Porjedźenka

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:
W zwisku z přinoškom wo lětušich žnjach předwčerawšim, wutoru (1. str.) mamy slědowacu porjedźenku: Silke Staffeth je nawodnica dworoweho wobchoda a zdobom zamołwita zawodneje kuchnje „Holanskeje farmy“ w Zdźěri. Ratarske předewzaće nawjeduje nadal Udo Noack. SN

Zeleni chcedźa wutwar Łobja skónčić

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:

Magdeburg (dpa/SN). Hladajo na woteběracu wodu we Łobju žadaja sej Zeleni w Saksko-Anhaltskej, wutwar rěki skónčić. Natwar nowych bunow – prěčnych zawěrow z kromy rěki – je połoženje skerje hišće přiwótřiło. Buny dyrbjachu poprawom zaručić, zo wostanje Łobjo dale za łódźe wužiwajomne. To rjekny předsydka Zelenych w krajnym sejmje Cornelia Lüddemann. Dokelž su doby niskeje wody dale a dlěše, so dźeń a wjace pěska we Łobju nahromadźi. „Hospodarske wuwiće rěki wotwisuje jeničce wot turizma“, měni wona dale.

Po wotmołwje krajneho knježerstwa na wulke naprašowanje Zelenych, transport tworow na rěče spochi woteběra. Wot lěta 2010 je wobrot tworow w přistawach podłu Łobja wo 93 procentow spadnył, Zeleni zdźěleja. „Łobjo njeje žana wodowa dróha wjace“, Lüddemann rjekny.

Bywšemu koleze zbožo wupřałoj

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:
Swoje 80ćiny swjeći dźensa w Chrósćicach wjelelětny redaktor Noweje doby a pozdźišo šefredaktor Serbskich Nowin, publicist a slawist Alfons Wićaz. Z Radworja pochadźacy je w Lipsku sorabistiku a slawistiku studował, štož bě jemu zakład swojeho dźěła jako žurnalist. Jako kulturny organizator bě Alfons Wićaz stajnje tež mostytwarc k słowjanskim ludam. Na rozmołwu z ruskim wulkopósłancom do Berlina abo k pól­skemu prezidentej Lechej Walęsy do Waršawy so podać bě jemu samozrozumliwe. W mjenje redakcije Serbskich Nowin staj Marian Wjeńka a Bettina Młynkowa jubilarej dźensa dopołdnja zbožopřeća sposrědkowałoj. Foto: SN/Bojan Benić

To a tamne (24.07.25)

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:
Z tysac swěčkami su minjenu nóc w Duisburgu wopory katastrofy na Loveparade před 15 lětami wopominali. Na městnje, hdźež bě 24. julija 2010 cyłkownje 21 młodych ludźi w surowej tołkańcy zemrěło, zaswěćichu swěčki. Nóc tysac swěčkow zarjaduja tam mjeztym kóžde lěto na róčnicy njezboža. Byrnjež su fachowcy tójšto njedostatkow wokoło ­wulkozarjadowanja zwěsćili, njejsu dotal hišće nikoho chłostali.

Merz Israel namołwja

srjeda, 23. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Němscy socialdemokraća su hněwni, zo njeje so Němska zhromadnej deklaraciji 28 krajow přizamknyła. Z njej sej hnydomny kónc wójny w Gazaskim pasmje žadaja. Najebać to je zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) zdźělił, zo njespóznaje w koaliciji žadyn konflikt. Merz mjenuje połoženje w Gazaskim pasmje něšto, „štož njemóžeš takle dlěje akceptować“. Wón nětko israelske knježerstwo doraznje namołwja, zo wojersku akciju w Gazy skónči.

Trump dale we wuskosćach

Washington (dpa/SN). Rěčnik bywšeho prezidenta USA Baracka Obamy je w aferje wokoło seksualneho złóstnika Epsteina Donaldej Trumpej wumjetował, zo spyta so wuwinyć. Trump, kotryž nětko pod wulkim ćišćom steji, wumjetuje zaso Obamje, zo je USA „přeradźił“ a wólby prezidenta manipulował. „To je směšne a jasny pospyt, wot problemow wotwjesć.“, praji rěčnik Obamy. Trumpej so njeporadźi, debatu wokoło swojeho splećenja do njeskutkow Epsteina wotbyć.

Kóšty hladanja zrjadować

Najebać wójnske prawo, kotrež dale płaći, su sta předewšěm młodźi ludźo wčera wječor w Kijewje přećiwo nowemu zakonjej ­demonstrowali. Tutón prawa organow přećiwo korupciji wobmjezuje. Demonstranća žadaja sej wot prezidenta Wolodymyra ­Zelenskeho, zo zakoń ze swojim wetom blokuje. Zelenskyj wšak je zakoń mjeztym podpisał. Foto: dpa/Andreas Stein

Merz a Macron so zetkataj

srjeda, 23. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) wočakuje dźensa wječor francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona w Berlinskej wili Borsig nad Tegelskim jězorom na zhromadnu wječer. Je to prěni wopyt Macrona w Němskej po nastupje noweho knježerstwa 6. meje. Na dnju swojeho wuzwolenja bě so Merz hnydom do Parisa podał, zo by němsko-francoske poćahi zaso wožiwił. Tute běchu so pod jeho předchadnikom ­Olafom Scholzom (SPD) wochłódźili.

Rozdźělne měnjenja matej krajej w prašenju financowanja europskeje brónjenskeje industrije, atomoweje energije a někotrych zhromadnych projektow.

Kupowanje brónjow zjednorić

srjeda, 23. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa wo naćisku zakonja wuradźowało, z kotrymž chcedźa planowanje a wobstaranje w zwjazkowej woborje pospěšić. W tym zwisku zjednorja kupowanje brónjow a dalšeje wojerskeje techniki.

Nimo toho diskutowachu wo naćisku zakonja, kotryž ma zadołženja Posaarskeje a Bremena wottwarić. Za to planuja přiražki z Berlina. Tute skića krajomaj nowe financne móžnosće.

Ruska a Ukraina w Istanbulu rěčitej

srjeda, 23. julija 2025 spisane wot:

Istanbul (dpa/SN). Ruska a Ukraina stej dźensa, hladajo na mjeztym dlěje hač tři lěta trajacu wójnu, ze swojimi w nalěću zahajenymi jednanjemi pokročowałoj. Při tym pak njewuradźuja prěnjotnje wo skónčenju wójny. Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je wčera sowje ­wočakowanja na nowe koło rozmołwow znižił.

Ukrainje stej wuměna wójnskich jatych a nawrót dźěći, kotrež je Ruska za­wlekła, wažnej. Nimo toho chce Zelensky wo móžnym zetkanju z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom rěčeć. Krjeml njebě tajke zetkanje wuzamknył, žada sej pak do toho zhromadny měrowy plan.

Rusku delegaciju nawjeduje poradźowar prezidenta, bywši minister za kul­turu Wladimir Medinski. Hłowny zastupnik Ukrainy je Rustem Umjerow, tež hdyž je jako zakitowanski minister wotstupił. Zelenskyj bě jeho za sekretara narodneje wěstotneje rady powołał. Ruska dale na swojich žadanjach wobstawa. To je mjez druhim přiswojenje wobsadźenych kónčin a neutralna Ukraina.

Kopańca njeje muska

srjeda, 23. julija 2025 spisane wot:

Tuchwilu wotměwa so europske mišterstwo žonow w Šwicarskej. Tójšto pozitiwneje kedźbnosće zhoni tutón wuznamny ewent, tola negatiwne komentary njedadźa dołho na so čakać. Mnohostronske pak tute nažel njejsu. Přeco zaso, přewažnje wězo mužojo, hrajny stil žonow wobšěrnje komentuja a z hrajnym stilom mužow přirunuja. To wšak poprawom scyła móžno njeje. Žony hraja pod mnohimi druhimi wuměnjenjemi. Na přikład maja hinašu anatomiju hač mužojo a tohodla je riziko za wěste zranjenja wyše. Po wobkedźbowanju tutoho wuchadźišća po­tajkim zwěsćimy, zo žónski splah wjace na koparskim hrajnišću wukonja hač ­muski splah.

Přidatnje hodźi so naspomnić, zo je wot 1970 (zakaz za žónsku kopańcu bu oficialnje zběhnjeny) dosć časa zašło zrozumić, zo njeje kopańca wjace ryzy muski sport. A doniž njejsu tole wšitcy zrozumili, njebudźe negatiwnych komentarow bohužel mjenje. Stella Pilzec

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND