Z wudaća: wutora, 28 nowembera 2023

Daty nětko tež přez online

Drježdźany. Hajnkojo maja nětko móžnosć w aplikaciji „Sächsisches Wildmonitoring“, kotraž hižo dlěši čas eksistuje, tež namakanja a wuslědki nastupajo afriskeje swinjaceje mrětwy zapodać. Wo tym informuje sakske socialne ministerstwo. Aplikacija budźe w přichodźe online abo jako app za šmóratko k dispoziciji.

Mišterske wopisma dóstali

Lipsk. Cyłkownje 343 rjemjeslnikow Drježdźanskeho komorneho wobwoda, kotremuž přisłušatej tež Zhorjelski a Budyski wokrjes, je tele dny mišterske wopismo dóstało. Najwjac z nich su mechatronikarjo jězdźidłow. Kaž sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) zwurazni, su rjemjeslnicy wažny stołp sakskeho hospodarstwa.

Havelowy kabat přesadźili

Sankować, sněhakować abo po zasněženej přirodźe pućować je lětsa hižo kónc nowembra móžno. Přez nóc je so zyma do Hornjeje Łužicy dóstała a nam zymsku pychu wobradźa. Tež přichodne dny wočakuja meteorologojo w kónčinje trajne zmjerzki a dalši sněh. Šoferojo jězdźidłow, pěšcy a wobsedźerjo ležownosćow měli so tuž na to nastajić. Foto: SN/Bojan Benić

Njedawny wusud Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa w Karlsruhe, kotryž je amplowej koaliciji deficit 60 miliardow eurow nabrěmjenił, je zdobom wčerawše posedźenje Parlamentariskeje přirady Załožby za serbski lud wob­wliwował. Što budźe z pjenjezami za Załožbu za serbski lud z dotalneho naćiska etatoweho zakonja za 2024?

RCW spěchuje z nowym rjadom zarjadowanjow wuměnu nazhonjenjow

Budyšin (SN/MiR). Fachowa wuměna mjez kubłacymi je trěbna a witana. Rěčny centrum WITAJ (RCW) tajku zaměrnje spěchuje. K tomu słuša tež fachowa konferenca, kotruž kóždu nazymu přewjedźe.

Mjeztym dźěłaja pod nawodom RCW wjacore fachowe kružki za tych, kotřiž w žłobiku, pěstowarni a horće dźěłaja. Spočatk nowembra su so kubłacy ze sydom serbskich kubłanišćow w žłobiku dźěćaceho dnjoweho přebywanišća „K wódnemu mužej“ we Worklecach na tajkim kružku wobdźělili. Tam skutkowacy sobudźěłaćerjo su předstajili, kak swojich chowancow w serbskej rěči kubłuja. Dale mějachu fachowu wuměnu na hłownu temu wječora: Nowe spěwy a hrónčka, kotrež přewodźuja wšědne wotběhi w žłobiku a w dnjowym přebywanišću. „Wothłós bě tak dobry, zo chcemy k tutej temje separatne dalekubłanje zarjadować“, zwěsći wědomostna sobudźěłaćerka RCW Jadwiga Kaulfürstowa.

Zebnica (SN/bn). Po pozitiwnym wobydlerskim rozsudźe w lěće 2019 a přihłosowanju měšćanskeje rady před něhdźe dwěmaj njedźelomaj chce město Zebnica (Sebnitz) přichodny „Dźeń Saksow“ wuhotować, a to wot 5. do 7. septembra 2025. Dokelž njeje dalšich požadarjow, zamołwići z toho wuchadźeja, zo so „najwjetši domizniski swjedźeń w swobodnym staće“ za dwě lěće w Sakskej Šwicy wotměje. Za poprawom planowane wulkozarjadowanje klětu njeje kandidatury.

We wobłuku prawidłownych posedźenjow swjedźeń nošaceho kuratorija, kotremuž přisłušeja dohromady 80 zastupjerjow sakskich zjednoćenstwow a towarstwow, bě wčera delegacija prezidija Domowiny z hosćom w Zebnicy. Na městnje chcychu so „wo wobstejnosćach a móžnych hrajnišćach wobhonić“, kaž Clemens Škoda, referent Domowiny za kulturne naležnosće a wukraj, na naprašowanje zdźěli. Po jeho słowach chce prezidij nětko „pruwować, kak hodźał so serbski podźěl na swjedźenju porno zašłym zarjadowanjam powyšić kak móhł so hladajo na namjeznu kónčinu saksko-čěski aspekt wobkedźbować“.

Dešno (SN/MG). Projekt „Zorja“, kotryž je sebi rewitalizaciju delnjoserbskeje rěče přez dospołnu imersiju do njeje jako cil stajił, traje hižo nimale 60 dnjow. Wučba rěče je kóždy dźeń znowa jara intensiwna. Wupłody jich dźěła su hižo derje­ widźeć­, kaž piše Domowina w nowinskej zdźělence. Zajimawe na projekće su drje wosebje tež najwšelakoriše motiwacije, kotrež pohnuja wobdźělnicy a wobdźělnikow delnjoserbšćinu nawuknyć: Hač rěč wšědnje na dźěle abo priwatnje na­łožować; ju zaso w swojej domiznje zakótwić;­ ju dźěćom dale dać abo samo serbske filmy produkować. „Widźomnje su wšitcy horliwi“, rěka w zdźělence dale.

Gütersloh (dpa/SN). „Něhdźe 430 000 pěstowarskich městnow w Němskej nadal faluje a to najebać zakonsce zakótwjeneho prawa na městno w pěstowarni.“ – To je facit dźensa wozjewjeneho monitoringa Bertelsmannoweje załožby k temje „Systemy zažneho dźěćaceho kubłanja“. W analyzy rěča fachowcy samo wo „pěstowarskej krizy“ a žadaja sej „energiske krótko- a dołhodobne naprawy“ knježerstwa. Wutwar pěstowarskich poskitkow w komunach wšak postupuje, zdobom pak je potrjeba na tajkich wo wjele spěšnišo stupała, tak zo ličba njedosahacych městnow dale stupa. Situacija je mjeztym „njeznjesliwa“ rěka w studiji. Wočiwidna je wulka diskrepanca mjez zapadnymi a wuchodnymi zwjazkowymi krajemi. Mjeztym zo w krajach zapadneje Němskeje dohromady 385 900 městnow pobrachuje, je to na wuchodźe republiki něhdźe 44 700 městnow. Awtorojo studije žadaja sej mjez druhim dołhodobne strategije za nawabjenje a kwalifikaciju nowych fachowcow, polěpšenje dźěłowych wuměnjenjow, kotrež wotchadej kubłarjam zadźěwaja kaž tež wjetšu ličbu kwalifikowanych přidružnikow.

Lipsk (dpa/SN). Dźěłarnistwa wukonjeja w tarifowym rozestajenju w zjawnej słužbje dale ćišć. Po tym zo bě dźěłar­nistwo GEW dźensa do „stawkoweho dnja za kubłanje“ namołwjało, přihotuje zwjazk zastojnikow dbb w Zwjazku wučerjow Sakskeje přichodny cyłokrajny warnowanski stawk na swjateho Mikławša. Před financnym ministerstwom w Drježdźanach planuja protestne zarjadowanje jako „zakónčacy wjeršk dźěłoweho boja“ do tarifowych jednanjow 7. decembra.

AfD za mjenje pomocy Ukrainje

Mainz (dpa/SN). AfD w zwjazkowym ­sejmje chce borzdźidło zadołženja dodźeržeć a etatowu krizu rozrisać, mjez druhim ze zniženej pomocu na dobro Ukrainy. Wažny dypk wudawkow, kotrež ­měli so redukować, su „njesměrne kóšty brónjenja w kónčinach, kotrež nas ničo njestaraja“, rjekny Peter Boehringer, etatowy rěčnik frakcije AfD w zwjazkowym sejmje dźensa rano w ZDF. Při tym dźe tež wo srědki za nowonatwar Ukrainy.

NATO hněwna na Turkowsku

Prěnje dohodowne wiki Němskeje w tutym lěće su wčera w Frankfurće nad Mohanom wotewrěli. W Sakskej su wčera w Mišnju do sezony horceho wina, wosuška a rudnohórskeho rjemjesła startowali. Jutře přizamknu so wiki w Drježdźanach. Dohodowne wiki w Kamjenicy, Wjacławske wiki Budyšinje a Annabergske hodowne wiki witaja hosći wot pjatka. Foto: pa/AP/Michael Probst

Zabyta pistola na nuzniku tankownje je w Stralsundźe zasadźenje policije a wosebiteje antiteroroweje jednotki zawiniła. Stražnik bě rewolwer z pjeć patronami na nuzniku zabył. Jako so na to dohlada, bě pistola preč. Krótko po nim bě dalši muž na nuzniku był a pistolu sobu wzał. Policija pak muža po wobšěrnym přepytowanju wuslědźi a toho bydlenje přepytowaše. Při tym rewolwer namakachu. Dwě kulce pak pobrachowaštej: Muž bě je na brjoze morja do powětra třělił.

98 hodownych štomow z wjace hač 142 000 lampičkami – to je lětuša hodowna dekoracija Běłeho domu. Jill Biden, mandźelska prezidenta USA, je pychu knježerstwoweje centrale we Washingtonje wčera předstajiła. Něhdźe 300 dobrowólnych pomocnikow je minjene dny wšitko spřihotowało a 34 000 hodownych kulow powěsnyło.