinyć“, rjekny Wüst powěsćerni dpa.

Zwjazk a kraje chcychu dźensa razniše naprawy w boju přećiwo koronawirusej wobzamknyć. Prawdźepodobnje posta­jenja nastupajo wobmjezowanje kon­taktow za nješćěpjenych dale přiwótřa. Powšitkowna winowatosć šćěpjenja njeje wuzamknjena. Tež wo mjenje přihla­dowarjach na wulkozarjadowanjach kaž w kopańcy chcychu rěčeć. Dokładne wuslědki hač do kónca redakciskeho časa hišće njepředležachu.

Moskwa/Riga (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin sej wot NATO žada so dale do směra na wuchod njerozšěrić. Jeho kraj trjeba „sylne, spušćomne a dołhodobne wěstotne garantije“, rjekny Putin wčera wukrajnym wulkopósłancam w Moskwje. Runočasnje wuradźowachu wonkowni ministrojo NATO w letiskej stolicy Rize z Ukrainu, kotraž nadźija so sylnišeje podpěry. Lěta trajacy konflikt mjez Kijewom a Moskwu zbudźa tuchwilu nowe napjatosće. USA Ruskej wumjetuja, zo přihotuje „agresiwnu wojersku akciju přećiwo Ukrainje“, štož Moskwa wotpokazuje.

Kaž Putin wukrajnym diplomatam zwurazni, chce Ruska w dialogu z USA na tym wobstać, zo zdźěłaja konkretne dojednanja, kotrež dalšemu rozpřestrěću zapadneje wojerskeje aliancy na wuchod a zaměstnjenju strašnych wojerskich systemow w bjezposrědnim susodstwje Ruskeje federacije zadźěwaja. Tele garantije měli zawjazowace być. Něhdyše ertne připrajenje, zo so NATO na wuchod njerozšěri, njebu dodźeržane.

Sakska a Braniborska zarjadujetej nowe wjetše a mjeńše centrumy

Drježdźany/Podstupim (dpa/SN). Snadneho wothłosa dla před měsacomaj za­wrjeny šćěpjenski centrum na Drježdźanskich wikach zaso dźěła. Dołho do wotewrjenja čakaše wčera rano wjace hač sto ludźi před durjemi. Mjez zajimcami za šćěpjenje přećiwo koronawirusej bě tójšto staršich wosobow, ale tež młodych.

Započeć chcedźa po informacijach Němskeho čerwjeneho křiža ze 700 šćěpjenjemi wšědnje, hišće bjez internet­neho termina. „Móžemy hišće wjace šćě­pić­, chcemy pak najprjedy raz započeć“, rěčnik zdźěli. Zasadźeć móža serum firmow Biontech/Pfizer, Moderna a Johnson&Johnson.

Jako něhdyši statny prezident Sowjetskeho zwjazka Michail Gorbačow němskemu zwjazkowemu kanclerej Helmutej Kohlej w juliju 1990 w Kawkazu wobswědči, zo nima ničo přećiwo zjednoćenju Němskeje a ničo přećiwo tomu, zo budźe hišće eksistowaca NDR hižo bórze z čłonom NATO, jemu – ertnje – přilubichu, zo so zapadny wojerski zwjazk na wuchod njerozšěri. Bohužel njeje sej to Gorbačow tehdy pisomnje dać dał. Mjeztym su kraje kaž Čěska, Pólska, Bołharska, Rumunska a baltiske kraje dawno čłon zapadneje wojerskeje aliancy. Rady bychu tež Ukrainu přiwzali. To pak sej na kóncu tola njezwěrja, dokelž by Ruska tak brónje NATO před durjemi měła. Bjez dźiwa tuž, zo prócuje so nětčiši ruski prezident Wladimir Putin wo zawjazowace dojednanje z NATO, zo so hižo ­dale na wuchod njerozpřestrěje. Ja wšak do tajkeho dojednanja njewěrju. Přewo­čiwidny je stary geostrategiski zaměr USA a zapada scyła: Rusku dołhodobnje na kolena znuzować. Marko Wjeńka

K wčerawšej powěsći „Rub ze serbskim napisom přepodał“ ma Hartmut S. Leipner z Choćebuza tule porjedźenku:

Parament z napismom w slepjanšćinje „Bóh žohnuj a zwarnuj tebje na wšitkich twojich pućach“ nima ničo činić z Choćebuskim Serbskim muzejom. Je to dar Spěchowanskeho towarstwa za serbsku rěč w cyrkwi z. t. Slepjanskej wosadźe. Wobzamknyło bě to delnjoserbske cyrkwinske towarstwo na swojej wólbnej zhromadźiznje, kotraž wotmě so do prěnjeho adwenta.

K ćežkej zražce je tele dny w Biskopicach dóšło, při čimž so dwě wosobje zraništej. Direktnje před tamnišej chorownju zjědźe šofer wosoboweho awta typa Škoda z wulkej spěšnosću do před nim jěduceho Renaulta. Wotmach zražki suny Renault do transportera, kotryž chcyše runje wotbočić. Transporter so tohorunja wobškodźi. Zranjenej wosobje dowjezechu do chorownje. Dalšej wosobje zastarachu direktnje na městnje njezboža, wonej pak njetrjebaštej do chorownje. Biskopičanska dobrowólna wobora bě z dwanaće kameradami na městnje, zo bychu wuběžany bencin a wolij z chemiskimi srědkami wjazali. Foto: Rocci Klein

Ústí nad Labem (dpa/SN). W čěskej pomjeznej kónčinje wokoło Ústíja nad Labem su chorownje štwórteje žołmy ko­ronawirusa dla na hranicy swojich móž­nosćow. Třoch intensiwnych pacientow dyrbja z chorobnym awtom a helikopterom z přećeženych chorownjow w Ústíju a Teplicach do Prahi a Plzenja přepołožić, kaž narodny koordinaciski centrum za rozdźělowanje pacientow zdźěla. Přichodne dny chcedźa přidatne kapacity na stacijach koronapacientow wutworić. Ústí nad Labem leži něhdźe połsta kilometrow južnje Drježdźan.

W Čěskej su w běhu sydom dnjow 1 193 infekcijow z koronawirusom mjez 100 000 wobydlerjemi zwěsćili, kaž z najnowšich ličbow strowotniskeho ministerstwa w Praze wuchadźa. Najbóle po­trjechene su wuchodne dźěle kraja. Nimale 6,4 miliony z cyłkownje 10,7 milionow wobydlerjow Čěskeje su mjeztym dospołnje pře koronu šćěpjene.

Strowotniski system čłonskeho kraja EU ćerpi hižo přez lěta pobrachowaceho personala dla, dokelž derje kwalifikowani lěkarjo a hladarjo niskich mzdow dla do za­padnych krajow wotchadźeja.

Mjeztym drje ma kóždy swoje bydlenje abo swój dom adwentnje wupyšene/wupyšeny. Štóž ma přiwšěm hišće blečk namaka, ­kotryž zda so někak prózdny być, namaka za njón snano rjanu ideju w Hózkowskej hornčerni Baćonjacy dwór. Tam wuhladaš mjez šklemi, horncami a talerjemi tež postawy tajkich a hinašich rumpodichow, kotrež so za dekoraciju derje hodźa. Foto: Gernot Menzel

Grodk (JoS/SN). Jako so Eckbert Kwast 1958 w Grodku narodźi, drje njeby jemu nichtó wěšćił, zo wón raz po cyłej Łužicy takrjec muzejowe slědy zawostaji. Ale žiwje­nje je w dwěmaj towaršnostnymaj systemomaj swójske puće šło. Wuchodźiwši rozšěrjenu wyšu šulu studowaše Kwast mašinotwar a dźěłaše na to w płunokombinaće Čorna Pumpa. Po politiskim přewróće pak wón tam hižo­ žadyn přichod njewidźeše a započa 1990 jako přidružnik w tehdyšim Grodkowskim domizniskim muzeju. Tam je dlěje hač 30 lět skutkował, hač do 2002 pod mu­zejowym nawodu Manfredom Ihle, wot toho časa jako nawoda. Nětko so wón na wu­měnk poda.

Wobzamknjenje nowych wohnjowobornych wustawkow přestorčili

Dźěwin (AK/SN). Rozsud wo wohnjowobornych wustawkach a wo wustawkach k wotrunanju wobornikow su gmejnscy radźićeljo Dźěwin na swojim wčerawšim posedźenju přestorčili. Šesćo z nich chcychu wo wustawkach pozdźišo rozsudźić, pjećo bychu předležacej naćiskaj najradšo schwalili.

„Wo wohnjowobornych wustawkach hižo dlěje rěčimy. Wjesnej woborje Dźěwin a Brězowka stej intensiwnje přidźěłałoj, rjekny nawodnica hłowneho zarjada Marion Mudrina. Najwjetša diferenca z nawodomaj wobeju woborow wobsteji w prašenju, hač trjebaja zakonsce předpisaneho nawodu cyłkowneje gmejnskeje wobory. Tón ma so wolić a postajić. Jónu wob lěto zwoła wón po wustawkach lětnu hłownu zhromadźiznu. Dotal tajkeho nawodu njemějachu. „Wobaj wjesnaj nawodaj w Dźěwinje a Brězowce so derje wothłosujetaj“, podšmórny wjesnjanosta Helmut Krawc (SPD). „Wot lěta 1999, potajkim dołhož naša gmejna wobsteji, to takle praktikujemy. Hdyž je hłowna zhromadźizna w Brězowce, su zastupjerjo Dźěwina pódla a nawopak.“