Z wudaća: štwórtk, 19 januara 2023

Berlin (dpa/SN). Boris Pistorius (SPD) bu dźensa rano jako nowy zwjazkowy zakitowanski minister přisahany. Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier přepoda jemu w Berlinje pomjenowanske wopismo. Na krótkej ceremoniji w hrodźe Bellevue wobdźěli so tež zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD).

Steinmeier přeješe Pistoriusej „wutrajnosć, dobre poradźenje a zbožownu ruku“. Přiwšěm je situacija wójny w Ukrainje dla chětro přiwótřena. „Dyrbimy na wohroženja reagować, kotrež so tež na nas měrja“, Steinmeier wujasni. Nowych wohroženjow a geopolitiskich změnow dla dźe nětko rozsudnje wo to, Zwjazkowu woboru skrućić a zakitowanja kmanu wuhotować.

Boris Pistorius je hnydom dźěłać započał. Tak poda so wón do sydła zakitowan­skeho ministerstwa. Tam ­witaše jeho ­generalny inspektor Zwjazkoweje wo­bory Eberhard Zorn. Krótko po tym je so Pistorius ze zakitowanskim ministrom USA Lloydom Austinom ­zetkał.

Ukrainski prezident je so wirtuelnje z němskimi studentami rozmołwjał

Frankfurt n. W./Berlin (RD/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je so w runočasnej widejokonferency ze studowacymi Europskeje uniwersity Viadriny w Frankfurće nad Wódru kaž tež ­Berlinskich uniwersitow wutoru rozmołwjał.

Swój zachodny statement zahaji Zelenskyj z dźakom němskemu zwjazkowemu kanclerej Olafej Scholzej (SPD), wuzběhujo při tym wodźacu rólu Němskeje w podpěrje boja Ukrainjanow přećiwo ruskemu agresorej. Wón praji: „Němska politika je so ruskeho wida wzdała. Naše města a wsy budźemy dźakowano Marderej, Gepardej a Leopardej wuswobodźować.“ Z tym poćahowaše so konkretnje na tuchwilnu diskusiju kołowokoło dodawanja němskich škitnych a bojowych tankow a přinošuje k rozšěrjenju měnjenjow, zo budu so zwjazkarske staty NATO na swojim pjatkownišim zetkanju w Rammsteinje za dodawanje tutych bróni wuprajić.

Kandidatka za wólby serbskich załožbowych radźićelow ze Sakskeje Marlis Pjacec z Dobrošic redakciji zdźěli, zo njeje čłonka Serbskeho sejma. Wona njesteji z nim w žanym zwisku. Spočatk teksta pod „Zapósłanym“ we wudaću SN ze 17. januara pak bě to sugerěrował. Redakcija

Budyšin (CS/SN). Harald Lamprecht, społnomócnjeny za prašenja swětonahlada a sektow při Ewangelskej krajnej cyrkwi Sakskeje, rozłoži minjeny pjatk we wobłuku Budyskich narěčow něhdźe 150 zajimcam w cyrkwi swj. Pětra prašenje, što pod hesłom „Sprawny měr“ rozumi. Lamprecht rjekny, zo je teologa a njemóže tuž „k wojersko-strategiskim přemyslowanjam ničo rjec“. Za njeho pak je wěste, zo stej „měr a sprawnosć njedźělomnej“. Přiwšěm „njeje měr žadyn přirodny staw. Čłowjek je dźě přeco tež namócny a egoistiski. Jeničce ciwilizacija złahodnja čłowječe instinkty. Smy zakonje stworili, před kotrymiž měli wšitcy jenacy być. Tola njejsu wšitke tajke prawidła zmysłapołne a sprawne. Zakonje měrej jenož polěkuja, su-li sprawne.“ Idealna by „zhromadnosć bjez nućenja a namocy była. To płaći tež za staty“. Tola za to „pobrachuja často prawidła. Zwjazk ludow, UNO a Mjezynarodne ­sudnistwo su pospyty, zhromadnosć narodow rjadować. Štož pak faluje, je skutkowna ­eksekutiwa. Njedawa žana swě­towa po­licija, tež hdyž USA husto tak ­wustu­po­- wali“, rjekny Lamprecht.

Słubice/ Frankfurt nad Wódru (dpa/SN). Zhromadne dźěło přećiwo kriminaliće na němsko-pólskej mjezy je minjene lěta dale a lěpše. Ličba naprašowanjow na zhromadny centrum němskich a pólskich wěstotnych zarjadow je po informacijach braniborskeho policajskeho prezidija wot lěta 2008 z něhdźe 15 000 padami na loni něhdźe 25 000 přiběrała. „Centrum so akceptuje“, wuswětli policajski prezident Oliver Stepien Němskej powěsćerni dpa wčera na swjatočnym zarjadowanju k 15lětnemu wobstaću institucije.

Centrum ma so wo spěšnu wuměnu informacijow starać, kaž na přikład w padach padustwa, pašowanja, kontrolow a w strašnych połoženjach. Cyłkownje 37 němskich a 18 pólskich policajskich a cłownych přistajenych tam hromadźe dźěła. Woni so nastupajo policajske zasadźenja a njeskutki wuměnjeja a koordinuja mjezy přesahowace naprawy w zwisku ze zasadźenjemi.

Swjatočne zarjadowanje wotmě so w nowych rumnosćach na pólskej stronje w Słubicach, hdźež změja přistajeni wobeju krajow přichodnje wjace městna za swoje zhromadne dźěło.

Mjeztym zo je njejapka zyma z dźesać centimetrami tołstej worštu sněha wčera k wobchadnemu chaosej na awtodróze A 4 a wokolnych pućach wjedła, prezentowaše so přiroda dźensa při słónčnym wjedrje kaž tule pola Róžanta z rjanej zymskej ­idylku. A kaž meteorologojo připowěduja, wostanje nam zymske wjedro tež přichodne dny swěrne. Foto: Feliks Haza

Malešecy (CS/SN). Dwě wulkej twarnišći měješe Malešanska gmejna w minjenym lěće na starosći. Jónu bě to zakładny wu­twar hłowneje dróhi w Budyšinku, tamne nowa gratownja wohnjoweje wobory w Barće. Dróhotwar w Budyšinku, do ­kotrehož su nimale sydom milionow ­eurow inwestowali, měješe poprawom kónc 2022 hotowy być. Po tuchwilnym stawje pak twarske dźěła drje hišće hač do pózdnjeho nalěća traja. Za Bartsku wohnjowobornu gratownju su twarske dźěła dosć derje pokročowali, ale tež tu njemóžachu poprawny termin dozho­towjenja w nowembru dodźeržeć, rjekny Malešanski wjesnjanosta Matthias Seidel (CDU). Přičina su problemy při doda­wanju dźělow za ćopłotnu klumpu. To so tež na dźěło dalšich rjemjeslnikow ­wuskutkowaše. Cyłkowny dotwar gratownje je nětko za kónc měrca před­widźany. Halu za jězdźidła porno tomu hižo wužiwaja.

Helmec swójba w Jitku dyrbi na přijězd k swojemu statokej dale čakać

Rakecy (JK/SN). Dnjowy dypk, na kotrymž smědźa wobydlerjo swoje naležnosće přednjesć, je na wčerawšim posedźenju Rakečanskeje gmejnskeje rady dlěje hač wočakowano trał. Naležnosć ­Jitkowskeje Helmec swójby zaběraše wospjet gmejnsku radu. Gmejna bě so zwólniła wuprajiła, puć k Helmec burskemu statokej, znatemu Krabatowemu dworej, skrućić a wutwarić. Wo tym běchu radźićeljo hižo loni rěčeli. Stało so pak dotal bohužel ničo njeje a to Swenej Helmej scyła prawje njesłodźi. Wosebje wón porokuje, zo njeje gmejna ani hišće započała předewzaće planować a njeje za nje tež hišće kalkulaciju zdźěłała. Helmec pak trjebaja spěchowanske srědki, zo ­bychu swój ratarski statok dale wutwarili. Te dóstanu jenož, hdyž wědźa, što wu­twar puća k jich dworej płaći. Bórze so tež dowolowa sezona zaso zahaji. Toho­dla wočakuje Helmec swójba nuznje nowy puć, zo by Krabatowy dwór jako turistiska městnosć na nahladnosći přibył a tež za image Rakečanskeje gmejny wjetšu rólu hrał.

Kulow (AK/SN). Loni zahajeny projekt Kulowskeje měšćanskeje dźěłarnički nabywa poněčim kontury. Tole wuzběhny předsyda towarstwa Zhromadnje za Kulow Martin Kliemank njedawno k zakónčacemu swjedźenjej w Jakubetzowym wustawje. Za měšćansku dźěłarničku dóstachu loni 15 000 eurow z programa Partnerstwo za demokratiju zwjazkoweho ministerstwa za swójby, seniorow, ­žony a młodźinu. „Dźakowano spěchowanju móžachmy konkretne kroki za­hajić a za kóždu starobnu skupinu 3 000 eurow zaplanować“, předsyda rozłoži.

Za dźěći zdźěłachu naprašnik a organizowachu z nimi wuchodźowanje k měšćanskemu hatej, na torhošćo a k starej šuli. Na to paslachu dźěći hrajkanišćo, kajkež bychu sej přeli, mjez druhim z indianskim stanom. Tón ma so lětsa nastajić. „Za młodostnych organizowachmy wosebitu akciju na šulskim dworje“, ­powěda socialna pedagogowka Jaku­betzoweho wustawa Anja Rößler. Nimo čary za skatowanje přejachu sej mnozy wotewrjenu kofejownju za zetkawanja a rozmołwy. Tajke zetkawanišćo nastawa nětko pod třěchu wustawa. „Meble ­a twaršćizny smy hižo wobstarali“, praji Martin Kliemank.

Wjele škody načinili

Běła Woda. Při zadobywanju do Běłowodźanskeho wobchoda su njeznaći w nocy na wutoru wulku škodu načinili. Najprjedy spytachu, so ze zadnimi durjemi do objekta łamać, štož pak so njeporadźi. Na to rozsudźichu so za rabiatnu wariantu a zajědźechu z jězdźidłom do zachodnych duri. Z wobchoda pokradnychu wjacore nastroje za wobdźěłanje zahrody, drastu a 20 litrow wolija. Rubizna ma hódnotu něhdźe 18 000 eurow. Wěcna škoda na zachodnych durjach wobchoda wučinja něhdźe 7 000 eurow.